Արմինֆո. Հայաստանի բանկային համակարգի շահույթը 2023 թվականին կազմել է 230 մլրդ դրամ, ինչը 12,5% - ով զիջում է մեկ տարվա վաղեմության ցուցանիշին: Այդ մասին փետրվարի 20-ին կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է Հայաստանի բանկերի միության նախագահ Դանիել Ազատյանը։ Նա նշել է, որ նվազումը պայմանավորված է ինչպես օբյեկտիվ, այնպես էլ սուբյեկտիվ գործոններով։
Ազատյանն ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ 2023 թվականի 9 ամիսների արդյունքներով բանկային համակարգի շահույթը կազմել է 215 մլրդ դրամ։ Չորրորդ եռամսյակում, հաշվի առնելով Արցախում տիրող իրավիճակը, բանկային համակարգը մեծ ծախսեր է կրել ՝ կապված Արցախի Հանրապետությունում դուրս գրված ակտիվների հետ։ Բանկերի միության ղեկավարը հիշեցրել է, որ նախորդ տարեվերջին կառավարությունը Կենտրոնական բանկի հետ միասին որոշում կայացրեց համաներում կիրառել ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց վարկերի նկատմամբ. կառավարությունը համաներում է կորուստների 70%-ը, իսկ բանկերը՝ 30% - ը։
Նա նաև նշել է, որ վերջին 10 տարիների ընթացքում Հայաստանի բանկային համակարգի շահույթը միջինը կազմել է 30-80 մլրդ դրամ, իսկ 2022 թվականին շահույթի էական աճը (263 մլրդ դրամ) հրահրված էր, առաջին հերթին, աշխարհաքաղաքական իրադարձություններով։
Երկրորդ, Ազատյանն ընդգծել է, որ նախորդ տարիներին բանկերը մեծ միջոցներ են ուղղել ենթակառուցվածքների զարգացմանը, ներդրումներ են կատարել ռիսկերի կառավարման համակարգերում, մեծ ծախսեր են կատարվել նաև միջազգային շուկաներում ինտեգրվելու համար։ "Եվ այնպես է ստացվել, որ 2022 և 2023 թվականներին ահա այս ենթակառուցվածքային ծախսերը հնարավորություն են տվել մեր բանկերին գործարքներ կատարել միջազգային շուկայում և ապահովել շահույթի նման ցուցանիշներ", - ասել է նա։
Միևնույն ժամանակ, ՀԲՄ ղեկավարը սխալ է անվանել "գերշահույթ" տերմինի օգտագործումը բանկային համակարգի նկատմամբ: Այդ առումով նա ուշադրություն է դարձրել RoE ցուցանիշին (շահույթի եւ կապիտալի հարաբերակցությունը)։ <Վերջին 10 տարիների ընթացքում ամենաբարձր RoE-ն 2013 թվին կազմել է 9,7%: 2022 թվականին այդ ցուցանիշն աճել է մինչև 22,05%, իսկ 2023 թվականի արդյունքներով ՝ 13,50%։ Դա նշանակում է, որ նման աճ ապահովվել է սեփականատերերի կողմից կապիտալում ներդրումների հաշվին", - նշել է նա։ Այդ առնչությամբ Ազատյանը հարց է տվել, թե որքան բարձր կամ ցածր է տվյալ ցուցանիշը։ Նա համադրել է Հայաստանի վերջին 20 տարիների RoE ցուցանիշը մի շարք այլ երկրների հետ։ Ազատյանը նշել է, որ 2000-2021թթ. ընթացքում Հայաստանում RoE - ն կազմել է 10,5%, Վրաստանում ՝ 14,5%, Ղազախստանում ՝ 24%, Մոլդովայում ՝ 15,8%, Հունգարիայում ՝ 13%, ԱՄՆ - ում ՝ մոտ 10%:
Ընդ որում, միայն 2021 թվականին՝ մինչ աշխարհաքաղաքական հայտնի իրադարձությունները, Հայաստանի բանկային համակարգի RoE-ն կազմել է 5,5%, Վրաստանինը՝ 23,5%, Ղազախստանինը՝ 30%, ԱՄՆ - ինը՝ 12,5%, Հունգարիայինը՝ 10,1%։ "Հայաստանի բանկային համակարգի RoE-ն համադրելի է դարձել համանման տնտեսություն և ֆինանսական համակարգ ունեցող երկրների RoE-ի հետ միայն 2022-2023թթ. ժամանակահատվածում", - ասել է նա: