«2024թ. պետբյուջեում արձանագրված որոշակի ռիսկեր նյութականացվել են». որքան հարկ են նախատեսում հավաքել ՀՀ իշխանությունները

Արմինֆո. Հայաստանի պետբյուջեի եկամուտները 2025 թվականին, ընթացիկ տարվա վերջին սպասվող ցուցանիշի համեմատ, կաճեն 279,5 մլրդ դրամով ՝ հասնելով 2 տրլն 873.1 մլրդ դրամի (մոտ 7,4 մլրդ դոլար) ։ Դրանցից հարկային եկամուտները կկազմեն 2 տրլն 759.9 մլրդ (7.1 մլրդ դոլար) կամ 304.1 մլրդ դրամով ավելի, քան սպասվում էր 2024թ. վերջին։ Այդ մասին ասվում է հաջորդ տարվա պետբյուջեի նախագծում, որը հավանության է արժանացել սեպտեմբերի 26-ին կառավարության նիստում ։

Այսպիսով, ՀՆԱ-ի 5,6%, աճի, ՀՆԱ - ի դեֆլյատորի ՝ 3,5% մակարդակի ապահովման պայմաններում ՝ այս տարվա վերջին սպասվող 1,1% - ի և 3,6% միջին գնաճի (տ.թ. 0,4% - ի դիմաց) դիմաց, 2025 թվականին ֆինանսական իշխանությունները նախատեսում են եկամուտներ/ՀՆԱ հարաբերակցությունը հասցնել 26% - ի ՝ ը.տ. վերջի 25,7% - ի և 2023-ի փաստացի ՝ ՀՆԱ-ի 25,5% - ի դիմաց ։

Հատկանշական է, որ 2023 թվականին պետական բյուջեի մասին օրենքով հաստատված փաստացի 2 տրիլիոն 273.9 մլրդ դրամ հարկային հավաքագրումներից հետո կառավարությունը նախատեսում էր հավաքել 2 տրիլիոն 613 մլրդ դրամի հարկային եկամուտներ և պետական տուրք (Պետական գանձարանի 2 տրիլիոն 723 մլրդ դրամի եկամուտներից) ։ Իսկ հիմա իշխանություններն ընդունում են, որ տարվա արդյունքներով կկարողանան ապահովել միայն 2 տրլն 455.8 մլրդ դրամ ՝ պետական գանձարանի 2 տրլն 593.6 մլրդ դրամի եկամուտների դիմաց ։

<2024 թվականի ութ ամիսների ընթացքում ՀՀ պետական բյուջեի եկամուտներն արձանագրել են աճի տեմպերի դանդաղում ՝ հարկային բազայի ավելի թույլ աճի պատճառով: Բացի այդ, տեմպերի դանդաղեցմանը նպաստել է նաեւ ընթացիկ ամիսներին ձեւավորված ցածր գնաճային միջավայրը (առաջին կիսամյակի արդյունքներով հարկային ապառքները հասել են 9 տոկոսի-խմբ.): Արդյունքում, պետական բյուջեում արձանագրված որոշակի ռիսկերը նյութականացվեցին, իսկ ռիսկերի կառավարման մեխանիզմները գործի դրվեցին։

Հունվար-օգոստոս ամիսների արդյունքներով ՀՀ պետական բյուջեի ընդհանուր եկամուտները կազմել են 1624,0 մլրդ դրամ ' նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ ավելանալով 5,5 տոկոսով, իսկ հարկերն ու տուրքերը կազմել են 1548,2 մլրդ դրամ' նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ ավելանալով 6,0 տոկոսով", - նշել են օրինագծի հեղինակները:

Արդյունքում, ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկերի հարաբերակցությունը, 2024թ. սպասվող ցուցանիշի համեմատ, հաջորդ տարի նախատեսվում է ավելացնել 0,7%-ով և հասցնել 25% թիրախային ցուցանիշի (2023թ. ՝ 24,1%) ։