Գևորգ Պապոյան. Դիվերսիֆիկացումը որևէ երկրի դեմ չէ, այն ի շահ Հայաստանի է

Արմինֆո.Դիվերսիֆիկացումը որևէ երկրի դեմ չէ, դա ի շահ Հայաստանի է, որպեսզի մենք ունենանք հավասարաչափ կախվածություն աշխարհի տարբեր երկրներից, և, եթե հնարավոր է, որպեսզի աշխարհի տարբեր երկրներում նույնպիսի կախվածություն լինի նաև մեզանից: Այդ մասին "Շանթ" հեռուստաընկերության հարցազրույցում հայտարարել է Հայաստանի էկոնոմիկայի նախարար Գեւորգ Պապոյանը։

Նա ընդգծել է, որ արտահանման-ներմուծման հարաբերությունների դիվերսիֆիկացումը բավականին երկար ճանապարհ է, որը նախատեսում է նաև լաբորատոր կարողությունների ձևավորում և ուժեղացում, որպեսզի երկրում կարողանան փորձաքննություններ անցկացնել և եզրակացություններ տալ միջազգային չափանիշներին արտադրանքի համապատասխանության վերաբերյալ: Դիվերսիֆիկացումը պահանջում է նաեւ նոր գիտելիքներ եւ հմտություններ, հսկայական աշխատանք մարքեթինգի, բրենդինգի եւ այլ ոլորտներում: Պապոյանը որոշ չափով նշել է բիզնեսի անպատրաստ լինելը, այսպես կոչված, հարմարավետության գոտուց դուրս գալուն, քանի որ այդ ճանապարհը բավականին երկար է եւ պահանջում է լրացուցիչ ջանքեր, գիտելիքներ եւ այլն: Թեեւ գործարարները լավ հասկանում են իրենց արտահանման շուկաների դիվերսիֆիկացման կարեւորությունը։

Նախարարի կարծիքով, հնարավոր չէ մեկ օրում-տարում դիվերսիֆիկացման հասնել, քանի որ Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև առևտրային հարաբերությունների ներկայիս կոնյեկտուրան ձևավորվել է ոչ թե անկախության տարիներին, այլ սկիզբ է առնում խորհրդային տարիներից, և 70 տարի շարունակ հայկական տնտեսությունը եղել է ԽՍՀՄ տնտեսության մի մասը:

<Բայց դիվերսիֆիկացումը Ռուսաստանից պոկվելու մասին չէ ։ Մենք մեր առջև խնդիր ենք դնում ավելացնել ապրանքաշրջանառությունը բոլոր երկրների, այդ թվում ՝ ԵԱՏՄ անդամների հետ: Այլ հարց է, որ մեր արտաքին առևտրում շատ փոքր մասն է բաժին ընկնում եվրոպական երկրներին, հետևաբար, աճի տեմպերն արագացնելու անհրաժեշտություն կա։ Բայց դա չի նշանակում, որ մենք պետք է դադարենք ռուսական շուկա մատակարարել արտադրանքի այն ծավալը, որն այսօր գնում է այնտեղ", - ասել է Պապոյանը։

Նշենք, որ ըստ Վիճակագրական կոմիտեի տվյալների՝ 2024թ. հունվար-հուլիս ամիսներին Ռուսաստանը պահպանում է ինչպես ընդհանուր արտաքին առևտրաշրջանառության, այնպես էլ ներմուծման առաջնությունները ։ Ռուսաստանի մասնաբաժինը Հայաստանի ապրանքաշրջանառության կառուցվածքում կազմում է 36 տոկոս, որին հաջորդում է Չինաստանը ՝ 11 տոկոս մասնաբաժնով և ԱՄԷ - ն ՝ 5,2 տոկոս:

Մասնավորապես, Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև ներմուծման ծավալը 2024 թվականի հունվար-հուլիսին հասել է 7.4 մլրդ դոլարի՝ մեկ տարվա ընթացքում ավելանալով 4.5 անգամ։ Արտահանման ծավալը կազմել է 1.7 մլրդ դոլար՝ մեկ տարվա ընթացքում կրճատվելով 22.4% - ով։ Արդյունքում ՝ Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև առևտրաշրջանառությունը կազմել է 9.1 մլրդ դոլար ՝ տարեկան կտրվածքով աճելով 2.4 անգամ։ Ռուսաստանի հետ առևտրի բացասական սալդոն կազմել է 5.8 մլրդ դոլար: