Հայկական ընկերությունները կկարողանան IPO-ից Վարշավայի ֆոնդային բորսա դուրս գալ խաչաձեւ կամ կրկնակի ցուցակման մեխանիզմների միջոցով

Արմինֆո. Հայկական ընկերությունները կկարողանան IPO - ից Վարշավայի ֆոնդային բորսա դուրս գալ խաչաձեւ կամ կրկնակի ցուցակման մեխանիզմների միջոցով։ Այդ մասին ԱրմԻնֆո-ի հետ զրույցում հաղորդել է Հայաստանի Ֆոնդային Բորսայի (AMX) վարչությունում Վարշավայի ֆոնդային բորսայի (WSE) ներկայացուցիչ Գժեգոժ Կուչարսկին' պատասխանելով կապիտալի եվրոպական շուկա հայկական ընկերությունների դուրս գալու հնարավորությունների մասին հարցին:

Կուչարսկու խոսքով՝ WSE-ն գտնվում է Եվրամիության իրավասության եւ ԵՄ կարգավորիչ դաշտի ներքո, այդ պատճառով ընկերությունների ուղղակի դուրս գալը Եվրամիության անդամ չհանդիսացող երկրներից անհնար է։ Սակայն, նրա խոսքով, կա անուղղակի ելքի հնարավորություն՝ ԵՄ անդամ երկրներում, օրինակ, Կիպրոսում կամ Նիդերլանդներում, կազմակերպությունների կամ դուստր ընկերությունների ստեղծման միջոցով ։ Այդ ժամանակ, նրա խոսքով, ընկերությունը, որը մտադիր է ֆոնդավորել իր գործունեությունը կապիտալի եվրոպական շուկայում, կընկնի միասնական եվրոպական կարգավորիչ դաշտի տակ ։ Կուչարսկին որպես օրինակ նշել է ուկրաինական ընկերությունները, որոնցից ավելի քան 10-ը, Եվրոպական տարբեր երկրներում ներկայացուցչությունների բացման միջոցով, անցել են ցուցակման ընթացակարգ և այժմ հաջողությամբ ցուցակվում են WSE-ում: Նրա ասելով՝ դա թանկ ընթացակարգ չէ եւ մեծ ծախսեր չի պահանջի կապիտալի այն մեծ ծավալի համեմատ, որը կարող է ներգրավվել օտարերկրյա ներդրողներից Վարշավայի բորսայի միջոցով:

Հայկական եւ լեհական կազմակերպված կապիտալի շուկաների միջեւ կրկնակի կամ խաչաձեւ ցուցակման կազմակերպման կարեւորությունը նշել է նաեւ Հայաստանի ֆոնդային բորսայի վարչության նախագահ Հայկ Եգանյանը: Նա ընդգծել է, որ AMX - ն աշխատում է երկու հարակից բորսաների հարթակների զուգակցման հնարավորության վրա՝ առայժմ երկու ուղղություններով ՝ արժութային շուկա և պետական պարտքային արժեթղթեր: Բորսային առևտրի համակցման նախապայման է հանդիսանում դեպոզիտարիաների համագործակցության և Վարշավայի բորսայի բազայի վրա քլիրինգային գործառնությունների իրականացման հնարավորությունը: Անհրաժեշտ կլինի նաև ստորագրել բորսային ընթացակարգերի փոխադարձ ճանաչման և բորսային էկոհամակարգի համարժեքության մասին կարգավորող ակտեր:

Ինչ վերաբերում է բաժնային (կորպորատիվ) արժեթղթերի (բաժնետոմսերի) փոխադարձ առեւտրին, ապա Եգանյանի խոսքով, այդ մասին դեռ շատ վաղ է խոսել, թեկուզ այն պատճառով, որ մեր շուկայում բավարար թողարկողներ չկան (11 ընկերություններ), եւ միջազգային շուկայում նրանց գրավչության մակարդակն այդ պատճառով դեռեւս բավարար չէ: "Ֆոնդային շուկայի էկոհամակարգն արդեն ստեղծվել է, գործը թողարկողներինն է", - ընդգծել է Եգանյանը: Նշենք, որ կրկնակի ցուցակման մեխանիզմը նշանակում է, որ ցանկացած արժեթղթի ցուցակումը տեղի է ունենում երկու կամ ավելի բորսաներում: Կրկնակի ցուցակման հիմնական առավելությունը լրացուցիչ կապիտալի հասանելիությունն է և իրացվելիության բարձրացումը: Cross-listing-ը թույլ է տալիս մեկ արժեթուղթ միաժամանակ գնանշել երկու կամ ավելի ֆոնդային բորսաներում:

Նշենք, որ Վարշավայի ֆոնդային բորսան Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայի խոշորագույն ֆոնդային բորսաներից է: Շուկայի կապիտալիզացման մակարդակը գերազանցում է 260 մլրդ եվրոն, բորսայում ցուցակված են ավելի քան 400 հանրային ընկերություններ ։ WSE-ն առաջարկում է ապրանքների և ծառայությունների լայն տեսականի ՝ բաժնետոմսերի, ածանցյալ գործիքների, ֆիքսված եկամտաբերությամբ գործիքների և կառուցվածքավորված ֆինանսական ապրանքների առևտուր: WSE - ն ունի իր սեփական բորսայական ինդեքսները:

Հիշեցնենք, որ 2022 թվականի մայիսի 24-ին ՀՀ Կենտրոնական բանկը հավանություն էր տվել Վարշավայի ֆոնդային բորսայի կողմից Հայաստանի ֆոնդային բորսայի բաժնետոմսերի 65,03% - ի ձեռքբերմանը ։ 2022 թվականի հունիսի 28-ին Վարշավայի ֆոնդային բորսան ձեռք է բերել Հայաստանի ֆոնդային բորսայի (AMX) բաժնետոմսերի 65,03% - ը: