ԱՄՀ-ի խորհուրդը SBA-ի 4-րդ ամփոփիչ ստուգման արդյունքում հավանություն է տվել Հայաստանին 24.12 մլն դոլարի stand-by վարկի տրամադրմանը

Արմինֆո. Արժույթի միջազգային հիմնադրամի (ԱՄՀ) խորհուրդն ավարտել է Հայաստանի հետ «Պահուստային ծրագրի» (Stand-By Arrangement (SBA) չորրորդ ամփոփիչ ստուգումը։ Ամփոփիչ ստուգման ավարտը տալիս է 18.4 միլիոն ՓՀԻ-ից (մոտավորապես 24.12 միլիոն ԱՄՆ դոլար) օգտվելու հնարավորություն՝ ընդհանուր հասանելիությունը հասցնելով 92.0 միլիոն ՓՀԻ-ի (մոտավորապես 120.59 միլիոն ԱՄՆ դոլար)։ Այդ մասին ասվում է ԱՄՀ-ի հաղորդագրությունում:

 «Պահուստային ծրագիրը» ԱՄՀ խորհրդի կողմից հաստատվել է 2022 թ․ դեկտեմբերի 12-ին (տե՛ս թիվ 22/429 մամուլի հաղորդագրությունը (Press Release No. 22/429):

Աղբյուրի համաձայն, Հայաստանի իշխանությունները շարունակում են ծրագիրը կանխարգելիչ համարել։ Հայաստանի տնտեսութունը շարունակում է պահպանել դրական հեռանկարը՝ չնայած վերջին տարիների բազմակի ցնցումներին։ Ներքին բարձր պահանջարկի շնորհիվ իրական ՀՆԱ-ի աճը կանխատեսվում է, որ 2024 թ․ կհասնի 6 տոկոսի և 2025 թ․ ավելի չափավոր կդառնա` հասնելով շուրջ 5 տոկոսի։ Միջնաժամկետ հեռանկարում կանխատեսվում է, որ աճի տեմպը կդանդաղի մինչև 4․5 տոկոս՝ թեև կառուցվածքային բարեփոխումների արագացումը կարող է բարձրացնել աճի ներուժը։

Կանխատեսվում է, որ կարճաժամկետ հատվածում գնաճը ՀՀ կենտրոնական բանկի թիրախից ցածր կմնա և միջնաժամկետ հատվածում աստիճանաբար կբարձրանա դեպի իր թիրախը։ Արտաքին և ֆինանսական հատվածի բուֆերները շարունակում են մնալ բարձր։ Ծրագիրն ընդհանուր առմամբ ընթանում է իր հունով։ 2024 թ․ հունիսի վերջի համար նախատեսված կատարողականի բոլոր քանակական չափորոշիչները և կողմնորոշիչ թիրախներն ապահովվել են, թեև սպասվածից ցածր գնաճը խախտել է Դրամավարկային քաղաքականության շուրջ խորհրդակցության դրույթով (MPCC) նախատեսված միջակայքի ստորին սահմանը։ Իշխանությունները 2025 թ․ բյուջեն ընդունել են ՀՆԱ-ի 5․5 տոկոսը կազմող բյուջեի ընդհանուր պակասուրդով՝ ծրագրին համահունչ, ծախսային հրատապ կարիքները բավարարելու համար և մտադիր են 2026 թ․-ին վերսկսել հարկաբյուջետային 2 համախմբումը։ Կառուցվածքային հենանիշների (ԿՀ) ուղղությամբ առաջընթացը շարունակվում է, ընդ որում երկու ԿՀ-ներ իրականացվել են, մեկը գրեթե ավարտվել է, իսկ երկուսը հետաձգվել են մինչև 2025 թ․ մարտը։

Գործադիր խորհրդի կողմից այսօրվա քննարկումից հետո Կառավարող փոխտնօրեն և նախագահի պաշտոնակատար պրն․ Բո Լին հետևյալ հայտարարությունն է արել․ «Հայաստանի տնտեսական հեռանկարը դրական է, ընդ որում աճը բարձր է, գնաճը՝ ցածր։ Ծրագրի կատարողականը բարձր է, սակայն շրջահայաց քաղաքականությունների և բարեփոխման ջանքերի շարունակումը կարևոր են մնում բուֆերների պահպանման և դիմակայունության ձևավորման համար՝ դեռևս անորոշ ներքին և արտաքին միջավայրում։ 2025 թվականի բյուջեն պատշաճ կերպով հավասարակշռում է մակրոտնտեսական կայունության պահպանումը և փախստականների ինտեգրման և անվտանգության բարձր ծախսերի հետ կապված առաջնահերթ ծախսերի հասցեագրումը: Միջնաժամկետ հատվածում աստիճանական հարկաբյուջետային համախմբումը կարևոր կլինի հարկաբյուջետային կայունության պահպանման համար։ Ծրագրավորված միջոցառումները ներառում են եկամուտների ներգրավման ուժեղացումը, ծախսերի առաջնահերթության սահմանումը և միջնաժամկետ ծախսերի շրջանակի ընդունումը։ Հանրային ֆինանսների կառավարման բարեփոխումների ուղղությամբ առաջընթացն անհրաժեշտ է հարկաբյուջետային ռիսկերի նվազեցման համար, հատկապես՝ կապված պետական մասնակցությամբ կազմակերպությունների, պետական-մասնավոր գործընկերությունների և պետական երաշխիքների հետ։ Դրամավարկային քաղաքականության դիրքը տեղին է և վերաֆինանսավորման (քաղաքականության) տոկոսադրույքի վերաբերյալ հետագա որոշումներում անհրաժեշտ է առաջնորդվել գնաճի հեռանկարով և գնաճի սպասումներով՝ հաշվի առնելով հեռանկարի անորոշությունը։ 2006 թ․ գնաճի նպատակադրման ընդունումից ի վեր ՀՀ ԿԲ-ի վստահելիության մեծացումը, գործառնական անկախության ամրապնդումը և դրամավարկային քաղաքականության շրջանակի արդիականացումը լավ համակարգված և հաղորդակցված ռազմավարության ներքո գնաճի թիրախն իջեցնելու հնարավորություն են տալիս։ Ճկուն փոխարժեքը Հայաստանին լավ է ծառայել արտաքին ցնցումների կլանման հարցում՝ միաժամանակ ստեղծելով պահուստային բուֆերներ։ Բանկային համակարգը շարունակում է առողջ մնալ։ Իշխանությունները շարունակում են ուշադիր հետևել ֆինանսական հատվածի ռիսկերին, մասնավորապես՝ անշարժ գույքի շուկայից ծագող ռիսկերին, և ըստ անհրաժեշտության վերաճշգրտել նորմատիվային գործիքները։ Ջանքերն անհրաժեշտ է կենտրոնացնել կապիտալի բուֆերների պահպանման, վերահսկողական լիազորություննների և կարողությունների կատարելագործման և ճգնաժամային կառավարումն ուժեղացնելու վրա, այդ թվում՝ բանկերի կարգավորման նոր օրենքի ընդունման միջոցով: Կառուցվածքային բարեփոխումների առաջմղումը կօժանդակի կայուն և ներառական աճին։ Կարևոր են աշխատանքի շուկայում մասնակցության խթանմանն ուղղված շարունակական 3 ջանքերը, հատկապես երիտասարդների, կանանց և խոցելի խմբերի շրջանում։ Արտահանման բազմազանեցման, բիզնես միջավայրի բարելավման, կառավարման հզորացման և կլիմայական քաղաքականության առաջմղմանն ուղղված բարեփոխումները կարևորագույն նշանակություն ունեն տնտեսական դիմակայունության ամրապնդման և ներուժային աճի բարձրացման համար»: