ՀԾԿՀ. Հայաստանի էլցանցերի հին բաժանորդները պարտավոր չեն վճարել նոր սպառողների միացման համար

Արմինֆո. "Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր" ՓԲԸ-ի հին բաժանորդները պարտավոր չեն վճարել նոր սպառողների միացման համար: Այդ մասին սեպտեմբերի 20-ին էլեկտրաէներգետիկական ոլորտում տիրող իրավիճակին նվիրված խորհրդարանական լսումների ժամանակ հայտարարել է ՀՀ Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի (ՀԾԿՀ) նախագահ Գարեգին Բաղրամյանը։

Նա նշել է, որ ճիշտ չէր լինի, եթե ցանցերի հին բաժանորդները վճարեին էլեկտրասնուցմանը մի շքեղ տան միանալու համար, որը կառուցվել է լեռան գագաթին: Նոր տան սեփականատերը պետք է իր վրա վերցնի այդ բեռը, որպեսզի մոտակա բնակավայրերի բնակիչները չվճարեն դրա համար ։ Ելնելով այս տրամաբանությունից ՝ հանձնաժողովը վերանայել է էլեկտրացանցին միացման վճարի դրույքաչափերը՝ էական բարձրացման ուղղությամբ ։ 2016-2017թթ. գործել է դրույթ, ըստ որի, նոր բաժանորդների միացումը հաշվի է առնվել "Հայաստանի էլեկտրական ցանցերի" ներդրումային ծրագրում: Նոր մոդելի կիրառմամբ գործող սպառողների մոտ այլևս խնդիրներ չեն առաջանում ՝ կապված նոր բաժանորդների միացման հետ: Այսպիսով, վճարման տոկոսադրույքները համապատասխանեցվում են շուկայական գներին:

Բաղրամյանն ընդգծել է, որ 2016-2017 թվականներին ներդրումային ծրագրի ազդեցությունը վերջնական սակագնի վրա կազմել է ընդամենը 0,07 դրամ: 2022 թվականին վճարումների տոկոսադրույքների բարձրացումից հետո այդ ցուցանիշն աճել է ՝ հասնելով 0,27 դրամի ։

Հանձնաժողովի նախագահը անդրադարձել է նաև վերջին շրջանում նկատվող էլեկտրաէներգիայի հաճախակի անջատումներին: Այժմ, Բաղրամյանի ասելով, մինչև 2500 դրամ տուգանք է գործում անջատումների թույլատրելի տևողությունը գերազանցելու, այլ ոչ թե հաճախության համար: Առանձին անջատումների թույլատրելի սահմանը քաղաքներում 4 ժամ է, իսկ գյուղերում ՝ 8 ժամ, իսկ տարվա գումարային տեւողությունը ՝ քաղաքներում ՝ 24 ժամ, գյուղերում ՝ 72 ժամ ։ 2023 թվականին 68 հազար բաժանորդի վճարվել է 116 մլն դրամի տուգանք ։ 2024թ. 8 ամիսների ընթացքում այդ գումարը հասել է 182 միլիոնի, ինչը վկայում է այն մասին, որ անջատումները հաճախակի են դարձել։

ՀԾԿՀ ղեկավարը նշել է, որ 2016 թվականին " ՀԷՑ " համակարգում 1 մլն բաժանորդ է եղել, 2023 թվականին ցուցանիշը, ըստ ներդրումային ծրագրի, նախատեսվում էր հասցնել 1 մլն 061 հազարի, սակայն այսօր այն փաստացի արդեն հավասար է 1 մլն 116-ի, այսինքն ՝ 54,5 հազարով ավելի, քան նախատեսված էր 7 տարվա ընթացքում ։ Այս կապակցությամբ ՀԾԿՀ-ն նախատեսում է առաջարկել ընկերությանը գնալ աշխատակիցների պլանավորված կրճատումների, որպեսզի ազատված ռեսուրսներն ուղղի առաջացած խնդրի լուծմանը: Մասնավորապես, նախատեսվում է 6,3 մլրդ դրամ ուղղել մայրաքաղաքի փոքր կենտրոնի և Արաբկիրի մի մասի ամբողջական վերազինմանը, ինչը թույլ կտա ամբողջությամբ փոխարինել տրանսֆորմատորներն ու էլեկտրահաղորդման գծերը: Ընդ որում, ՀԾԿՀ-ն առաջարկում է սահմանել "թույլատրելի" անջատումների սահմանաչափ, որոնց գերազանցման դեպքում ավտոմատ կերպով կկիրառվեն տուգանքներ:

Հիշեցնենք, որ սեպտեմբերի 4-ին կայացած մամուլի ասուլիսում ընկերության գլխավոր տնօրեն Կարեն Հարությունյանը հայտնել էր, որ մինչև 2036 թվականը "Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր" ՓԲԸ-ն 296 մլրդ դրամ կներդնի ցանցային տնտեսության արդիականացման համար: Նրա խոսքով ՝ 2016-2024 թվականներին ընկերությունն արդեն կատարել է շուրջ 244 մլրդ դրամի կամ շուրջ 680 մլն դոլարի ներդրում: Նոր ներդրումային ծրագրի իրականացմամբ ներդրումների ծավալները կգերազանցեն 540 մլրդ դրամը: Ծրագրի առաջին փուլում 88,2 մլրդ դրամ ուղղվել է էլեկտրացանցային տնտեսության արդիականացմանը, 81,3 մլրդ դրամ ՝ նոր բաժանորդների միացմանը, և 74,4 մլրդ դրամ ՝ հաշվարկային նոր համակարգի ներդրմանը: Նոր ներդրումային ծրագիրը, ինչպես ընդգծել է գլխավոր տնօրենը, թույլ կտա էլ ավելի բարձրացնել սպառողների էլեկտրամատակարարման որակը, կրճատել անջատումների քանակը եւ էլ ավելի նվազեցնել կորուստների մակարդակը: Միաժամանակ, զգալի ուշադրություն է դարձվելու Երևանի կենտրոնին և Արաբկիր վարչական շրջանին ։ 10 օրից կսկսվի 6,3 մլրդ դրամ արժողությամբ նախագծի իրականացումը, որն ուղղված կլինի քաղաքի երկու շրջաններն էլ էլեկտրաէներգիայով սնող բոլոր էլեկտրական ենթակայանների արդիականացմանը: Բոլոր աշխատանքները, Հարությունյանի ասելով, կատարվում են Երեւանի քաղաքապետարանի հետ համաձայնեցմամբ ։ Նոր ծրագրի ֆինանսական միջոցները հիմնականում ներգրավվելու են ընկերության սեփական միջոցներից ։ Բացի այդ," Հայաստանի էլեկտրացանցերն " արդեն ունեն Հայաստանի ֆոնդային բորսայում պարտատոմսերի տեղաբաշխման փորձ, եւ միանգամայն հնարավոր է, որ այդ գործընթացը շարունակվի նաեւ ապագայում: Ընկերությունում աապավինում են նաև ավանդական միջազգային գործընկերներին ՝ ի դեմս Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի, Ասիական զարգացման բանկի, Համաշխարհային բանկի խմբի մեջ մտնող Միջազգային ֆինանսական կորպորացիայի և տեղական առևտրային բանկերի: