Ուզում ես ապրել կենտրոնում՝ վճարիր ավելին․անշարժ գույքի հարկի նոր դրույքաչափերը 2026 թվին ամբողջությամբ կաշխատեն

Արմինֆո.  2026 թվականին, երբ 2021 թվականին վերանայված անշարժ գույքի հարկը կգանձվի ողջ ծավալով, Հայաստանի պետական գանձարանի հարկային եկամուտները կկազմեն մոտ 47 մլրդ դրամ։ Այդ մասին հայտարարել է Կադաստրի կոմիտեի ղեկավար Սուրեն Թովմասյանը՝ հունվարի 7-ին ամփոփիչ մամուլի ասուլիսի ժամանակ։

Նրա խոսքով՝ մասամբ հենց այդ մուտքերի շնորհիվ է հնարավոր դարձել մարզերում սուբվենցիոն բազմաթիվ ծրագրերի ֆինանսավորումը, քանի որ այդ եկամուտները մուտքագրվում են համայնքային բյուջե:

Այն հարցին, թե ինչ պետք է անեն թոշակառուները և այն անձինք, ովքեր չունեն համապատասխան եկամուտներ, որոնք ժառանգել են քաղաքի կենտրոնում գտնվող անշարժ գույք, որի հարկը մի քանի անգամ աճել է, Թովմասյանը հիշեցրել է, որ տվյալ տարածքում կյանքը նրանց, ինչպես նաեւ հարեւաններին համապատասխան ենթակառուցվածք է ապահովում: Հետևաբար, նրանք պետք է հարկեր վճարեն նույն չափով, ինչ հարեւանները:

Հիշեցնենք, որ 2021 թվականի հունվարի 1-ից Հայաստանի բնակիչները սկսել են մի քանի անգամ ավելի շատ գույքահարկ վճարել, քանի որ փոխվել է դրա հաշվարկման կարգը. այն հաշվարկվում է շուկայական կադաստրային արժեքին մոտեցված: Բացի այդ, 2021 թվականի հունվարի 1-ից անշարժ գույքի հարկը պարտադիր է դարձել բոլոր սեփականատերերի համար ՝ անկախ գույքի արժեքից։ Մինչ այդ մինչև 3 միլիոն դրամ (ավելի քան 6 հազար դոլար) արժողությամբ անշարժ գույքի սեփականատերերն ազատված էին հարկերից: Բացի այդ, եթե նախկինում հողամասերն ու շինությունները գնահատվում էին առանձին-առանձին (շենքերը ենթակա էին գույքահարկի, հողամասերը ՝ հողի հարկի), ապա այժմ գանձվում է միասնական գույքահարկ։

Իսկ դառը հաբը քաղցրացնելու համար կառավարությունը հայտարարել է, որ հարկային նորամուծության ներդրումը կյանքի կկոչվի փուլ առ փուլ՝ 6 տարվա ընթացքում։ Այսպես, 2021 թվականին քաղաքացիներից սկսել են գանձել նախատեսված հարկի միայն 25%-ը, 2022 թվականին ՝ 30% - ը, 2023 թվականին ՝ 35%-ը, 2024 թվականին ՝ 50% - ը, իսկ 2025 թվականին՝ 75% - ը, և, վերջապես, 2026 թվականից հարկն ամբողջությամբ պետք է վճարվի։ Նշվում էր, որ, արդյունքում, անշարժ գույքի հարկի գանձման ներուժը կաճի միջինը 4,3 անգամ։ Իշխանությունների գնահատականներով՝ հարերի հավաքագրումը սկզբնական 9 մլրդ դրամից կդառնա 40 մլրդ դրամ՝ արդեն հարկման նոր համակարգի ներդրման 4-րդ տարում, իսկ 2026 թվականից, երբ հարկի չափն ամբողջությամբ ուժի մեջ մտնի, ֆիսկալ էֆեկտը կկազմի տարեկան մինչև 37-38 մլրդ դրամ ։ Հաղորդվել է նաև, որ առնվազն երկու տարին մեկ Կադաստրի կոմիտեն վերանայելու է Հայաստանում անշարժ գույքի գները, որպեսզի դրա հիման վրա որոշվի անշարժ գույքի հարկի չափը՝ տվյալ անշարժ գույքի համար:

2024 թվականի սեպտեմբերին Սուրեն Թովմասյանը հաղորդել էր, որ ընդունվել է քաղաքական որոշումն այս փուլում չվերանայել շուկայականին մոտ կադաստրային գները, որոնք նախատեսվում է օգտագործել հարկման համար: Թովմասյանի խոսքով՝ չնայած անշարժ գույքի շուկայում 2021 թվականից հետո գների աճին, ինչպես նաև հակառակ 2023 թվականին վերագնահատման պահանջին, որը պետք է նոր հարկային բազա դառնար արդեն 2024 թվականից, իշխանությունները որոշել են դադար վերցնել։ Հնարավոր է անշարժ գույքի նոր վերագնահատումը, որն անհրաժեշտ է հարկային բազան որոշելիս, կիրականացվի մինչև 2026 թվականը, հաղորդել է կոմիտեի ղեկավարը։