Երեթշաբթի, 1 Հոկտեմբերի 2024 13:52

Արմինֆո. "Մենք աշխատում ենք ոչ թե Իրանի էներգետիկ համակարգի հետ սինխրոն գոտում, իսկ մեր հարևան Վրաստանը՝ Ռուսաստանի հետ, այդ պատճառով անհրաժեշտ է սինխրոնիզացնել Իրանի, Հայաստանի և Վրաստանի ԷլեկտրաԷներգետիկական ցանցերի աշխատանքը", - հայտարարել է ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի տեղակալ Հակոբ Վարդանյանը՝ Եվրասիական համաժողովի ընթացքում կայացած "ԵԱՏՄ էլեկտրաէներգետիկական ընդհանուր շուկայի մասնակիցների հեռանկարներն ու առավելությունները էլեկտրաէներգիայի կենտրոնացված առևտրի ժամանակ" թեմայով նստաշրջանի շրջանակներում: Փոխնախարարի խոսքով ՝ ներկայումս Հայաստանը Վրաստանի հետ սինխրոն ռեժիմով աշխատելու հնարավորություն չունի ։

"Բայց մենք արդեն այդ երկրի հետ էլեկտրահաղորդման երրորդ գծի կառուցման պլանավորման գործընթացում ենք, ինչը հնարավորություն կտա զուգահեռ ռեժիմով աշխատել։ Դա մեզ շատ է պետք նաեւ այն պատճառով, որ Հայաստանի էլեկտրաէներգետիկական համակարգը փոքր է, եւ ինտեգրումը կբարձրացնի մեր էներգետիկ անվտանգությունը", - ընդգծել Է Վարդանյանը։

 

Այս փուլում, փոխնախարարի խոսքով, Հայաստանը Վրաստանի հետ աշխատում է կղզիական ռեժիմով։ Խորհրդային տարիներին երկիրը միացվել է ընդհանուր համակարգին՝ Ադրբեջանի միջոցով, սակայն ԽՍՀՄ փլուզումից հետո Հայաստանը սկսել է սինխրոն աշխատել միայն Իրանի հետ։ "Մեզ անհրաժեշտ է հաստատուն հոսանքի ենթակայան։ Մենք ունենք Իրանի հետ սինխրոն ռեժիմում մնալու և Վրաստանի հետ սահմանին ենթակայան կառուցելու որոշում։ Կարծում եմ ՝ առավելագույնը 4 տարի հետո ամբողջ ենթակառուցվածքը պատրաստ կլինի", - ասել է Վարդանյանը։

 

Հարցին, թե ինչ ծավալի էլեկտրաէներգիայի մասին է խոսքը, անգամ, Վրաստանի հետ կղզիական ռեժիմով աշխատելու դեպքում, փոխնախարարը պատասխանել է, որ խոսքը առավելագույնը 150 ՄՎտ հզորության մասին է: "Երբ սկսենք աշխատել զուգահեռ ռեժիմով, ապա առաջին փուլում ծավալը կկազմի 350 Մվտ, սակայն հնարավորություն կա էլեկտրաէներգիայի փոխհոսքերի հզորությունները հասցնել 1200 Մվտ - ի ՝ շուկայի պահանջների առկայության դեպքում", - ընդգծել է նա:

 

Նշենք, որ "Հյուսիս-Հարավ" էներգետիկ միջանցքի կառուցման նախագիծը, որը կոչված է միավորել Իրանի, Հայաստանի, Վրաստանի և Ռուսաստանի էլեկտրաէներգետիկական համակարգերը, բախվել է մի շարք խնդիրների: Ի սկզբանե Իրան - Հայաստան և Հայաստան-Վրաստան 400/500 կիլովոլտ էլեկտրահաղորդման գծերի կառուցման նախագծերը նախատեսվում էր ավարտել 2019 թվականի վերջին։ Մինչդեռ, այսօրվա դրությամբ Իրան-Հայաստան էլեկտրահաղորդման գծի վրա աշխատանքները կատարվել են 65-70 տոկոսով, իսկ Հայաստան-Վրաստան էլեկտրահաղորդման գծի կառուցումը դեռ չի սկսվել։ Ըստ նախագծի ՝ նախատեսվում է կառուցել Իրան-Հայաստան 400 կՎ և Հայաստան - Վրաստան 500 կՎ էլեկտրահաղորդման գծեր ։ Այդ նպատակով Վրաստանի սահմանին նախատեսվում է կառուցել 2 Էլեկտրական ենթակայան՝ "Այրում" և "Դդմաշեն" ։ Հայաստան-Վրաստան էլեկտրահաղորդման գծի կառուցման ծրագրի նախնական արժեքը, ըստ FICHTNER ընկերության տվյալների, կազմում է 326,9 մլն եվրո, որի 10% - ը պետք է լինի Վրաստանի ներդրման մի մասը: Այդ նպատակով 2014-2015 թվականներին ստորագրվել է երեք վարկային համաձայնագիր ։ Մասնավորապես, 168 մլն եվրո վարկի տեսքով հատկացրել է գերմանական KfW բանկը, ևս 10 մլն եվրո կտրամադրի Եվրոպական ներդրումային բանկը: Ակնկալվում է ևս 10 մլն եվրո դրամաշնորհ ստանալ Եվրոպական հանձնաժողովից ։ Ինչ վերաբերում է Իրան - Հայաստան բարձրավոլտ էլեկտրահաղորդման գծին, ապա այս նախագծի ֆինանսավորումն իրականացնում է իրանական կողմը, ծրագրի ընդհանուր արժեքը կազմում է 107 մլն դոլար: