Ուրբաթ, 23 Օգոստոսի 2024 13:17

Արմինֆո.ՀՀ վարչապետի աշխատակազմինն առընթեր տեսչական մարմինների համակարգման գրասենյակը փոփոխություններ է նախաձեռնում "Հայաստանի Հանրապետությունում ստուգումների կազմակերպման և անցկացման մասին" օրենքում և հարակից օրենքներում, որոնք թույլ կտան հրաժարվել նախատեսվող ստուգումների մասին բիզնեսին տեղեկացնելու պրակտիկայից: Փաստաթուղթն օգոստոսի 21-ին զետեղվել է իրավական ակտերի e-draft.am  միասնական պորտալում, և օգոստոսի 23-ի կեսօրին նախագծին դեմ է արտահայտվել հարցվածների 86 տոկոսը։

 

Ինչպես ասվում է օրինագծում, ներկայում բիզնեսի սեփականատերերը, նախապես տեղեկացված լինելով ստուգող մարմինների կողմից իրականացվող ստուգումների մասին, շատ հաճախ միջոցներ են ձեռնարկում դրանց անցկացումը թույլ չտալու կամ կատարված իրավախախտման փաստը թաքցնելու համար։ Հաճախ  լինում են նաև իրավիճակներ, երբ ստուգող մարմնի աշխատակիցները գալիս են ստուգվողի մոտ, սակայն վերջինիս ղեկավարի բացակայության կամ ստուգման հանձնարարականը ստանալուց հրաժարվելու պատճառով չեն կարողանում սկսել փաստացի ստուգումը:

 

"Հայաստանի Հանրապետությունում ստուգումների կազմակերպման և անցկացման մասին" գործող օրենքով կարգավորվող ստուգումների ընթացակարգը խիստ ձևակերպված է: Խնդիրն այն է, որ ստուգման ակտը կազմելուց առաջ ստուգող մարմինները կազմում են ստուգման ակտի նախագիծը, այն ուղարկում են տնտեսվարող սուբյեկտներին, որոնք իրավունք ունեն ներկայացնել իրենց առաջարկությունները ստուգման ակտի նախագծի վերաբերյալ, որից հետո միայն կազմվում է ստուգման ակտ: Արդյունքում՝ միայն օրենքով ստուգման ակտի կազմումը տևում է 21 աշխատանքային օր: Նման երկար ժամկետը խոչընդոտում է ստուգման վարույթում տնտեսման սկզբունքի իրագործմանը, երբ ամփոփիչ վարչական ակտի ՝ խախտումները վերացնելու մասին որոշման ընդունումը հնանում է, կարծում են վարչապետի աշխատակազմում ։

 

Մեկ այլ տարածված խնդիր էլ այն է, որ տնտեսվարող սուբյեկտները, ենթադրելով ստուգող մարմնի կողմից վարվող վարչական վարույթի արդյունքներով միջանկյալ վարչական ակտի ընդունում, հրաժարվում են ստանալ ստուգող մարմինների որոշումները: Արդյունքում՝ ստուգող մարմինների որոշումներն ուժի մեջ չեն մտնում և չեն կատարվում: Արդյունքում՝ ստուգող մարմինները մարդկային և նյութական ռեսուրսներ են ծախսում իրենց վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներում անվտանգության ապահովման համար, սակայն տնտեսվարողների անհամբերության պատճառով կայացված որոշումները մնում են կիսատ:

 

Նշվում է նաև, որ, գործնականում, քիչ չեն նաև իրավիճակները, երբ վարչական իրավախախտում կատարած անձի բացակայության դեպքում անհնար է դառնում վարչական իրավախախտման վերաբերյալ արձանագրություն կազմելը: Ավելին, հաճախ լինում են դեպքեր, երբ իրավախախտները գիտակցաբար չեն ներկայանում արձանագրություն կազմելու համար, ինչը խանգարում է վարչական իրավախախտման հետագա ընթացքին։

 

Նախաձեռնությունը հավանության արժանանալու դեպքում ուժի մեջ կմտնի 2025 թվականի հունվարի 1-ից ։ Նախագծի ընդունմամբ, ինչպես կարծում են դրա հեղինակները, լուծվում են մի շարք հարցեր, մասնավորապես.  կվերացվեն ստուգումն սկսելուց առաջ տնտեսվարող սուբյեկտի նախնական ծանուցման մասին կարգավորումները; կպարզեցվի ստուգման ակտի կազմման գործընթացը;  կապահովվի վարչական իրավախախտման մասին արձանագրություն կազմելու իրավական հնարավորություն ՝ խախտողի բացակայության դեպքում: