Չորեքշաբթի, 31 Հունվարի 2024 13:58

Արմինֆո. Նախնական տվյալներով՝ Հայաստանի պետական պարտքը 2023 թվականի վերջին կազմել է ՀՆԱ-ի 48,4% - ը՝ 2022 թվականի ՀՆԱ-ի 49,2%-ի դիմաց ։ Այդ մասին հայտարարել է ՀՀ ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը՝ հունվարի 31-ին ամփոփիչ մամուլի ասուլիսի ժամանակ։

 

"Ուրախալի է, որ աճում է ոչ ռեզիդենտների և  ոչ ներդրող բանկերի մասնաբաժինը, ինչը նշանակում է, որ Հայաստանը դառնում է մի երկիր, որով հետաքրքրված են միջազգային ինստիտուցիոնալ ներդրողները: Դիտվում են նաեւ պարտատոմսերի եկամտաբերության դրական միտումներ, նկատվում է որոշակի անկում, ինչը պայմանավորված է Հանրապետության կենտրոնական բանկի կողմից վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի շարունակական նվազմամբ", - հայտարարել է նախարարը:

 

2023 թվականին պետական գանձարանի հարկային եկամուտներն աճել են առաջանցիկ տեմպերով ՝ մինչև ՀՆԱ – ի 24,1%։ Նախարարը հիշեցրել է, որ կառավարության գործունեության ծրագրով նախատեսվում է ցուցանիշը հասցնել 25 տոկոսի ։ Այսպես, նախորդ տարի հարկային եկամուտները (հարկերը և պետական տուրքը) աճել են 295,9 մլրդ դրամով կամ 15,4%-ով՝ մինչև 2 տրլն 221,9 մլրդ դրամ՝ 2022 թվականի 1 տրլն 962,5 մլրդ դրամի (ՀՆԱ-ի 23,1%) դիմաց ։ Այսպիսով, 2023 թվականին Հայաստանը շուրջ 18 մլրդ դրամով գերակատարել է հարկային եկամուտների հավաքագրման ծրագրային ցուցանիշը։ Ընդ որում, չնայած այն հանգամանքին, որ 2023 թվականի հաստատված պետական բյուջեով  Ֆինանսների նախարարությունը նախատեսում էր հավաքել 2 տրիլիոն 203,7 մլրդ դրամի հարկային եկամուտներ (ՀՆԱ-ի 23,7% - ը), "ՀՀ 2024 թվականի պետական բյուջեի մասին" օրենքում ակնկալիքները ճշգրտվել են մինչև 2 տրիլիոն 277,8 մլրդ դրամ (ՀՆԱ-ի 24,1% - ը) ։

 

Պետբյուջեի ծախսային մասի կատարողականը կազմել է 97 տոկոս:  Ֆինանսական իշխանությունները բարելավել են նաև կապիտալ ծախսերի ցուցանիշը ։ Եթե 2022 թվականին ցուցանիշը կազմել է 95 տոկոս, ապա անցյալ տարի այն աճել է 1 տ.կ. - ով, նշել է ֆինանսների նախարարը։ Այսպես, 2022 թվականին արտաքին աջակցության միջոցներով իրականացվող ծրագրերի կատարողականը կազմել է 81,6 տոկոս, ապա 2023 թվականին ցուցանիշը հասել է 92 տոկոսի ։ Արտաքին ռեսուրսների հաշվին կատարվել է նախատեսված ծրագրերի 96,3% - ը, իսկ ՊՆ գծով ՝ 99% - ը։

 

Հիշեցնենք, որ Ֆինանսների նախարարության տվյալներով ՝ 2023 թվականին Հայաստանի պետական պարտքն ավելացել է 11.4% - ով կամ 1 մլրդ 207.6 մլն դոլարով ՝ մինչև 11 մլրդ 845.3 մլն դոլար։

 

Հաշվետու ժամանակահատվածում ամերիկյան արժույթով կառավարության պարտքն աճել է 1 մլրդ 208.3 մլն դոլարով կամ 12% - ով՝ 2022 թվականի վերջի 10 մլրդ 086.4 մլն դոլարից մինչև 11 մլրդ 294.6 մլն դոլար, իսկ դրամայինը՝ 602.3 մլրդ դրամով կամ 15.2% - ով ՝ մինչև 4 տրլն 571.9 մլրդ դրամ։

 

"ՀՀ 2024 թվականի պետական բյուջեի մասին" օրենքի համաձայն, պետական պարտքը ս.թ. վերջին կհասնի 5 տրլն 314 մլրդ դրամի (ՀՆԱ-ի 50,5% - ը) ՝ 2023 թվականի վերջին սպասվող 4 տրլն 659 մլրդ դրամի (ՀՆԱ-ի 49,3% - ը) և 2022 թվականի փաստացի 4 տրլն 659 մլրդ դրամի (ՀՆԱ-ի 49,2% - ը) փոխարեն։ Կառավարության պարտքը կկազմի 5 տրլն 082.9 մլրդ դրամ (ՀՆԱ-ի 48.3% - ը) կամ $11 մլրդ, 892 մլն ՝ 2023-ի արդյունքներով ակնկալվող 4 տրլն 446.1 մլրդ դրամի (ՀՆԱ-ի 47% - ը) կամ $10 մլրդ 910 մլն-ի դիմաց և 2022-ի արդյունքներով ակնկալվող 3 տրլն 969.7 մլրդ դրամի կամ $10 մլրդ 086 մլն-ի դիմաց (ՀՆԱ-ի 46.7% - ը) ։ 2024 թվականին կառավարության պարտքի մարման և սպասարկման համար կպահանջվի 805,2 մլրդ դրամ, որից 483,0 մլրդ դրամ կկազմի պարտքի մարումը, իսկ 322,2 մլրդ դրամ՝ տոկոսավճարները: Դրա հետ մեկտեղ, ինչպես դեկտեմբերի 22-ին խորհրդարանում հայտարարել է ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը, ներկայացնելով համապատասխան որոշման նախագիծը, այն բանից հետո, երբ Հայաստանի կառավարությունը կստանձնի Լեռնային Ղարաբաղի կառավարության եւ քաղաքացիների ֆինանսական պարտավորությունների մեծ մասը, կառավարության պարտքը ՀՆԱ - ի նկատմամբ 2023 թվականի վերջին կաճի 2,4 տ.կ. - ով ՝ մինչեւ 49,4 տոկոս: