Արմինֆո. ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեի (ՊԵԿ) նախագահ Էդուարդ Հակոբյանը, ով այդ պաշտոնում նշանակվել է 2024 թվականի նոյեմբերի վերջին, իսկ մինչ այդ զբաղեցնում էր ֆինանսների փոխնախարարի պաշտոնը և համակարգում էր մակրոտնտեսության հարցերը, իրատեսական է համարում 2025 թվականին 330 մլրդ դրամով ավելի հարկային եկամուտ հավաքելը, քան՝ 2024 թվականին։ Եվ դա՝ 2024թ. գրեթե 9% հարկային թերհավաքագրման ֆոնին։ Այդ մասին նա հայտարարել Է հունվարի 16-ին ամփոփիչ մամուլի ասուլիսի ժամանակ՝ պատասխանելով ԱրմԻնֆո-ի հարցին:
Ըստ հաստատված պետբյուջեի, 2024 թվականին ՀՆԱ-ի 7% աճի ապահովման պայմաններում պետական գանձարանի 2 տրիլիոն 723 մլրդ դրամ եկամուտներից 2 տրիլիոն 613.6 մլրդ-ը պետք է կազմեին հարկային եկամուտները և պետական տուրքը (ՀՆԱ-ի 24,9%) ։ Սակայն սեպտեմբերին ֆինանսական իշխանությունները սրբաագրել են ՀՆԱ-ի աճի իրենց ակնկալիքները մինչև 5.8%, իսկ հարկային մուտքերի և պետական տուրքի գծով թերհավաքումը գնահատվել է 157.8 մլրդ դրամ։
Սակայն, ամփոփիչ տվյալները ցույց են տվել, որ 2024 թվականին հարկային եկամուտները (հարկային եկամուտներ և պետական տուրք) ՀՀ համախմբված բյուջեում կազմել են 2 տրիլիոն 390.9 մլրդ դրամ, որը կազմում է տարվա սրբագրված 2 տրիլիոն 614.9 մլրդ դրամ ցուցանիշի 91.4% - ը ՝ (ՀՆԱ-ի 24.9% - ը) ։ Այսպիսով, ճշգրտված տարեկան ծրագրի նկատմամբ հարկային թերհավաքագրումը կազմել է 224 մլրդ դրամ կամ 222.7 մլրդ դրամով պակաս, քան արձանագրվել է պետբյուջեով:
Միեւնույն ժամանակ, Էդուարդ Հակոբյանը կոչ է արել հրաժարվել "ճշգրտված ծրագիր" եւ "թերի հավաքագրում" ձեւակերպումներից, նշելով, որ պետական բյուջեում արձանագրվում են միայն կանխատեսումներ, որոնք կարող են փոփոխվել ՝ կախված այս կամ այն մակրոտնտեսական զարգացումներից։ Տվյալ դեպքում, նշել է նա, որ ավելի տեղին է խոսել "կանխատեսումներից շեղումների" մասին, ինչի մասին տարվա ընթացքում երկրի իշխանությունները բազմիցս խոսել են։
Այդուհանդերձ, ինչպես նշել է գլխավոր հարկայինը, հաջորդ տարի, այնուամենայնիվ, իրատեսական է 2 տրիլիոն 723 մլրդ դրամի հարկային եկամուտների ապահովումը կամ 330 մլրդ դրամով ավելի, քան կազմել են 2024 թվականի փաստացի հավաքագրումները։ Եվ դա արվելու է "օպտիմալ հարկային հավաքագրման եւ ստվերի դեմ կոշտ պայքարի" հաշվին, այլ ոչ թե, ինչպես ոմանք պնդում են, "բիզնեսի կաշին պլոկելու" հաշվին, հավելել է նա։
Միաժամանակ, ՊԵԿ նախագահը ձեռնպահ մնաց նշել, թե տնտեսության որ ոլորտներն են ընդունակ գեներացնել 330 մլրդ դրամի լրացուցիչ հարկեր: Նա միայն նշել է, որ 2025 թվականի սկզբից շրջանառության հարկի դրույքաչափի կրկնակի բարձրացումը պետական գանձարանին կապահովի լրացուցիչ 10-15 մլրդ դրամ, հարկային որոշ ներուժ ունի նաև շինարարության ոլորտը ։ Ընդ որում, մինչ օրս հստակ հաշվարկներ չկան, թե նշված 330 մլրդ դրամի որ տոկոսն է ապահովվելու շինարարության ոլորտի հաշվին։
"Բյուջեն ես չեմ գրել: Դա առասպել է", - հայտարարել է նա, անդրադառնալով այն ակկնարկններին, թե ինքը ՝ որպես ֆինանսների փոխնախարար, որը պատասխանատու էր մակրոտնտեսության ոլորտի համար, անմիջական պատասխանատվություն է կրում "կանխատեսումներից շեղվելու" համար:
Նրա խոսքով՝ փաստաթուղթը կազմել է կառավարությունը, ինչը թիմային աշխատանքի արդյունք է: Ընդ որում, ինչպես նա նշել է, Հայաստանի կանխատեսումների համակարգը երկարատեւ ջանքերից հետո դարձել է լավագույններից մեկը տարածաշրջանում եւ մրցակցում է եվրոպական համակարգերի հետ։
Հիշեցնենք, որ 2024 թվականի մայիսին, երբ ՊԵԿ այն ժամանակվա ղեկավար Ռուստամ Բադասյանն առաջին անգամ հրապարակավ խոստովանել էր, որ խնդիրներ կան ՝ կապված պետբյուջեում արձանագրված հարկային հավաքագրումների ցուցանիշների ապահովման հետ, իսկ ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանն, իր հերթին, չէր բացառել բյուջեի սեկվեստրը, գլխավոր հարկայինը նշել էր, որ թերհավաքագրումները պայմանավորված են տնտեսության կառուցվածքի փոփոխություններով, որոնք նպաստել են "հարկային ներուժ չունեցող" ոլորտների կտրուկ աճին ։ Օրինակ ՝ շինարարության ոլորտն աճել է, իր գագաթնակետին է հասել 2022-2023 թվականներին, սակայն հարկման առումով այն հետաքրքիր կդառնա միայն բնակարանների վաճառքից հետո, նշել էր նա։
Այն ժամանակ էլ կառավարող խմբակցության պատգամավոր Արսեն Թորոսյանը նշել էր, որ շինարարության ոլորտից հարկերը կստացվեն ոչ թե միանգամից, այլ մի քանի տարվա ընթացքում, ի սկզբանե հայտնի էր, ուստի պետք է հաշվի առնվեին հնարավոր ռիսկերը՝ բյուջեն պլանավորելիս: Ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը հայտարարել էր, որ պլանավորմամբ զբաղվում է Ֆինանսների նախարարությունը, մինչեւ տարվա ավարտը գերատեսչությունը չէր կարող տեղյակ լինել նման ռիսկերի առկայության մասին: Եվ դա հիմնված էր մի շարք ենթադրությունների վրա, հավելել էր: < Հարցն այն է, թե արդյոք տարեսկզբին ճիշտ ենք պլանավորել թվերը, արդյոք հաշվի է առնվել այն հանգամանքը, որ տնտեսության մեջ ինչ-որ գործընթացներ այլ կերպ են տեղի ունենալու, կամ, որ իրական տնտեսությանն առնչվող խնդիրներ են եղել: Ես կարծում եմ, որ խնդիրները կապված են պլանավորման հետ>, - հայտարարել էր ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանը՝ հուլիսի 30-ին մամուլի ասուլիսում։