Չորեքշաբթի, 4 Սեպտեմբերի 2024 12:01

Արմինֆո.ՀՀ կառավարությունն առաջիկայում քննարկման կներկայացնի ՀՀ էներգետիկ հատվածում կուտակիչ հզորությունների ներդրմանն ուղղված միջոցառումների ծրագիրը: Այդ մասին սեպտեմբերի 4-ին ԱԺ տնտեսական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նիստում հայտարարել է տարածքային կառավարման եւ ենթակառուցվածքների փոխնախարար Հակոբ Վարդանյանը։

 

<Սեպտեմբերի 1-ի դրությամբ Հայաստանում արևային կայանների սահմանված հզորությունը կազմել է 630 ՄՎտ, ինչը բավականին լավ ցուցանիշ է: Օրինակ, օրական սպառումը վերջին օրերին տատանվում է 830-850 ՄՎտ-ի սահմաններում, որից մոտ 530 ՄՎտ գեներացվում է հելիոկայանների կողմից։ Մի կողմից՝ դա լավ է, մյուս կողմից ՝ երեկոյան ժամերին անխափան աշխատանքի ապահովման մարտահրավեր է", - նշել է նա։

 

Նրա խոսքով ՝ հանրապետությունում դեռևս լուծված չէ կուտակիչ հզորությունների հարցը։ Պայմանականորեն ասած՝ եթե, նույնիսկ, ինչ-որ պահի երկրի էներգետիկ հաշվեկշռում արևային էլեկտրաէներգիայի մասնաբաժինը հասնի 50% - ի, երեկոյան ժամերին, վատ եղանակին, երբ էներգիայի ներքին սպառումը մեծանում է, պակասը պետք է ծածկվի ավանդական աղբյուրներով կամ դրսից ներմուծմամբ:

 

Կուտակիչ հզորությունների աշխատանքն իշխանությունները մտադիր են կարգավորել "Էներգետիկայի մասին" օրենքում փոփոխություններով: Առաջիկա օրերին կներկայացվի այդ հզորությունների ներդրումը խթանելու միջոցառումների ծրագիրը։ <Աշխարհում օգտագործվող խրախուսման լավագույն միջոցը շուկայական մեխանիզմներն են: Մեզ մոտ էլեկտրաէներգիայի շուկան դեռ լիովին ազատականացված չէ, ընդամենը 30 տոկոսն է աշխատում շուկայում։ Միաժամանակ, մենք չենք կարող ամբողջական եւ կտրուկ անցում կատարել դեպի շուկա, քանի որ կլինեն նաեւ տեխնիկական բնույթի խնդիրներ", - պարզաբանել Է Վարդանյանը։

 

Փոխնախարարի խոսքով ՝ Հայաստանի էներգիայի վերականգնվող աղբյուրների ոլորտի զարգացման գործում կարևոր ներդրում կարող է ունենալ Հայաստանի անդամակցությունը Միջազգային արևային դաշինքին: 2023 թվականի նոյեմբերի 16-ին ՀՀ ԱԳՆ-ում տեղի է ունեցել Հայաստանի կողմից "Միջազգային արևային դաշինքի ստեղծման մասին" շրջանակային համաձայնագրի ստորագրման պաշտոնական արարողությունը։

 

"Հայաստանը կարող է դառնալ 98 - րդ երկիրը, որը վավերացրել է շրջանակային համաձայնագիրը,  իսկ ՀՀ մասնակցությունը դաշինքի աշխատանքներին բավական օգտակար կլինի", - հայտարարել է Վարդանյանը՝ ներկայացնելով փաստաթուղթը:  Դա կարեւոր հարթակ կդառնա մասնակից երկրների միջեւ փորձի փոխանակման համար, հավելել է նա։

 

Հիշեցնենք, որ "Միջազգային արևային ալյանսի հիմնադրամի մասին" շրջանակային համաձայնագիրը վավերացնելու մասին " ՀՀ օրենքի նախագիծը ՀՀ կառավարության հավանությանն է արժանացել ս.թ. ապրիլի 4-ին: Ինչպես նշված էր փաստաթղթին կից տեղեկանք-հիմնավորման մեջ, Հայաստանի անդամակցությունը Միջազգային արևային դաշինքին կարևոր քայլ է կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարի, վերականգնվող և կանաչ էներգետիկ ռեսուրսների զարգացման, էներգիայի հասանելիության և էներգետիկ անվտանգության ապահովման ուղղությամբ:

 

Միջազգային արևային դաշինքը ստեղծվել է Հնդկաստանի և Ֆրանսիայի համատեղ ջանքերի շնորհիվ ՝ կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարի և արևային էներգիայի ռեսուրսների լայն օգտագործման համար համատեղ աշխատելու նպատակով: Դաշինքի հայեցակարգը մշակվել է 2015 թվականին։ ՄԱԴ-ի խնդիրն է մշակել արևային էներգիայի կանոններ, կանոնակարգեր և ստանդարտներ ' ապահովելու համար, որ այն արագ և զանգվածային օգտագործվի այն երկրներում, որտեղ առկա են արևային հարուստ ռեսուրսներ, բայց որտեղ ռիսկերը դեռ բարձր են համարվում: ՄԱԴ-ը զբաղվում է կոնկրետ գործիքների, կարողությունների զարգացման միջոցառումների և նորարարական ֆինանսական գործիքների ներդրմամբ: Օրինակներից մեկը երկրների միջև պետական քաղաքականության, կարգավորող փաստաթղթերի և սակագների միավորումն է, ինչը թույլ է տալիս նվազեցնել անորոշությունը, բարձրացնել արևային էներգիայի նախագծերի տնտեսական արդյունավետությունը և աջակցել ներդրողների վստահությանը: ՄԱԴ-ի նպատակն է նպաստել ավելի քան 1000 ԳՎտ լրացուցիչ հզորության տեղադրմանը մինչև 2030 թվականը ՝ նույն ժամանակահատվածում նախատեսված 1000 միլիարդ դոլար ֆինանսավորմամբ:

 

Այս պահի դրությամբ դաշինքի շրջանակային համաձայնագիրը ստորագրել է 118 պետություն, որոնցից 97-ը ներկայացրել են անհրաժեշտ վավերագրեր ՝ դաշինքի լիիրավ անդամ դառնալու համար: Դաշինքի ղեկավար մարմինը վեհաժողովն է, որը գումարվում է տարեկան մեկ անգամ ՝ անդամ պետությունների համապատասխան ոլորտների նախարարների մակարդակով ։ Դաշինքի կենտրոնակայանը գտնվում է Հնդկաստանում։

 

Վերականգնվող էներգետիկան Հայաստանի էներգետիկ համակարգի զարգացման կարևորագույն ուղղություններից է: Մինչև 2030թ. էներգետիկայի զարգացման ռազմավարական ծրագրի համաձայն, նախատեսվում է արևային էներգետիկայի մասնաբաժինն ընդհանուր ծավալում հասցնել 15% - ի: