ԶՖԳ պատվիրակությանը ներկայացվել են Վեդու ջրամբարի կառուցման և ոռոգման ցանցի արդիականացման նախագծի մանրամասները

Արմինֆո.ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի տեղակալ Վաչե Տերտերյանը հանդիպել է Հարավային Կովկասում Զարգացման ֆրանսիական գործակալության (ԶՖԳ) տարածաշրջանային տնօրեն Ֆանի Դելպեի գլխավորած պատվիրակությանը:

ՏԿԵՆ հաղորդագրության համաձայն, նախարարի տեղակալը ողջունել է հյուրերին և ընդգծել ՏԿԵ նախարարության և ԶՖԳ-ի միջև համագործակցության կարևորությունը։

Անցնելով օրակարգային հարցերի քննարկմանը՝ Վաչե Տերտերյանը և ՀՀ ՏԿԵ նախարարության ջրային կոմիտեի ներկայացուցիչները խոսել են ԶՖԳ-ի հետ ջրային ոլորտում իրականցվող ծրագրերից:

Նախարարի տեղակալը ներկայացրել է Վեդու ջրամբարի և ոռոգման համակարգի կառուցման, Արարատի և Արմավիրի մարզերում «Ոռոգվող գյուղատնտեսության զարգացում» ծրագրերի մանրամասները:

Տերտերյանը խոսել է նաև ջրային և ոռոգման ծառայությունների բարելավման ծրագրի (WISE) և այդ ծրագրի գնահատման համատեքստում ՀՀ Սյունիքի մարզի համալիր զարգացմանն աջակցելու հնարավորություններից, ջրային ռեսուրսների ազգային քաղաքականության և պլանավորման հզորությունից, ոռոգման համակարգի կառավարման և ծառայությունների մատուցման բարելավումից:

Տերտերյանը կարևոր է համարել նաև գյուղական բնակավայրերում ջրամատակարարման և ջրահեռացման ծառայությունների ինստիտուցիոնալ հզորացումը և կարողությունների զարգացումը:

Հանդիպման ընթացքում քննարկվել է նաև հանրային ներդրումների կառավարմանն ուղղված ԶՖԳ-ի տեխնիկական աջակցության ընթացքի վերաբերյալ հարցեր:

Ավելի վաղ ԱրմԻնֆո-ն հաղորդել էր, որ Զարգացման ֆրանսիական գործակալության 75 մլն եվրո վարկային միջոցներով Հայաստանում շարունակվում է Վեդու ջրամբարի շինարարությունը, որը պետք է շահագործման հանձնվի ընթացիկ տարում: Ընդհանուր առմամբ, մինչև 2026 թվականը երկրում նախատեսվում է կառուցել 15 փոքր ջրամբար ։ Ավելի վաղ հայտարարվել էր 6 փոքր ջրամբարների նախագծման մրցույթ: Ներկայումս ընթանում է հինգ ջրամբարների տեխնիկատնտեսական հիմնավորման մշակման գործընթացը։ 15 ջրամբարներից առնվազն 4-ի առնչությամբ ջրի հոսքերի նվազման հետ կապված խնդիրներ են առաջացել, ինչի հետ կապված քննարկվում է դրանց կառուցման վայրի փոփոխության հարցը: Շարունակվում են նաև խոշոր ջրամբարների կառուցման աշխատանքները ։ Մասնավորապես, Վեդու ջրամբարի կառուցման նախագծի իրականացման ժամանակ 85 մետր պատվարից կառուցվել է ավելի քան 70 մետր ։

Հիշեցնենք, որ 2016 թվականի հունվարի 26-ին Վեդիի ջրամբարի կառուցման ֆինանսավորման նպատակով Զարգացման ֆրանսիական գործակալությունը Հայաստանի Հանրապետությանը հատկացրել է 75 մլն եվրո վարկ (ՀՀ կառավարության համաֆինանսավորումը կկազմի 15 մլն եվրո), որի շրջանակներում նախատեսվում է կառուցել 29,4 խմ ծավալով և 120 հա ջրային մակերեսով ջրամբար։ Ջրի աղբյուր կդառնան Արարատի մարզի Վեդի և Խոսրով գետերը ։ Ծրագրի ամբողջական իրականացումը հնարավորություն կտա մեղմել Արարատյան դաշտի սակավաջրության խնդիրը, ինչպես նաև մեխանիկական ոռոգումից անցնել ինքնահոս համակարգի, ինչն էլ, իր հերթին, կհանգեցնի էլեկտրաէներգիայի խնայողության: Ծրագիրն ի սկզբանե նախատեսվում էր ավարտել չորս տարվա ընթացքում, սակայն 2022 թվականի մայիսի վերջին, Ըստ ՀՀ կառավարության տվյալների, ծրագիրն իրականացվել է 77% - ով։

Քննարկվում է նաև Կապսի ջրամբարի վերականգնման նախագիծը, որը ֆինանսավորելու համաձայնության մասին հայտարարել է KfW բանկը: 1988 թվականի երկրաշարժի հետևանքով կիսակառույց Կապսի ջրամբարը, որի նախագծային հզորությունը կազմում է 110 մլն խմ ջուր, գտնվում է Շիրակի մարզում, Գյումրի քաղաքից 22 կմ հյուսիս-արևմուտք, Ախուրյան գետի հովտում: Ծրագիրը, որի ընդհանուր բյուջեն կազմում է 70 մլն եվրո, ֆինանսավորվում է գերմանական KfW զարգացման բանկի կողմից: Վարկային համաձայնագիրն ուժի մեջ է մտել 2019 թվականի հունիսի 29-ին, միջոցների օգտագործման վերջնաժամկետը սահմանվել է մինչև 2019 թվականի դեկտեմբերի 30-ը, սակայն այնուհետև երկարաձգվել է մինչև 2024 թվականի հունիսի 30-ը: Ծրագրի առաջին փուլում նախատեսվում է ավարտին հասցնել 25 մլն խմ ջրի տարողությամբ ջրամբարի կառուցումը։ Երկրորդ փուլում նախատեսվում է ենթակառուցվածքը հասցնել 60 մլն խմ-ի։ Նախագծով նախատեսվում է Կապսի ջրամբարի պատվարի օժանդակ կառույցների կառուցում, Ախուրյան գետի ջրաբանական դիտարկումների կետերի կահավորում (Արփի լճից մինչև Ախուրյանի ջրամբար), լրացուցիչ կայանների կառուցում, տվյալների կենտրոնացված բազայի ստեղծում (SCADA համակարգ):-