Հայաստանն ու Իրանը մտադիր են ընդլայնել համագործակցությունը արդյունաբերության, գյուղատնտեսության և զբոսաշրջության ոլորտներում

Արմինֆո. ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանը հունվարի 14-ին ընդունել է Իրանի Իսլամական Հանրապետության Մեջլիսի Իրան-Հայաստան բարեկամական խմբի ղեկավար Արա Շահվերդյանի գլխավորած պատվիրակությանը:

Էկոնոմիկայի նախարարության հաղորդագրության համաձայն, հանդիպմանը ներկա են եղել նաև ՀՀ ԱԺ Հայաստան-Իրան բարեկամական խմբի ղեկավար Նարեկ Բաբայանը, Հայաստանում Իրանի Իսլամական Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպան Մեհդի Սոբհանին։

Ողջունելով պատվիրակության այցը Հայաստան՝ Գևորգ Պապոյանն ընդգծել է, որ Հայաստանի և Իրանի տնտեսական հարաբերությունները գտնվում են բարձր մակարդակի վրա, դրանք պահպանելու և խորացնելու համար անհրաժեշտ է ակտիվացնել գործնական քայլերը առևտրաշրջանառության ծավալներն ավելացնելու, համագործակցության ոլորտներն ընդլայնելու ուղղությամբ:

Այնուհետև կողմերը քննարկել են տնտեսության ոլորտում փոխգործակցության առավել հեռանկարային ուղղությունները։ Այս համատեքստում հատկապես կարևորվել են արդյունաբերության, գյուղատնտեսության և զբոսաշրջության ոլորտներում համագործակցության ընդլայնման հնարավորությունները։

Նախարարը համառոտ ներկայացրել է տնտեսության ոլորտում գործող պետական աջակցության գործիքակազմը և պատրաստակամություն հայտնել խրախուսելու ՀՀ-ում օտարերկրյա ներդրումային ծրագրեր իրագործելու գործընթացը։

Գևորգ Պապոյանն իր խոսքում կարևորել է պարբերաբար գործարար համաժողովների կազմակերպումը` երկու երկրների մասնավոր հատվածների կապերի խթանման, ապագայում համատեղ ծրագրերի իրականացման և սերտ փոխգործակցության հաստատման համար:

Հայաստանի և Իրանի զբոսաշրջային ներուժի մասին իրազեկվածության բարձրացման և երկու պետությունների միջև զբոսաշրջային այցելությունների աճի խրախուսման նպատակով առաջարկվել է կազմակերպել երկու երկրների լրատվամիջոցների ճանաչողական այցեր։

Անդրադարձ է կատարվել նաև ԻԻՀ Չաբահար նավահանգստում Հայաստանի ներկայացվածության հնարավոր հեռանկարներին։

Նշենք, որ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով ՝ Հայաստանի և Իրանի միջև առևտրաշրջանառությունը 2024 թվականի հունվար-նոյեմբերին աճել Է 5,2 տոկոսով ՝ կազմելով 661,5 մլն դոլար։ Ընդ որում , արտահանումն աճել է 13 տոկոսով ՝ մինչև 99,3 մլն դոլար՝ ներմուծման 3,9 տոկոսով, մինչև 562,2 մլն դոլար աճի ֆոնին։

2024թ. հունվար-սեպտեմբեր ամիսներին Հայաստան այցելած իրանցի զբոսաշրջիկներին բաժին է ընկել 9%, ինչը 13.1% - ով զիջում է մեկ տարվա վաղեմության ցուցանիշին: Ընդհանուր առմամբ, այս ժամանակահատվածում Հայաստանում հանգստացող զբոսաշրջիկների թիվը գերազանցել է 1.7 միլիոնը:

Հիշեցնենք, որ Իրանը մտադիր է երկրի հարավում Օմանի ծոցում (Չաբահար նավահանգիստ) և Պարսից ծոցում (Բենդեր Աբբաս, Իմամ Խոմեյնի և Խորրամշահր նավահանգիստներ) տեղակայված նավահանգիստները իրանական երկաթուղիների ցանցի միջոցով միացնել Սև և Կասպից ծովերում տեղակայված նավահանգիստներին: Ծոցի միացումը Սև ծովին կմիացնի չորս հիմնական ծովային ավազաններ, մասնավորապես ՝ Օմանի ծոցը, Կասպից ծովը (Իրան - Ադրբեջան), Սև ծովը (Վրաստան, Բուլղարիա) և Միջերկրական ծովը (Հունաստան): Հարավային Կովկասում Հայաստանը միակ երկիրն է, որը ԵԱՏՄ անդամ է և, հետևաբար, ծառայում է որպես ուղիղ կամուրջ Իրանի և դաշինքի միջև, ինչը հստակ ընդգծում է Պարսից ծոց - Սև ծով միջազգային տրանսպորտային և տարանցիկ միջանցքի կարևորությունը -Իրանի համար: Դեռևս 2021 թվականի մարտին Իրանում Հնդկաստանի դեսպանը հայտարարել էր, որ երկիրը պատրաստվում է Հայաստանը ներառել իրանական Չաբահար նավահանգստով ստեղծվող "Հյուսիս - Հարավ" տրանսպորտային միջանցքում։ Նույն թվականի օգոստոսին ՀՀ-ում Հնդկաստանի դեսպանությունում ԱԳ նախարարի պաշտոնակատար Արմեն Գրիգորյանը հայտարարել էր, որ Երևանն ուշադրությամբ հետևում է "Հյուսիս-Հարավ" միջազգային տրանսպորտային միջանցքի նախագծում Հնդկաստանի ակտիվ ներգրավվածությանը և Չաբահար նավահանգստի զարգացման հարցում Հնդկաստանի շահագրգռվածությանը և պատրաստ է մասնակցել այդ ծրագրի իրականացման աշխատանքներին: 2023 թվականի մայիսին ՀՀ վարչապետի որոշմամբ ստեղծվել է միջգերատեսչական աշխատանքային խումբ, որը պետք է քննարկի միջազգային մուլտիմոդալ արագընթաց երթուղու գործարկման և Իրանի Չաբահար նավահանգստում օպերատորական գործունեության իրականացման հարցերը ։ Նույն թվականի հունիսին էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը հաղորդել էր, որ Հայաստանը կարող է օպերատոր դառնալ Իրանի Չաբահար նավահանգստում ։