Ռուստամ Բադասյանը պատասխանել է հարկային խախտումների համար պատժի խստացման ընդդիմախոսների քննադատությանը

Արմինֆո. ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահ Ռուստամ Բադասյանն անդրադարձել է խրախուսական նորմերի վերացման և հարկային իրավախախտումների համար ավելի խիստ քրեական պատասխանատվություն սահմանելու վերաբերյալ ՊԵԿ-ի առաջարկած նախագծի վերաբերյալ փորձագիտական շրջանակների արձագանքին: Նա կոչ է արել քննադատությունը դիտարկել տարբեր տեսանկյուններից. ոմանք բացասաբար են արձագանքում անձնական դրդապատճառներով, մյուսները՝ իրականում բովանդակային բանավեճ վարում:

Ավելի վաղ ԱրմԻնֆո-ն հաղորդել էր, որ ՊԵԿ-ում որոշել են հրաժարվել խրախուսական նորմերից, հայտարարելով, որ դրանք նպաստում են հարկային հանցագործությունների կատարմանը, իսկ հանցագործությամբ պատճառված գույքային վնասի փոխհատուցմամբ քրեական պատասխանատվությունից ազատումը ճանաչելու իրավական հիմքերը խոչընդոտում են և հնարավորություն չեն տալիս կանխել հարկային նոր հանցագործությունների կատարումը: Նախաձեռնողն առաջարկել է հարկային իրավախախտումների համար պատիժ սահմանել 3 տարի և ավելի ժամկետով ազատազրկում, խախտումներ հայտնաբերելու դեպքում ՝ 10 մլն դրամ և ավելի գումարի չափով տուգանք: Օրինագիծը խիստ բացասական է ընդունվել գործարար հանրության և փորձագիտական շրջանակների կողմից ։

"Եթե անդրադառնանք առաջարկվող նախաձեռնության բովանդակային ասպեկտներին, ապա այսօր օրենսդրության մեջ գործում է նորմ, որը թույլ է տալիս իրավախախտին խուսափել քրեական պատասխանատվությունից խախտման գումարը փոխհատուցելով, ինչը լավագույն պրակտիկան չէ", - օգոստոսի 15-ին լրագրողների հետ զրույցում հայտարարել է Բադասյանը:

Նրա կարծիքով ՝ սույն հոդվածի (ՀՀ քրեական օրենսգրքի 290-րդ հոդվածի 5-րդ մաս-խմբ.) առկայության պատճառով խաթարվել է հանրապետությունում մրցակցային միջավայրը: <Օրինակ, մի ոլորտում գործում է երկու բիզնես սուբյեկտ.  մեկը ամբողջությամբ հետևում է հարկային կարգապահությանը, վճարում է բոլոր հարկերը, մյուսը ՝ խուսափում է հարկերի վճարումից։ Եվ երբ ինչ-որ պահի հարկային տեսուչը բացահայտում է խախտման մի մասը, ապացուցում ավելի փոքր մասը, տնտեսվարողն ասում է. «Լավ, ես այդ գումարը կվճարեմ և կազատվեմ պատասխանատվությունից»։ Որքանո՞վ է դա արդարացի օրինապահ հարկ վճարողի նկատմամբ> ,- հարց է տալիս Բադասյանը։

Ինչպես նա նշել է, շատերը փորձում են "ձեւանալ" որպես լայն մտահորիզոնով, ժամանակակից մտածողությամբ անհատներ ։ <Տարբեր փորձագետներ ժամանակ առ ժամանակ հանդես են գալիս թեզերով այն մասին, թե, իբր, աշխարհը գնում է տնտեսական հանցագործությունների ապաքրեականացման ճանապարհով: Բացարձակ սուտ է, պատրաստ եմ յուրաքանչյուրի հետ բանավիճել այս թեմայի շուրջ և ապացուցել, որ միջազգային փորձը հակառակն է ասում", - հայտարարել է ՊԵԿ նախագահը։

