Համաշխարհային բանկը 40 մլն դոլար է տրամադրում Հայաստանին՝ ի աջակցություն մաքուր էներգիայի անցման և էլեկտրահաղորդման ցանցերի արդիականացման

Արմինֆո. Համաշխարհային բանկի գործադիր տնօրենների խորհուրդը հավանություն է տվել Հայաստանին 40 մլն դոլարի հատկացմանը Enabling the Energy Transition նախագծին աջակցելու համար, որը կնպաստի մինչեւ 2040 թվականը երկրի էներգետիկ հատվածի զարգացման ռազմավարության իրականացմանը: Այդ մասին նշվում է ՀԲ հաղորդագրությունում։

Մասնավորապես, ներդրումները կկենտրոնանան էլեկտրահաղորդման ենթակայանների վերականգնման, բարեփոխումների ընդունման վրա, որոնք փոխանցող ընկերությանը մասնավոր ֆինանսավորման հասանելիություն ստանալ, ինչպես նաև էներգետիկ հատվածի արդիականացմանը եւ Եվրոպայի ու Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանում ձեւավորվղող և զարգացող տնտեսություններ ունեցող երկրների միջև տարածաշրջանային էներգետիկ համագործակցությանն աջակցության վրա:

Հայաստանի էներգետիկ ոլորտը մեծապես կախված է ներկրվող վառելիքից, հատկապես, բնական գազից, ինչը էներգետիկ անվտանգության համար զգալի ռիսկեր է ստեղծում, որոնք սրվում են Համաշխարհային էներգետիկ ճգնաժամով: Մասնավոր ներդրումների ներգրավումը կարևոր է ոլորտում անհրաժեշտ լայնածավալ նախագծերի ֆինանսավորման համար: 2021 թվականին Հայաստանում էներգիայի մատակարարման ընդհանուր ծավալի 62% - ը բաժին է ընկել բնական գազին, որին հաջորդում են նավթը (16%), ատոմային էներգիան (14%) և հիդրոէներգիան (5%), մինչդեռ, էներգիայի ոչ ավանդական վերականգնվող աաղբյուրների (քամի և արև) մասնաբաժինը կազմել է ընդամենը մոտ 1%:

"Հայաստանի սպառողներին մատչելի, հուսալի և մաքուր էլեկտրամատակարարմամբ ապահովելու համար անհրաժեշտ են մշտական ներդրումներ էլեկտրահաղորդման ցանցի արդիականացման և փոխանցող ընկերությանը "Հայաստանի բարձրավոլտ էլեկտրական ցանցեր" ԲԸ-ի առևտրային կենսունակության բարձրացման ուղղությամբ: Ավելին, մենք ակնկալում ենք, որ այս նախագիծը կօգնի նվազեցնել ջերմոցային գազերի արտանետումները, ինչը կարեւոր նշանակություն ունի կլիմայի փոփոխության հետեւանքների մեղմման համար", - նշել է Համաշխարհային բանկի հայաստանյան տարածաշրջանային կառավարիչ Կարոլին Գեգինատը (Carolin Geginat - World Bank Country Manager for Armenia)։

Ծրագրի նպատակն է նպաստել գեններացման 1,1 ԳՎտ ենթադրյալ վերականգնվող հզորությունների  ինտեգրմանը հաղորդման ցանց՝ մինչեւ 2032 թ., ինչը բավարար է ավելի քան 690,000 տնային տնտեսությունների էլեկտրաէներգիայով ապահովելու համար:  Դա թույլ կտա 540,000 տոննայով նվազեցնել մաքուր ջերմոցային գազերի արտանետումները: Բացի այդ, այս նախագիծը նպատակ ունի ներգրավել 550 միլիոն դոլար ընդհանուր գումարի մասնավոր ներդրումներ, ավտոմատ կառավարման և թվային պաշտպանության համակարգերի միջոցով բոլոր փոխանցող ենթակայանների արդիականացում և փոխանցող ենթակայանների ընդհանուր հզորությունը 2 711 մեգավոլտ-ամպերից (ՄՎԱ) հասցնել 3 109 ՄՎԱ: Այս ջանքերը վերականգնվող էներգիայի օգտագործման ընդլայնման, շրջակա միջավայրի վրա ազդեցությունը նվազագույնի հասցնելու և ցանցի արդիականացման համապարփակ ռազմավարության մի մասն են ՝ արդյունավետության և հուսալիության բարձրացման համար:

Հաղորդագրության մեջ նշվում է, որ նախագիծը Եվրոպայում եւ Կենտրոնական Ասիայում էներգիայի վերականգնվող աղբյուրների օգտագործման ծավալների ընդլայնման բազմաֆազ ծրագրային մոտեցման (ECARES MPA - Europe and Central Asia Renewable Energy Scale-Up Multiphase Programmatic Approach) ծրագրի մի մասն է ՝ 2 մլրդ դոլարի չափով ֆինանսավորման ընդհանուր ծավալով, որը Համաշխարհային բանկի գործադիր տնօրենների խորհրդի կողմից հաստատվել է 2024 թվականի մարտի 28-ին: ECARES MPA ծրագիրը նպատակաուղղված է էներգիայի վերականգնվող աղբյուրների  հզորության ավելացմանը Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանի մասնակից երկրներում,  դրանց վերականգնվող էներգիայի անցման արագացմանը և մասնավոր ներդրումների միջոցով մասշտաբի և ազդեցության հասնելուն աջակցմանը, ինչպես նաև՝ նպաստելու տարածաշրջանային գիտելիքների փոխանակմանը: