Հինգշաբթի, 26 Սեպտեմբերի 2024 19:13

Արմինֆո.Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկը (EBRD) 2024 և 2025 թվականների համար Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճի կանխատեսումը պահպանել է 6,2% և 4,8% մակարդակում ՝ նախկինի պես ակնկալելով տեմպերի դանդաղում 2023 թվականի փաստացի 8,3% - ից: Այդ մասին նշվում է սեպտեմբերի 26-ին հրապարակված ՎԶԵԲ-ի "Տարածաշրջանային տնտեսական հեռանկարներ. Սրբագրման ճանապարհին" զեկույցում:

 

Այդ զեկույցում նշվում է, որ 2025 թվականի սկզբից ոսկու նոր հանքի ("Ամուլսար" ոսկի-հանքավայր - խմբ.) շահագործումը լրացուցիչ խթան է տալիս միջնաժամկետ տնտեսական հեռանկարներին։

 

Ընդ որում, ՎԶԵԲ-ը կարծում է, որ տարածաշրջանում աշխարհաքաղաքական իրադարձությունները շարունակում են վտանգ ներկայացնել տնտեսական աճի համար, սակայն առաջադեմ խաղաղ բանակցությունների հնարավոր դրական արդյունքը կարող է աճի մի շարք նոր հնարավորություններ բացել:

 

ՎԶԵԲ-ի զեկույցում նշվում է. "2024թ. առաջին կիսամյակում Հայաստանում արձանագրված տարեկան 6,5 տոկոս տնտեսական աճը դանդաղեցման նշաններ է ցույց տվել նախորդ տարիներին շատ արագ աճից հետո։ Արտադրության և շինարարության հատվածները պահպանել են իրենց աճի դինամիկան ։ Սակայն ծառայությունների հատվածում աճը զգալիորեն նվազել է, քանի որ ՏՀՏ ոլորտում ռուս բարձր որակավորում ունեցող մասնագետների միգրացիան կրճատվել է, իսկ կապիտալի ներհոսքը զգալիորեն դանդաղել է ։ Արդյունքում՝ դրամական փոխանցումները և ծառայությունների զուտ արտահանումը նվազել են։

 

Այդուհանդերձ, ընթացիկ հաշվի դեֆիցիտը մնացել է, ընդհանուր առմամբ, կայուն ՝ թանկարժեք մետաղների և քարերի արտահանման և ներմուծման բացառիկ աճի և փախստականների հետ կապված երկրորդական եկամուտների կայուն ներհոսքի պատճառով:

 

Չնայած փախստականներին տեղավորելու եւ ազգային պաշտպանության ամրապնդման համար պետական ծախսերի գծով ժամանակավոր ճնշմանը՝ ֆիսկալ դիրքը մնում է կայուն՝ չափավոր դեֆիցիտով:

 

Մինչդեռ,պարենի գների անկումը և համեմատաբար ավելի բարձր վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը (ս. թ.սեպտեմբերի 10 - ին 7,75% - ից իջեցվել է մինչև 7,5% - խմբ.) հանգեցրել են այն բանին, որ գնաճի մակարդակը տատանվել է զրոյի մոտ " ։

 

Նշենք, որ 2024 թվականի ՀՆԱ-ի աճի վերաբերյալ Կենտրոնական բանկի սեպտեմբերյան կանխատեսումը (6,5-5,8%) այժմ քիչ է տարբերվում ԱՄՀ-ի եւ ՀԲ-ի հունիսյան կանխատեսումներից, որոնց ակնկալիքներով Հայաստանի ՀՆԱ աճը 2024 թվականին կդանդաղի, համապատասխանաբար, մինչեւ 6% եւ 5,5%: 2025 թվականի համար ՀՆԱ-ի աճի վերաբերյալ ԿԲ-ի ներկայիս կանխատեսումները (5,9-3,7%) նույնպես մոտեցել են ԱՄՀ-ի, ՀԲ-ի և ՎԶԵԲ-ի սպասումներին (համապատասխանաբար՝ 5,3%, 4,9% և 4,8%)։ Նախօրեին Ասիական զարգացման բանկը հրապարակել է նոր կանխատեսում ՝ ՀՆԱ-ի աճի տեմպերի բարելավմամբ ՝ 5.7% - ից մինչեւ 6.0%։

 

2024 թվականի բյուջեի նախագծում ամրագրված էր ՀՆԱ-ի 7 տոկոս աճ, իսկ արդեն 2025 թվականի բյուջեի նախագծում ավելի ցածր նշաձող կա՝ 5,6 տոկոս։

 

ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով ՝ 2023 թվականին Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճը դանդաղել է մինչև 8,3% (2022 թվականի 12,6% - ից)։ 2024թ. հունվար-օգոստոսին տնտեսական ակտիվության աճը դանդաղել է մինչև 9% (մեկ տարի առաջվա 10,4% - ից)։