Արմինֆո. "Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ"-ում ստեղծված իրավիճակի կապակցությամբ ընկերությունը հանդես է եկել որոշ պարզաբանումներով:
Հիշեցնենք, որ ավելի վաղ ԱրմԻնֆո-ն հաղորդել էր, որ ձեռնարկության մի խումբ աշխատակիցներ գործադուլ են հայտարարել ՝ պահանջելով աշխատավարձի բարձրացում: "ԶՊՄԿ" ՓԲԸ-ում այդ պահանջները գնահատել են անիրատեսական, իսկ գործադուլավորների գործողությունները գնահատել են Աշխատանքային օրենսգրքի շրջանակներից դուրս:
«Ինչպես ավելի վաղ հաղորդվել էր, խախտելով Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքային օրենսդրությունը և աշխատանքային պայմանագրերը՝ 2025 թվականի հունվարի 31-ին «ԶՊՄԿ» ՓԲԸ մի շարք աշխատակիցներ չեն ներկայացել աշխատանքի, չեն կատարել իրենց աշխատանքային պարտականությունները կամ լքել են իրենց աշխատատեղերը՝ առաջադրելով անհիմն և անիրատեսական աշխատավարձի բարձրացման վերաբերյալ վերջնագրային պահանջներ՝ դրանով իսկ խաթարելով Ընկերության աշխատանքային գործընթացը։
Հաշվի առնելով հասարակական արձագանքը՝ ներկայացնում ենք մի շարք կարևոր փաստեր և թվեր.
Հարկ ենք համարում հիշեցնել, որ ընկերության աշխատակիցները նախկինում ևս կազմակերպել են բողոքի ակցիաներ և ոչ թույլատրելի գործադուլներ աշխատավարձի բարձրացման պահանջով, այդ թվում՝ մինչև բաժնետերերի և ղեկավարության փոփոխությունները, օրինակ՝ 2018 թվականին։
2024 թվականի սեպտեմբերից ընկերությունը սկսել է աշխատավարձերի վերանայման գործընթաց՝ նպատակ ունենալով ներդնել աշխատանքի վարձատրության ինստիտուցիոնալ սկզբունքներ, վերացնել սոցիալական անհավասարությունները և ապահովել ոլորտի ստանդարտների ու օբյեկտիվ չափանիշների վրա հիմնված վարձատրության թափանցիկ համակարգ։
Այս փոփոխությունների շրջանակում, օրինակ, բեռնատարների օպերատորների և նրանց օգնականների վարձատրության վերանայման արդյունքում (2024 թվականի հոկտեմբեր) նրանց վարձատրության գործարքային բաղադրիչը զգալիորեն աճել է։
Անկախ սեպտեմբերից իրականացվող բարեփոխումներից՝ անհրաժեշտ ենք համարում նշել, որ այս պահին էլ ԶՊՄԿ-ի միջին աշխատավարձը գերազանցում է ոլորտի բոլոր ցուցանիշները։
Սյունիքի մարզում միջին աշխատավարձը երկրորդն է մայրաքաղաքից հետո, ինչը պայմանավորված է ոլորտի, մասնավորապես՝ ԶՊՄԿ-ի գործունեությամբ։
Աշխատավարձերի վերաբերյալ կամայական մեկնաբանություններից խուսափելու համար՝ ներկայացնում ենք ընկերության որոշ հաստիքների ներկայիս աշխատավարձերի տվյալները (ՀՀ դրամ՝ նվազագույն-առավելագույն, ներառյալ հարկերը)։
Հարստացուցիչ ֆաբրիկա
Ընթացիկ աշխատավարձ՝ ըստ կարգի. ֆլոտատոր 399,470-594,099; փականագործ 329,918-580,003;
էլեկտրագազաեռակցող 359,856-609,491:
Հանքանյութի մանրացման և փոխադրման արտադրամաս
Ընթացիկ աշխատավարձ՝ ըստ կարգի. Կոնվեյերավար 450,090-480,060; էլեկտրագազաեռակցող 362,789-614,809: Ծանր բեռնատարների վարորդների վարձատրությունը կատարվում է գործարքային համակարգով (կմ/երթ)
Միջին ամսական աշխատավարձ (ներառյալ հարկերը)
90 տոննա 1,140,151 ; 130 տոննա 1,372,247; 180 տոննա 1,672,215; Ընդհանուր միջին 1,394,871:
Բացի այդ՝ ԶՊՄԿ-ի բոլոր աշխատակիցները (ներառյալ բանվորները) և նրանց ընտանիքի անդամները, այդ թվում՝ ծնողները, ապահովված են առողջապահական ապահովագրությամբ, իսկ այն ծախսերը, որոնք ապահովագրական ընկերությունները չեն փոխհատուցում, ֆինանսավորվում են ընկերության բարեգործական հիմնադրամի կողմից։
Բոլոր աշխատակիցները կարող են օգտվել օրենքով սահմանված արձակուրդային օրերից և օգտվել արհմիության տրամադրած արտոնյալ կամ անվճար ուղեգրերից՝ Հայաստանի և տարածաշրջանի հանգստյան տներում։
