Արմինֆո. Հայաստանում Ամուլսարի ոսկու հանքի մշակումը կարող է սկսվել 2025 թվականի գարնանը՝ մնացած բոլոր հարցերի համաձայնեցման դեպքում։ Այդ մասին հունիսի 27-ին հայտարարել է Եվրասիական զարգացման բանկի ավագ կառավարիչ տնօրեն Դենիս Իլյինը՝ ԵԱԶԲ-ի տարեկան ժողովի և գործարար համաժողովի շրջանակներում ԱրմԻնֆո-ի և «Սպուտնիկ-Արմենիայի» թղթակիցների հետ զրույցում պատասխանելով համապատասխան հարցին:
Նա խոստովանել է, որ բնապահպանական փորձաքննության անցկացման ժամկետները զգալիորեն ձգձգվել են ։ "Ընդ որում, բանկի դիրքորոշումը չի փոխվել։ Իհարկե, ներդրողների կողմից որոշ հարցեր կային։ Բայց ամենակարեւորը, որ նրանք հասկանում էին միմյանց ֆինանսավորման մասով, դա հին ներդրողներն են ' ամերիկյան հիմնադրամները, եւ նոր գործառնական գործընկերը: Այժմ նրանք պաշտոնականացնում են հարաբերությունները", - հստակեցրել է բանկի ներկայացուցիչը։ Ընդ որում, Իլյինն առաջարկել է Ամուլսարի ոսկու հանքի մշակմանն առնչվող հարցերը բաժանել երեք բաղադրիչի:
Նրա խոսքով ՝ առաջին բաղադրիչը բնապահպանական է։ "Մենք ի սկզբանե ունեցել ենք բնապահպանական պահանջներ։ Եզրակացությունը մենք ստացանք, փոխանցեցինք այն հաճախորդին, նրանք այն բավականին երկար ժամանակ քննարկեցին, և մենք այժմ վերջապես հասնում ենք ինչ-որ վերջնական փուլ: Պետք է դա անեինք հունիսին, բայց մի քիչ ուշացանք, բայց կարծում եմ, որ հուլիսին բնապահպանական ծրագրի նախագծի հետ աշխատանքը կավարտենք", - ասել է բանկի ներկայացուցիչը, պարզաբանելով, որ բնապահպանական հարցերի շուրջ ԵԱԶԲ-ն ուներ պահանջներ, որոնց հետ հաճախորդը պետք է համաձայներ: Իլյինը տեղեկացրել է, որ բանկին եւ հաճախորդին հաջողվել է այնպիսի կոնսենսուս գտնել, որի հետ թե ԵԱԶԲ-ի համար հարմարավետ է, թե հաճախորդը դժգոհ չէ:
"Երկրորդը պետության հետ փոխգործակցությունն է։ Պետությունը մտել է բաժնետերերի կազմի մեջ, եւ մենք քննարկել ենք պետության կողմից աջակցության որոշ երաշխիքներ", - պարզաբանել է ԵԱԶԲ-ի ավագ կառավարիչ տնօրենը։ Ընդ որում, նա պարզաբանել է, որ քաղաքական ռիսկեր կան բոլոր պետություններում, ինչպես նաև Հայաստանում։ "Այս շաբաթ մենք վերջապես ուղարկել ենք կառավարության հետ մեր փաստաթղթի վերջնական տարբերակը, և ես հույս ունեմ, որ հաջորդ շաբաթ այն կարձանագրենք", - ասել է նա, պարզաբանելով, որ այն քննարկում է ՀՀ ֆինանսների նախարարությունը:
Եվ երրորդը, ըստ նրա, անմիջական ֆինանսավորումն է, վարկային փաստաթղթերի ներկայացումը ։ "Որոշ հարցեր են եղել նախագծի գոյություն ունեցող ներդրողների միջև՝ ֆինանսավորման վերաբերյալ։ Խոսքը ամերիկյան հիմնադրամների և նոր գործառնական գործընկերոջ մասին է։ Այս առումով նախագիծը դադարի մեջ էր ։ Բաժնետերերը որոշվում էին միմյանց միջև ֆինանսավորման չափերով, որոշվում էին հին պարտքերի վերակառուցվածքավորմամբ։ Նրանք խոստացել են, գրեթե հաջորդ շաբաթ ուղարկել վերջնական տարբերակը, որպեսզի ես հասկանամ այն կառուցվածքը, որի հետ մենք աշխատում ենք", - նշել է Իլյինը, հավելելով, որ ինչպես վերը ասաց, նոր գործառնական գործընկեր է հայտնվել։ Նա հստակեցրել է, որ այդ մարդիկ իրենց կողմից 75-100 մլն դոլար են ներդնում՝ որպես ներդրումային նախագծի մաս։