Դիտարկմանը, թե որքանով է արդարացի 10 մլն դրամի խախտման համար քաղաքացիներին 3 տարի և ավելի ժամկետով ազատազրկելը, գլխավոր հարկայինը հայտարարել է. «Գողության համար չափ չկա: Միթե՞ նորմալ է քրեական պատասխանատվություն սահմանել 1000 դրամի գողության համար, բայց 10 մլն դրամի գողությունը մենք, չգիտես ինչու, համարում ենք ոչ էական»։  Ընդ որում, ինչպես նշել է Բադասյանը, պատահական, տեխնիկական եւ չկանխամտածված սխալի համար քրեական պատասխանատվություն նախատեսված չէ, ինչը նախագծի շատ ընդդիմախոսներ "շահարկում են":

Ինչպես նշել է երկրի գլխավոր հարկայինը, նախագիծը շուտով բիզնեսի ներկայացուցիչների հետ կքննարկվի Հանրային խորհրդի նիստում: Այսօր նա հայտարարել է, որ ողջամիտ է համարում տարբեր պատժամիջոցների սահմանման հարցի քննարկումը ՝ կախված պետությանը հասցված վնասի չափից ։

"Ողջ թոհուբոհի մեջ չի լսվում օրինապահ հարկատուի ձայնը, որը տարիներ շարունակ դժգոհում է անբարեխիղճ հարկատուներից, որոնց պատճառով նրանք հայտնվում են լուսանցքում",- հայտարարել է Ռուստամ Բադասյանը:

Նշենք, որ նախաձեռնությունն իրավական ակտերի միասնական պորտալում զետեղելուց հետո "Հարկատուների պաշտպանություն" ՀԿ նախագահ Փայլակ Թադևոսյանը նախազգուշացրել էր վատ հետևանքների մասին՝ մատնանշելով իրավակիրառ պրակտիկան Հայաստանում, որտեղ "շատ դեպքերում քրեական գործերը հարուցվում են առանց լուրջ հիմքերի": «Միգուցե անմիջապես կառափնարա՞ն», - իր հերթին՝ հարց էր տվել "Քաղաքացի-հարկատու-բիզնես" իրավապաշտպան կազմակերպության փորձագետ Էդուարդ Բադալյանը: "Մանթաշյանց" գործարարների միության համահիմնադիր և նախագահ Վահրամ Միրաքյանը նշել էր, որ նախորդ տարի 290-րդ հոդվածը կիրառվել է շուրջ 1000 գործարարի նկատմամբ, ուստի, եթե ՊԵԿ-ն առաջարկի խախտումը վճարելուց հետո շարունակել գործարարի կալանքը, ապա դա նշանակում է, որ ՊԵԿ-ը նախատեսում է տարեկան շուրջ 1000 գործարարի բանտարկել: Վահրամ Միրաքյանի համոզմամբ՝ չկա այնպիսի միջին կամ խոշոր բիզնես, որը 5 տարվա ընթացքում 10 միլիոն դրամի խախտում չունենա, "հնարավոր չէ այդքան ստերիլ աշխատել": "Այդ պատճառով, եթե տարեկան մոտ 1000 գործարար բանտարկվի, ապա մոտ 5 տարի անց ՊԵԿ-ը կնստեցնի բոլոր միջին և խոշոր գործարարներին և վերջ, կավարտվի Հայաստանի տնտեսությունը, կավարտվի Հայաստանի Հանրապետությունը", - հայտարարել է նա: Հայաստանի պետական եկամուտների կոմիտեի նախկին ղեկավար Դավիթ Անանյանը կարծում է, որ ՊԵԿ-ի նախաձեռնությունը կարող է "վատ նախադեպ" դառնալ, հանգեցնել բիզնեսի համար անորոշության եւ խոչընդոտների ստեղծման, ինչն էլ, իր հերթին, բացասական ազդեցություն կունենա տնտեսական կայունության վրա եւ կխաթարի գործարարների վստահությունը համակարգի նկատմամբ: