Հայաստանը բյուջետային վարկ կտրամադրի Իրան-Հայաստան 400-կիլովոլտանոց էլեկտրահաղորդման գիծ կառուցող իրանական Sunir ընկերությանը

Արմինֆո. Հայաստանի կառավարությունը բյուջետային վարկ կտրամադրի Իրան-Հայաստան 400 կիլովոլտ էլեկտրահաղորդման գիծ կառուցող իրանական Sunir ընկերությանը: Որոշումը հավանության է արժանացել նոյեմբերի 21-ին:

Փաստաթղթի պարզաբանման համաձայն, հաշվի առնելով նախագծի կարեւորությունը ՀՀ ամբողջ էներգահամակարգի համար, ֆինանսական միջոցների տրամադրումը թույլ կտա կարճ ժամկետներում ավարտել շինարարությունը:

Ծրագրի կապալառու Sunir ընկերության հետ կնքվել է պայմանագիր "Հայաստանի բարձրավոլտ ցանցեր" պետական ձեռնարկության հետ դեռևս 2006թ. հուլիսին, որի համաձայն, կապալառուն պարտավորվել է կատարել 400 կՎ էլեկտրահաղորդման երրորդ գծի և համապատասխան ենթակայանի համալիր ծավալով նախագծումը, մատակարարումը, շինարարությունը, մոնտաժը, փորձարկումը և գործարկումը: Նախագծի ընդհանուր արժեքը կազմում է 106,847,237. 51 եվրո: Նախագծի արժեքից 86,447,914 եվրոն ֆինանսավորվում է Իրանի արտահանման զարգացման բանկի վարկային միջոցների հաշվին, իսկ 20,399,323.51 եվրոյի գումարը ֆինանսավորվում է "Սանիր Ինթերնեշնլ ՖԶԷ" վարկային միջոցների հաշվին: Նախագծի շրջանակներում աշխատանքների ավարտի ժամկետ է սահմանվել 2034 թվականի դեկտեմբերի 31-ը: Այնուամենայնիվ, 2023 թվականի ապրիլին պարզվել է, որ "Նորավան" ենթակայանում (որը կառուցվում է էլեկտրահաղորդման գծի համար) գողացել են երկու 400 կիլովոլտանոց տրանսֆորմատորների պղնձե փաթույթը։

Նշվում է, որ նախագծի իրականացումը կավելացնի Հայաստանի և Իրանի միջև էլեկտրաէներգիայի հոսքերը 350 ՄՎտ-ից մինչև 1200 Մվտ, կբարձրացնի Հայաստանի էներգահամակարգի անվտանգության, հուսալիության և կայունության մակարդակը, հնարավոր կլինի ամբողջությամբ օգտագործել Իրան-Հայաստան գազատարի հզորությունը "Գազ Էլեկտրաէներգիայի դիմաց" ծրագրի շրջանակներում:

Ավելի վաղ ԱրմԻնֆո-ն հաղորդել էր, որ Հայաստանն Իրանի հետ իրականացնում է բարտերային գործարք, որի համաձայն, ստանում է 1 խմ իրանական գազ' հակառակ ուղղությամբ 3 կվտ/ժ էլեկտրաէներգիա մատակարարելու դիմաց: Երրորդ էլեկտրահաղորդման գծի կառուցումից հետո այդ ծավալները զգալիորեն կավելանան։ Այնուամենայնիվ, "Հյուսիս-Հարավ" էներգետիկ միջանցքի կառուցման նախագիծը, որը կոչված է միավորել Իրանի, Հայաստանի, Վրաստանի և Ռուսաստանի էլեկտրաէներգետիկական համակարգերը, բախվել է մի շարք խնդիրների, որոնք, առաջին հերթին, կապված են օբյեկտի շահագործման հանձնման ժամկետների հաճախակի հետաձգման հետ: Եթե ավելի վաղ հայտարարվել էր "Իրան-Հայաստան" էլեկտրահաղորդման գծի ավարտի ամսաթիվը ՝ 2018 թվականի վերջը, 2021 թվականի դեկտեմբերի վերջին պատասխանատու կառույցներն արդեն հայտարարել էին, որ ԷՀԳ պատրաստ կլինի մինչև 2024 թվականի ավարտը։ Իրան - Հայաստան 400 կիլովոլտ էլեկտրահաղորդման գծի կառուցման հիմնական կապալառուն իրանական Sunir ընկերությունն է ։ Նախագծի ընդհանուր արժեքը կազմում է 107,9 մլն դոլար, որի 77% - ը տրամադրել է Իրանի արտահանման զարգացման բանկը, իսկ 23% - ը ՝ հենց Sunir ընկերությունը: Մեկ տարի առաջ Իրանն ու Հայաստանը երկարաձգեցին "Գազ Էլեկտրաէներգիայի դիմաց" համաձայնագրի գործողությունը՝ մինչև 2030 թվականը: Ինչ վերաբերում է Հայաստան-Վրաստան էլեկտրահաղորդման գծին, ապա դրա կառուցմանը կողմերը դեռ ձեռնամուխ չեն եղել ։