"Այսպիսով, եթե ամեն ինչ ընթանա ըստ ծրագրի, ապա հուլիսին այդ բոլոր հարցերը պետք է լուծվեն։ Եվ օգոստոսին մենք պատրաստ կլինենք առաջ շարժվել ֆինանսավորման ուղղությամբ", - նշել է նա։ Միևնույն ժամանակ, Իլյինն ընդգծել է, որ այսօր նախագիծը կանգնած չէ, այն սառեցված չէ, և հին ու նոր ներդրողները միջոցներ են ծախսում նախապատրաստական աշխատանքների վրա: Խոսելով նոր ներդրողի մասին՝ Իլյինը նրան չի նշել, տեղեկացնելով, որ ինքը դեռևս հստակ տեղեկատվություն չի ստացել "Լիդիան Արմենիայից": Միևնույն ժամանակ, նա բացատրել է, որ ինքը գիտի, որ դրանք բավականին փորձառու լեռնահանքային ընկերություններ են, որոնք նախագծեր են իրականացրել Աֆրիկայում, Հարավարևելյան Ասիայում:
"Այս բոլոր ծրագրերի իրականացման դեպքում աշնանը կսկսվեն նախապատրաստական աշխատանքները, իսկ անմիջական մշակումը կսկսվի 2025 թվականի գարնանը։ Այսինքն ՝ հաջորդ տարի նախագծի իրականացման մեկնարկը միանգամայն իրատեսական է", - ամփոփել է Իլյինը։
Հիշեցնենք, որ 2023 թվականի փետրվարի 22-ին ՀՀ կառավարությունը, "Լիդիան Արմենիա" ՓԲԸ-ն և Եվրասիական զարգացման բանկը ստորագրեցին փոխըմբռնման հուշագիր, որն ազդարարեց Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման ծրագրի վերագործարկումը: Նշվում էր, որ հուշագրի շրջանակում կներգրավվի 150 մլն դոլար, որից 100 մլն դոլարը' ԵԱԶԲ - ի վարկային միջոցներ, 50 մլն դոլարը կապահովվի տեղական բանկի կողմից, և պայմանագրից դուրս լրացուցիչ 100 մլն դոլար կներդրվի բաժնետերերի կողմից: Հայտարարվել է, որ Ամուլսարի հանքի շահագործումը պետական գանձարանին կապահովի տարեկան 30-40 մլրդ դրամի մուտքեր, հանքի գործարկումից հետո Վայոց Ձորի մարզում կբացվի շուրջ 1000 նոր աշխատատեղ։ Գնահատաականների համաձայն, Ամուլսարի հանքի շահագործման արդյունքում Հայաստանի ՀՆԱ-ն կավելանա 1% - ով:
Ս. թ. հունվարի 18-ին ՀՀ կառավարությունը որպես նվիրատվություն ընդունել է "Լիդիան Արմենիա" շահագործող ընկերության բաժնետոմսերի 12.5% - ը և դրանց կառավարման լիազորությունները վերապահել է ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությանը:
Հանքավայրը Հայաստանում պաշարների մեծությամբ երկրորդն է ։ Ընկերության տեղեկատվության համաձայն ՝ հանքավայրը պարունակում է մոտ 73733 կգ ոսկի՝ 0,78 գ /տոննա միջին պարունակությամբ, ինչպես նաև 294.367 տոննա արծաթ ՝ 9.29 գ /տոննա միջին պարունակությամբ: Այն գտնվում է Ջերմուկ առողջարանային քաղաքից 13 կմ հեռավորության վրա, Արփա և Որոտան գետերի միջնամասում ։ Հանքի շինարարությունը դադարեցվել էր 2018 թվականին ՝ բնապահպանական նկատառումներով ։