Ինչպե՞ս կազդի ԱՄՆ ԴՊՀ-ի հաշվառման տոկոսադրույքի իջեցումը Հայաստանի կենսաթոշակային հիմնադրամների եկամտաբերության վրա

Արմինֆո."Անվանական ՀՆԱ-ով աշխարհի առաջին տնտեսության դրամավարկային քաղաքականության մեղմացումը դրական ազդեցություն կունենա զարգացող երկրների, այդ թվում ՝ Հայաստանի տնտեսությունների վրա, եթե նվազումը չուղեկցվի ճգնաժամով ամերիկյան տնտեսության համար: Այդ մասին սեպտեմբերի 24-ին մամուլի ասուլիսում հայտարարել է <Amundi-ACBA Asset Management> հիմնադրամի կառավարիչ Հրայր Ասլանյանը՝  պատասխանելով ԱրմԻնֆո-ի հարցին:

Սեպտեմբերի 18-ին ԱՄՆ ԴՊՀ-ն նվազեցրել է դաշնային վարկային միջոցների տոկոսադրույքը (federal funds rate) միանգամից 50 բ.պ. - ով ՝ մինչև 4,75-5%: Սա առաջին իջեցումն է 2020 թվականի մարտից ի վեր: ԱՄՆ - ում ավելի քան մեկ տարի տոկոսադրույքը եղել է ավելի քան 20 տարվա առավելագույն մակարդակում ՝ 5,25 - 5,5%: Դրա հետ մեկտեղ, նախօրեին Չիկագոյի ԴՊՀ-ի ղեկավարը 2025 թվականին կանխատեսել էր ԴՊՀ-ի տոկոսադրույքի հաճախակի նվազեցում:

Ասլանյանի խոսքով, ս.թ. օգոստոսի վերջին Amundi-ACBA-ի ներդրումները ազգային արժույթով կազմել են 66%: Բայց արտասահմանյան ներդրումների 22% - ը բաժին է ընկել Հյուսիսային Ամերիկային (պարտքային գործիքներում և ԱՄՆ - ի, Կանադայի բաժնետոմսերում), և դրանց բացարձակ մեծամասնությունը բաժին է ընկնում ԱՄՆ-ին, դա հիմնականում ներդրումներ է բաժնետոմսերում, այնուհետև պարտատոմսերում:

<Տոկոսադրույքների հետագա նվազումը դրական ազդեցություն կունենա երկրների տնտեսությունների վրա: Բայց, իհարկե, պետք է հասկանալ, արդյոք ճգնաժամ կլինի, կան մի շարք գործոններ, որոնք մենք պետք է հաշվի առնենք, բայց, ընդհանուր առմամբ, եթե նվազեցումը չուղեկցվի ամերիկյան տնտեսության համար ճգնաժամով, ապա ֆոնդային շուկայում արձանագրված բումը կպահպանվի", - հայտարարել է "Amundi-ACBA Asset Management" հիմնադրամի կառավարիչը:

Բացի այդ, ինչպես կարծում է փորձագետը, աշխարհի խոշորագույն ազգային տնտեսության կողմից բազային տոկոսադրույքի իջեցումը կարող է հանգեցնել հենց ՀՀ-ում տոկոսադրույքի մակարդակի նվազմանը եւ Հայաստանի տնտեսության ակտիվության աստիճանի բարձրացմանը:

Հիշեցնենք, որ 10 տարվա ընթացքում ՀՀ քաղաքացիների կենսաթոշակային ակտիվները կառավարող հիմնադրամների ցուցանիշներն աճել են արագ և ոչ այնքան, դրական առումով աչքի են ընկել 2016, 2017, 2019 և 2023 թվականներին: Բացասական աճի «առաջատարը» 2022 թիվն էր, երբ հայտնի պատճառներով "ցնցվում էր" ողջ համաշխարհային տնտեսությունը, և Հայաստանը չէր կարող անմասն մնալ: Մասնավորապես, 2022 թվականը Amundi-ACBA-ն բոլոր երեք հիմնադրամներում փակել է , համապատասխանաբար, բացասական 3,5%, 7,7% և 9%, բայց արդեն 2023 թվականին ցուցանիշներն աճել են մոտ երկու անգամ՝ մինչեւ 12,3% (AMFIX), 14,3% (AMCON) և 14,6%  (AMBAL)։ C-Quadrat Ampega ֆոնդերի եկամտաբերությունը նույնպես բացասական էր. 2022-ը փակվել է - 4,5% (CQFIC), -8,2% (CQCON) և -8,9% (CQBAL) ցուցանիշներով: Այստեղ հարկ է նշել, որ անգամ Արցախում համավարակի և պատերազմի տարում՝ 2020 թվականին, Amundi-ACBA-ում եկամտաբերությունը կազմել Է 9,8 - 10,7%, իսկ C-Quadrat Ampega-ում՝ 10,6% -12,7%:

Սակայն համաշխարհային տնտեսության համար տուրբուլենտ 2022 թվականին հայկական ԿՀ-ները կարողացել են ոչ միայն պահպանել իրենց ներդրումները, այլև ճանաչել նախկինում թերագնահատվածները, ինչի հիման վրա ավելի արդյունավետ են ներդրել ։ "Արդյունքում՝ այսօրվա դրությամբ մենք տեսնում ենք, որ բոլոր երեք հիմնադրամներում գտնվում ենք պատմականորեն ամենաբարձր կետում", - ս.թ. հունիսին ԱրմԻնֆո-ին հայտարարել էր Հրայր Ասլանյանը: Գլխավորն այս հարցում իրավիճակը երկարաժամկետ կտրվածքով դիտարկելն է, հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ հիմնադրամների կառավարման ռազմավարությունը երկարաժամկետ բնույթ է կրում, հավելել էր նա։

Նշենք նաև, որ 2024 թվականի օգոստոսի վերջի դրությամբ Amundi-ACBA  երեք հիմնադրամների մասնակիցների թիվը հասել է 495 հազարի, կառավարվող ակտիվների ծավալը՝ 517 մլրդ դրամ ի (տարեկան աճը միջինում գնահատվում է 30-40%) ։ Դրանց 21% - ը կամ 107 մլրդ դրամ կազմել է կառավարման արդյունքներով ապահովված եկամուտը։ " Amundi-ACBA " - ի կողմից կառավարվող բոլոր երեք հիմնադրամներն ընթացիկ տարվա 8 ամիսների ընթացքում աճել են 100 մլրդ դրամով, որից միայն տարեսկզբից եկամուտը կազմել է 34 մլրդ դրամ, եկամտաբերությունը հասել է 8,4 տոկոսի: