Փորձագետ. ՌԴ-ի հետ համագործակցության շեշտադրմամբ միջուկային դիվանագիտության զարգացումը Հայաստանին միջազգային ասպարեզում կարևոր խաղացող դառնալու բացառիկ հնարավորություն է տալիս

Արմինֆո. Միջուկային դիվանագիտության զարգացումը Հայաստանի համար ռազմավարական խնդիր է՝ հաշվի առնելով ազգային շահերի և միջազգային համագործակցության միջև հավասարակշռությունը։ Նման կարծիք է հայտնել քաղաքագետ Վահե Դավթյանը։

Ընդ որում, նա վստահ է, որ այդ հարցում Հայաստանը պետք է ընտրություն կատարի հօգուտ Ռուսաստանի։ "Ինչպես մեծ հզորությամբ էներգաբլոկ, այնպես էլ փոքր մոդուլային ռեակտորով ատոմակայան կառուցելու Ռուսաստանի փորձն ու պատրաստակամությունը Հայաստանին ապահովում են ընտրության ճկունություն։ Սակայն խոշոր ԱԷԿ - ը մնում է առավել նպատակահարմար տարբերակ երկրի աճող էներգետիկ պահանջները բավարարելու համար", - կարծում է Դավթյանը։

Տարածաշրջանային առաջնորդության առաջխաղացման համատեքստում փորձագետը նշել է, որ, հաշվի առնելով Հայաստանի եզակի փորձը սեյսմիկ բարդ պայմաններում ատոմակայանի շահագործման հարցում, երկիրը կարող է դառնալ տարածաշրջանի այլ պետությունների համար փորձագիտական կենտրոն:

Խոսելով էներգետիկ անկախության ամրապնդման մասին՝ Դավթյանն ընդգծել է, որ Ռուսաստանի աջակցությունը թույլ է տալիս նվազագույնի հասցնել էներգաարդյունավետությանն առնչվող ռիսկերը և նվազեցնել կախվածությունը հանածո վառելիքի ներկրումից:

"Փափուկ ուժի կիրառումը, ՄԱԳԱՏԷ - ի հետ համագործակցությունը եւ մասնակցությունը միջազգային գիտական ծրագրերին կամրապնդեն Հայաստանի հեղինակությունը որպես գլոբալ միջուկային համայնքի պատասխանատու մասնակից", - նշել է նա:

Դավթյանը համոզմունք է հայտնել, որ միջուկային դիվանագիտության զարգացումը ՝ շեշտը դնելով Ռուսաստանի հետ համագործակցության վրա, եզակի հնարավորություն է տալիս Հայաստանին դուրս գալ ավանդական էներգետիկ քաղաքականության շրջանակներից և դառնալ կարևոր խաղացող միջազգային ասպարեզում: "Ռուսական տեխնոլոգիաների օգտին ընտրությունը ոչ միայն կապահովի հուսալի էներգամատակարարում, այլև կամրապնդի Հայաստանի աշխարհաքաղաքական դիրքերը։ Հաշվի առնելով ընթացիկ իրողությունները՝ մեծ հզորությամբ էներգաբլոկը թվում է ամենաօպտիմալ լուծումը", - ամփոփել է փորձագետը։

Հիշեցնենք, որ Հայաստանում գործող ԱԷԿ-ը պետք է շահագործումից հանվեր 2016 թվականին, սակայն դրա ծառայության ժամկետը երկարաձգվել է մինչև 2026 թվականը: Այնուհետեւ իշխանությունները որոշել են 2-րդ էներգաբլոկի շահագործման ժամկետը կրկին երկարացնել մինչեւ 2036 թիվը։ Այդ ժամկետում երկրում պետք է կառուցվի նոր ատոմային էներգաբլոկ, հարցը միայն նոր ԱԷԿ-ի հզորությանն է։ Իշխանություններն առավելապես հակված են ՓՄՌ-ով ատոմակայանի կառուցմանը, բայց, եթե նկատի ունենանք, որ դրանք կամ նախագծման, կամ լիցենզավորման փուլում են, ապա դրանց արդյունաբերական արտադրության համար, մասնագետների տվյալներով, կպահանջվի առնվազն 20 տարի, իսկ Երեւանը հնարավորություն չունի նման երկար ժամանակահատված սպասել։ Մասնագետներն ու փորձագետները նշում են, որ աշխարհում հինգերորդ արդյունաբերական հեղափոխության բուռն զարգացման պայմաններում, որը վաղ թե ուշ կտարածվի նաեւ Հայաստանի վրա, երկրին անհրաժեշտ կլինի մինչեւ 1200 Մվտ բարձր հզորությամբ կայան: Միայն հանրապետության ողջ ավտոմոբիլային տրանսպորտը էլեկտրամոբիլների փոխադրելու համար կպահանջվեն Հայկական ԱԷԿ-ի ներկայիս գործող էներգաբլոկի հզորություններին հավասար հզորություններ: Դրան պետք է ավելացնել նաև լեռնահանքային ճյուղի ակտիվ զարգացումը։