"Հայաստանի էլեկտրական ցանցերը" կարևոր, բայց ոչ միակ օղակն է հոսանքազրկումների շղթայում. տնօրենների խորհրդի նախագահ

Արմինֆո. "Հայաստանի էլեկտրական ցանցերը" սպառողներին էլեկտրասսնուցումից անջատումների շղթայի կարևոր, բայց ոչ միակ օղակն է։ Այդ մասին սեպտեմբերի 4-ին Երեւանում կայացած մամլո ասուլիսում հայտարարել է "Տաշիր" ընկերությունների ռուսական խմբի փոխնախագահ, ընկերության տնօրենների խորհրդի նախագահ Կարեն Դարբինյանը:

Նշելով մի շարք անջատումներ, որոնք ռեզոնանսային արձագանք են առաջացրել հայ հասարակության շրջանում, Դարբինյանը նշել է, որ հաճախ դրանք տեղի են ունենում ոչ ընկերության մեղքով, թեեւ, վերջնական արդյունքում, պատասխանատվությունն ընկնում է հենց էլեկտրացանցերի վրա: Մասնավորապես, հուլիսի 6 - ին Միջազգային էներգետիկ կորպորացիայի կոնտուրի մեջ մտնող Երևանի ՀԷԿ-ի թունելում բռնկված հրդեհի հետևանքով հոսանքազրկվել էին "Պուրակ" և "Ծիծեռնակաբերդ" ենթակայանները, ինչի արդյունքում հոսանքազրկվել էին քաղաքի կենտրոնի բաժանորդների 30%-ը և Արաբկիր վարչական շրջանի բաժանորդների 20% - ը: 32922 սպառողներ հայտնվել են մատակարարման մեկ աղբյուրի տակ։ Արդյունքում ՝ քաղաքի կենտրոնը խիստ ծանրաբեռնված է եղել՝ 60 ՄՎտ-ի փոխարեն սպառման ծավալներն ավելացել են մինչև 120 ՄՎտ ։ Սակայն ձեռնարկված միջոցառումների արդյունքում հաջողվել է ստեղծել էլեկտրասննուցման ժամանակավոր սխեմա, ինչը թույլ է տվել լուծել առաջացած խնդիրը։ Արդեն օգոստոսի 26-ին էլեկտրամատակարարումն ամբողջությամբ վերականգնվել է։ Ի սկզբանե նախատեսվում էր նոր մալուխների տեղադրման աշխատանքներն ավարտել օգոստոսի 10-ին, սակայն "Վերին Լարս" անցակետում դրանց ուշացման պատճառով դրանց փոխարինումը ստիպված եղանք հետաձգել երկու շաբաթով:

Դարբինյանը նշել է, որ ՓԲԸ-ի գործունեության առանցքային ուղղություններից մեկը նոր սպառողների միացումն է: Ընկերությունը ստացել է 68 հազար հայտ, ինչը համադրելի է այնպիսի քաղաքների հետ, ինչպիսիք են Գյումրին և Վանաձորը՝ միասին վերցրած։ 40 հազար հայտ արդեն բավարարվել է, մնացած 28 հազարի հարցը կլուծվի առաջիկայում։ Շինարարական բուռն աշխատանքները, ինչպես նշել է ՓԲԸ-ի տնօրենների խորհրդի նախագահը, հաճախ հանգեցնում են մալուխների վնասման, եւ, արդյունքում, էլեկտրասնուցման անջատման, բոլոր դեպքերի 34% - ը բաժին է ընկնում հենց այդ ուղղությանը:

Տնօրենների խորհրդի ղեկավարը հիշեցրել է նաև 2023 թվականի նոյեմբերին կառավարության նիստի ժամանակ լույսի անջատման մասին։ Իշխանությունների որոշմամբ ստեղծված աշխատանքային խումբը հետաքննել է այդ միջադեպը և պարզել, որ անջատումը տեղի է ունեցել բարձրավոլտ ցանցում, որի հետ ՀԷՑ-ը որևէ առնչություն չունի:

Ինչ վերաբերում է 2024 թվականի օգոստոսի 7-ին Օպերայի և բալետի ազգային թատրոնում ներկայացման ժամանակ հոսանքի անջատմանը, Դարբինյանը նշել է, որ դրա պատճառը թատրոնի երկու տրանսֆորմատորներից մեկի խափանումն էր: Ընկերությունը մարդասիրական նախաձեռնության շրջանակում իր միջոցներով փոխարինել է այդ տրանսֆորմատորը։

Համանման իրավիճակ է ստեղծվել նաև Աբովյանի քաղաքային մարզադաշտում, որտեղ ընթանում էր ֆուտբոլային հանդիպում։ Այնտեղ նույնպես խնդիրներ էին առաջացել երկու տրանսֆորմատորներից մեկում, ինչի մասին տեղեկացվել էր Ֆուտբոլի ֆեդերացիայի ղեկավարությունը: Չնայած նշված բոլոր դեպքերում անջատումները տեղի են ունեցել ոչ էլեկտրացանցերի մեղքով, այնուամենայնիվ, ընկերությունն ակտիվ մասնակցություն է ունեցել էներգամատակարարման վերականգնմանը:

Տնօրենների խորհրդի ղեկավարն ընդգծել է, որ 4 ժամից ավելի հոսանքազրկումների դեպքում ընկերությունը փոխհատուցում է իր բաժանորդներին: 2025 թվականին փոխհատուցման ենթակա կլինեն մինչև 3 ժամ և ավելի ժամկետով անջատումները, իսկ 2028 թվականին՝ 2 ժամ։ Նախորդ տարի ընկերության փոխհատուցման ծախսերը կազմել են 142 մլն դրամ, իսկ այս տարվա առաջին յոթ ամիսներին՝ արդեն 152 մլն դրամ:

Դարբինյանը նշել է, որ երբ 2016 թվականին "Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր" ՓԲԸ-ն դարձավ "Տաշիր" ընկերությունների խմբի սեփականությունը, ամբողջ սարքավորումների 80-90 տոկոսը մաշված էր: Շատ հարցեր հաջողվել է լուծել 680 մլն դոլար արժողությամբ ներդրումային ծրագրի իրականացման շնորհիվ: Իրականացված լայնածավալ աշխատանքները թույլ են տվել կրճատել անջատումների քանակը, իսկ ցանցում կորուստները հասցնել 6,4 տոկոսի, ինչը հնարավորություն է տվել էներգետիկ հատվածին լրացուցիչ ստանալ շուրջ 30 մլն դոլար: Ընդ որում, ներդրումային ծրագիրը չի անդրադարձել վերջնական սպառողների համար էլեկտրաէներգիայի սակագինի վրա եւ, գործնականում, բացառել է հավելագրումների խնդիրը:

"ՀԷՑ"-ի կորպորատիվ և հանրային կապերի վարչության պետ Նատալյա Սարջանյանը, իր հերթին, նշել է, որ 30 հազար բաժանորդների անջատման դեպքում դժվարություններ են առաջանում 1-80 ծառայությունում, որի օպերատորները երբեմն չեն հասցնում պատասխանել քաղաքացիների զանգերին: Առաջիկայում ծառայության միաժամանակյա կապի ուղիները կհասցվեն 60 - ի, իսկ հեռանկարում՝ 100-ի ։