Գևորգ Պապոյան. Ամուլսարի նախագծի գործարկումից հետո տնտեսությունը տարեկան լրացուցիչ 120 մլն դոլար կստանա՝ միայն հարկերի տեսքով

Արմինֆո.Ամուլսարի նախագծի գործարկումը տնտեսության աճը կսրբագրի դեպի վեր: Այդ մասին հունվարի 13-ին ամփոփիչ մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է էկոնոմիկայի նախարար Գեւորգ Պապոյանը։

Մասնավորապես, նա նշել է, որ հանքի շահագործման լիարժեք ցիկլի դեպքում տարեկան ՀՆԱ - ն կաճի լրացուցիչ 1 տոկոսով, տնտեսությունը միայն հարկերի տեսքով կստանա տարեկան 120 մլն դոլար, կստեղծվեն բազմաթիվ աշխատատեղեր, հանքավայրին սահմանակից համայնքները կստանան դոտացիաներ եւ այլն: "Եվ այս իմաստով Ամուլսարի գործարկումը կենսական նշանակություն ունի", - ասել է նա:

Միաժամանակ, էկոնոմիկայի նախարարը նշել է, որ 2025 թվականի արդյունքներով ՀՆԱ-ի աճը սպասվում է 5,5 տոկոսի սահմաններում ։

Հիշեցնենք, որ 2018 թվականի վերջից Ամուլսարի ոսկու հանքավայրի կառուցման աշխատանքները բնապահպանական ակտիվիստների կողմից ենթարկվել են արգելափակման: Կառավարությունն այդպես էլ չկարողացավ կողմնորոշվել դրանց վերսկսման հարցում։

2022 թվականի մարտին Հայաստանի էկոնոմիկայի այն ժամանակվա նախարար Վահան Քերոբյանը նշել էր, որ եթե ոչինչ չխանգարի, ապա Ամուլսարի ոսկու հանքավայրում աշխատանքները կվերսկսվեն, վկայակոչելով գերատեսչության միջոցառումների ծրագիրը, որը պարունակում է "Ամուլսարի խնդրի" լուծման մասին դրույթ։

2023 թվականի փետրվարին ՀՀ կառավարությունը, "Լիդիան Արմենիա" ՓԲԸ - ն և Եվրասիական զարգացման բանկը (ԵԱԶԲ) ստորագրել են փոխըմբռնման հուշագիր, որն ազդարարել է Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման ծրագրի վերագործարկումը: Հուշագրի շրջանակում, ինչպես այն ժամանակ պատմել էր էկոնոմիկայի նախարարը, կներգրավվի 150 մլն դոլար, որից 100 մլն դոլարը՝ ԵԱԶԲ - ի վարկային միջոցներ, 50 մլն դոլար կապահովվի տեղական բանկի կողմից, եւ պայմանագրից դուրս լրացուցիչ 100 մլն դոլար կներդրվի բաժնետերերի կողմից: Միջոցները պետք է ուղղվեին հանքում շինարարական աշխատանքների ավարտին և անհրաժեշտ տեխնիկայի ձեռք բերմանը։

Նշվել է, որ գործարքի շրջանակում Հայաստանի կառավարությունը կստանա ընկերության բաժնետոմսերի 12,5 տոկոսը, որի դիմաց ոչինչ չի վճարի, բայց դրա փոխարեն գործարքը կապահովագրի որոշակի ռիսկերից:

2024 թվականի սկզբին հանքի հարակից Ջերմուկ քաղաքի ավելի քան 130 հասարակական կազմակերպություններ և բնակիչներ դեմ են արտահայտվել դրա հնարավոր շահագործմանը ։ Նրանց տարածած համատեղ հայտարարության մեջ ընդգծվում է, որ ընդունելով հանքավայրը շահագործող "Լիդիան Արմենիա" ընկերության 12,5 տոկոս բաժնեմասի տեսքով նվիրատվությունը, Հայաստանի կառավարությունն անտեսել է տեղի համայնքների ժողովրդավարական արժեքներն ու իրավունքները:

Վերջին ասուլիսներից մեկի ժամանակ ՀՀ էկոնոմիկայի նոր նախարար Գևորգ Պապոյանը (2024թ. նոյեմբերին) հայտարարել է, որ հնարավոր է հանքի շահագործումը սկսվի 2025թ. 4-րդ եռամսյակում։ Ընդ որում, նա հաղորդել է, որ վերջինիս գործարկման համար անհրաժեշտ է ներգրավել 250 մլն դոլար: Այդ գումարից, նախարարի ասելով, 100 մլն դոլար ընկերությունը գտել է, մնացած 150 մլն դոլարը մտադիր է ներգրավել տեղական բանկերից: Ընդ որում, հայտնի է, որ ԵԱԶԲ-ն անհայտ պատճառով դադարեցրել է ֆինանսավորման տրամադրումը։

Նշենք, որ Ամուլսարի նախագծի ընդհանուր արժեքը կազմում է շուրջ 400 մլն դոլար: Հանքավայրի շահագործման ժամկետը հաշվարկված է 10,5 տարի, ընդ որում, տարեկան կտրվածքով նախատեսվում է արդյունահանել միջին հաշվով 200 հազար ունցիա ոսկի: Հանքավայրը երկրորդն է Հայաստանում՝ պաշարների մեծությամբ։ Ընկերության տեղեկատվության համաձայն ՝ հանքավայրը պարունակում է մոտ 73733 կգ ոսկի ՝ 0,78 գ/տոննա միջին պարունակությամբ, ինչպես նաև 294.367 տոննա արծաթ՝ 9.29 գ /տոննա միջին պարունակությամբ: Այն գտնվում է Ջերմուկ առողջարանային քաղաքից 13 կմ հեռավորության վրա, Արփայի ու Որոտանի միջագետքում։