Ընկերությունն ապահովում է աշխատակիցների և նրանց երեխաների ուսման ծախսերի փոխհատուցում։
Աշխատակիցներին տրամադրվում է անվճար տրանսպորտ և մեկանգամյա սնունդ։
Ընկերությունը սոցիալական լայնածավալ ծրագրերի շրջանակում ֆինանսավորում է մանկապարտեզներ, սպորտային խմբակներ, բժշկական հաստատություններ, մշակույթի տներ, բազմաթիվ միջոցառումներ և հարյուրավոր այլ սոցիալական ծրագրեր։
Քանի որ վերջին օրերին գործադուլի կազմակերպիչների կողմից տարածվում է ապատեղեկատվություն՝ իբրև «աղքատիկ» աշխատավարձերի և վատ վարձատրության պայմանների մասին, հանրության դատին ենք թողնում վերոնշյալ թվերը և փաստերը։
Լրացուցիչ՝
Չարտոնված գործողություններում ներգրավված աշխատակիցների թիվը չի գերազանցում Ընկերության աշխատակիցների ընդհանուր թվի 7-8%-ը։
Արհմիությունը չի աջակցում այս գործողություններին` համարելով դրանք անօրինական, և չի դիտարկում դրանք որպես գործադուլ։
«ԶՊՄԿ» ՓԲԸ-ի և նրա աշխատակիցների մեծամասնության շահերից ելնելով՝ ընկերությունն իր իրավունքն է համարում իրավական գործընթացների շրջանակում պատասխանատվության ենթարկել խախտումներ կատարողներին։
«ԶՊՄԿ» ՓԲԸ-ում աշխատում է ավելի քան 4,600 մարդ։ Շատ դեպքերում աշխատանքի տեղավորումը պայմանավորված է բացառապես սոցիալական խնդիրներով և միշտ չէ, որ արտացոլում է ընկերության իրական կարիքները մասնագետների հարցում։
Ամեն օր Կադրերի բաժին են ուղարկվում մեծ թվով աշխատանքային դիմումներ՝ չնայած սահմանափակ թվով թափուր աշխատատեղերին։ Մենք վստահ ենք, որ մեր աշխատակիցների մեծ մասը գնահատում է իրենց աշխատանքը և ընկերության վերաբերմունքը, ուստի նրանք չպետք է տուժեն որոշ անպատասխանատու հրահրիչների գործողություններից», - ասվում է հայտարարությունում ։
Նշենք, որ արդեն երրորդ տարին անընդմեջ Հայաստանի 1000 խոշոր հարկատուների ցանկը գլխավորում է "Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը": Ձեռնարկությունը 2024 թվականի համար պետական գանձարան է ուղղել շուրջ 102 մլրդ դրամ (տարեկան 44% աճով), որից 2,2 մլրդ դրամը ՝ մաքսատուրքեր, 30,2 մլրդ դրամը ՝ ուղղակի հարկեր (այդ թվում ՝ շահութահարկ, եկամտահարկ), 2,7 մլրդ դրամը՝ անուղղակի հարկեր (այդ թվում ՝ ԱԱՀ, ակցիզային հարկ)։
Հիշեցնենք, որ նախորդ տարվա դեկտեմբերին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Facebook-ի իր էջից տեղեկացրել էր, որ ԶՊՄԿ-ն որպես կառավարության շահաբաժին պետական բյուջե է փոխանցել 33 միլիարդ 249 միլիոն դրամ: "Ուշադրություն դարձրեք, սա գումարած վճարված հարկերը որպես շահույթի մասնաբաժին, որովհետև 2021 թվականից կառավարությունը ԶՊՄԿ - ի բաժնետեր է, ինչպես խոստացել էի", - նշել էր վարչապետը:
Ավելի վաղ "Արդյունաբերական ընկերություն" ԲԸ-ն ձեռք էր բերել ԶՊՄԿ-ի բաժնետոմսերի 60% - ը և 2021 թվականի սեպտեմբերի 30-ին իր բաժնեմասի 25% - ը նվիրաբերել էր Հայաստանի կառավարությանը։ 2022 թվականի մարտի 24-ին կառավարությունը նվիրատվությամբ ստացել էր բաժնետոմսերի ևս 6,875%-ը՝ այդպիսով դառնալով կոմբինատի բաժնետոմսերի 21,875%ճի կամ 1/5-ի սեփականատերը։ "Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ" ՓԲԸ-ն (Zangezur Copper Molybdenum Combine CJSC) (ԶՊՄԿ) Հայաստանի խոշորագույն հանքարդյունաբերական ընկերությունն է: Կոմբինատը շահագործում է Քաջարանի պղնձամոլիբդենային հանքավայրը։ Կոմբինատի հանքաքարով ապահովվածությունը կազմում է շուրջ 150 տարի ։ Կոմբինատը թողարկում է մոլիբդենի և պղնձի խտանյութեր։ Մոլիբդենի խտանյութը պարունակում է 50% մոլիբդեն, պղնձի խտանյութում պղնձի պարունակությունը 15%-ից ցածր չէ: