Բյուջեի դեֆիցիտը ծածկելու համար Հայաստանը 100 մլն դոլարի վարկ կներգրավի ԿԶԵՀ-ից

Արմինֆո. Միջնաժամկետ հեռանկարում Հայաստանին բյուջեի դեֆիցիտը ծածկելու համար տարեկան 400-450 մլն դոլարի չափով վարկեր են անհրաժեշտ։ Այդ մասին ասվում է Եվրասիական զարգացման բանկի (ԵԱԶԲ) հետ Կայունացման և զարգացման եվրասիական հիմնադրամի (ԿԶԵՀ) միջոցներից 100 մլն դոլար տրամադրելու վարկային համաձայնագիրը վավերացնելու մասին ՀՀ կառավարության հուլիսի 25-ի որոշման նախագծում։

Ինչպես նշվում է փաստաթղթի պարզաբանման մեջ, պետական պարտքի կառավարման 2024-2026 թվականների ռազմավարական ծրագրի նպատակներին համապատասխան մշակվել է փոխառու միջոցների տարեկան ծրագիրը ։ Ըստ փաստաթղթի ՝ 2024 թվականին ֆինանսավորման ընդհանուր պահանջարկը կազմում է 970,9 մլրդ դրամ, որի 67,6% - ը նախատեսված է ծածկել ներքին աղբյուրներից փոխառու միջոցների, իսկ 32,4% - ը ՝ արտաքին վարկերի հաշվին։

"Միջնաժամկետ հեռանկարում բյուջեի աջակցության համար վարկային միջոցների պահանջարկը, որոնք նախատեսվում է ստանալ միջազգային ֆինանսական կառույցներից, այդ թվում ՝ Կայունացման եւ զարգացման եվրասիական հիմնադրամից, գնահատվում է տարեկան 400-450 մլն դոլար:

Հաշվի առնելով վերոգրյալը ՝ անհրաժեշտ է համարվում Կայունացման և զարգացման եվրասիական հիմնադրամի միջոցներից ներգրավել շուրջ 100 մլն դոլարի չափով բյուջետային աջակցության վարկ", - ասվում է փաստաթղթում։

Հիշեցնենք, որ ըստ հաստատված պետբյուջեի ՝ 2024 թվականին ՀՆԱ-ի 7% աճի ապահովման պայմաններում Հայաստանի պետական գանձարանի եկամուտները կկազմեն 2 տրլն 723 մլրդ դրամ (ՀՆԱ - ի 25,9% - ը), իսկ ծախսերը՝ 3 տրլն 206 մլրդ դրամ (ՀՆԱ-ի 30,5% - ը) ։ Պետական գանձարանի 2 տրլն 723 մլրդ դրամ եկամուտներից 2 տրլն 613 մլրդ դրամը կկազմեն հարկային եկամուտները և պետական տուրքը (ՀՆԱ-ի 24,9% - ը), 22 մլրդ 276 մլն դրամը կկազմեն պաշտոնական դրամաշնորհները, և 87 մլրդ 676 մլն դրամը ՝ այլ եկամուտները: ՀՆԱ-ի դեֆլյատորի աճը կկազմի 4 տոկոս ։ Պետբյուջեի պակասուրդը կկազմի 482,9 մլրդ դրամ (մոտ 189 մլրդ դրամ 2023 թվականին) կամ ՀՆԱ-ի 4,6% - ը։ Դեֆիցիտը կֆինանսավորվի ինչպես ներքին ռեսուրսների հաշվին՝ 351,1 մլրդ դրամի չափով, այնպես էլ արտաքին աղբյուրներից ՝ 131,8 մլրդ դրամի չափով։

Ինչպես ասվում է ԿԶԵՀ 2024թ. ամառային տարածաշրջանային տնտեսական ամփոփագրում, Հայաստանի տնտեսության աճը այս տարի փոքր-ինչ կդանդաղի, բայց կպահպանվի բարձր մակարդակում՝ 6,3%: Ինչպես զեկույցի հրապարակմանը նվիրված առցանց խորհրդաժողովում հայտարարել է ԿԿԶԵՀ-ի գործադիր տնօրենի տեղակալ - գլխավոր տնտեսագետ Սերգեյ Ուլատովը, Հայաստանում բավական լուրջ բյուջետային ռիսկեր կան, որոնք կապված են նաեւ պետական բարձր ծախսերի, այդ թվում ՝ քաղաքական գործոնների հետ: < Բյուջեի դեֆիցիտը, մեր կանխատեսումներով, 2024 թվականին կկազմի մոտ 5%, իսկ 2026 թվականին ՝ 4.1%։ Այսինքն, բյուջի դեֆիցիտը կմնա բավականին բարձր մակարդակի վրա, և մեր գնահատականները խոսում են այն մասին, որ ծախսերը կավելանան, ուրեմն ՝ բյուջետային ռիսկերը կպահպանվեն",- նշել է նա ։

Կայունացման և զարգացման եվրասիական հիմնադրամը (ԿԶԵՀ) ավելի քան 9 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի ակտիվներ ունեցող տարածաշրջանային ֆինանսական ինստիտուտ է, որը ստեղծվել է 2009 թվականին Հայաստանի Հանրապետության, Բելառուսի Հանրապետության, Ղազախստանի Հանրապետության, Ղրղզստանի Հանրապետության, Ռուսաստանի Դաշնության և Տաջիկստանի Հանրապետության կողմից: Հիմնադրամի նպատակն է աջակցել մասնակից պետությունների տնտեսական և ֆինանսական կայունությանը, ինչպես նաև դրանց կայուն զարգացմանը: Հայաստանում հիմնադրամի պորտֆելը ներառում է 540 մլն ԱՄՆ դոլարը գերազանցող գումարի մի շարք նախագծեր ։