Մարզերում բնակարանների առքուվաճառքի գործարքները 2024 թվին նվազել են, սակայն փորձագետները 2025 թվին իրավիճակի փոփոխություն են ակնկալում

Արմինֆո. Հայաստանի մարզերում բնակարանների միջին շուկայական արժեքը 2024 թվականին աճել է 13,6% - ով՝ կազմելով 148.8 հազ. դրամ/1 քմ:

Կադաստրային տվյալների համաձայն, մարզերում բնակարանների ամենաբարձր գներն, ավանդաբար, պահպանվում են Ծաղկաձոր առողջարանային քաղաքում, միջին հաշվով,  447.7 հազ.դրամ/1քմ՝ տարեկան 8.6% աճով: Հաջորդը ք. Աբովյանն է, որտեղ բնակարանի գինն արձանագրվել է 300.3 հազ.դրամ/1քմ մակարդակում ' տարեկան 15.2% աճով: Եվ առաջատար եռյակը եզրափակում է Վաղարշապատ քաղաքը, որտեղ բնակարանի մեկ քառակուսի մետրի արժեքը կազմում է 260.3 հազ.դրամ ՝ տարեկան 9.7% աճով:

Ամենացածր գներն արձանագրվել են Լոռու մարզի Թումանյան համայնքում ՝ 26.8 հազ.դրամ/1քմ (տարեկան 6.1% աճ): Բնակարանների գները մի փոքր ավելի բարձր են Ճամբարակում (Գեղարքունիքի մարզ) ՝ 49.3 հազ.դրամ/1քմ (տարեկան 9.6% աճ), և Ախթալայում (Լոռու մարզ)՝ 47.5 հազ. դրամ/1քմ (տարեկան 3.3% աճ):

Ընդ որում, անշարժ գույքի առքուվաճառքի գործարքների թիվը 2024 թվականին աճել է 9,3% - ով ՝ մինչեւ

39 943, որի 62,3% - ը կամ 24 899-ը 10 821.65 հա մակերեսով հողի առքուվաճառքի գործարքներն են (տարեկան աճը ՝ 13,7%) ։ Ընդ որում, հողին առնչվող գործարքների 46,7% - ը բաժին է ընկնում 9 442.12 հա ընդհանուր մակերեսով գյուղատնտեսական նշանակության հողերին (տարեկան 2,1% աճ):

Դրան հաջորդում են առանձնատների առքուվաճառքի գործարքները՝ 6 108 (տարեկան անկումը՝ 5,1 տոկոս), բնակարաններինը՝ 4 710 (տարեկան անկումը՝ 8,5 տոկոս), ավտոտնակներինը՝ 2 417 (տարեկան աճը ՝ 62,7 տոկոս), հասարակական նշանակության շենքերինը՝ 1 311 (տարեկան աճը ՝ 16 տոկոս), եւ արտադրական նշանակության շենքերինը՝ 498 (տարեկան աճը ՝ 11,7 տոկոս):

Հայաստանի մարզերում վարձակալության գործարքները մեկ տարում աննշան աճել են ՝ ընդամենը 0,9 տոկոսով՝ հասնելով 5087-ի ։ Ինչպես վաճառքի դեպքում, մարզերում վարձակալության գործարքների առյուծի բաժինը պատկանում է հողամասերին։ Մասնավորապես, տարվա արդյունքներով կատարվել է հողի վարձակալության 2576 գործարք (տարեկան աճը ՝ 6,1 տոկոս), որից 1773-ը կամ գրեթե 69 տոկոսը բաժին է ընկնում գյուղատնտեսական նշանակության հողերին (տարեկան աճը ՝ 6,9 տոկոս): Դրան հաջորդում են հասարակական նշանակության շենքերի վարձակալության գործարքները՝ 1900, ինչը տարեկան վաղեմության ցուցանիշից բարձր է  21,9 տոկոսով, արտադրական նշանակության՝ 337, տարեկան անկումը ՝ 14 տոկոսով, բնակարաններինը՝ 135, տարեկան անկումը՝ 70,6 տոկոսով, տները ՝ 95, տարեկան անկումը ՝ 49,2 տոկոսով, եւ ավտոտնակները՝ 44, տարեկան աճը ՝ 2,8 անգամ: Ընդհանուր առմամբ, ՀՀ մարզերում 2024թ. կատարվել է անշարժ գույքին առնչվող 179 002  գործարք, ինչը 12.5% - ով գերազանցել է մեկ տարվա վաղեմության ցուցանիշը:

Հայաստանի անշարժ գույքի գործակալությունների ասոցիացիայի խորհրդի հիմնադիր անդամ, "Կոլիբրի" անշարժ գույքի գործակալության տնօրեն Ռուստամ Գրիգորյանի կարծիքով, հաշվի առնելով Երեւանում հիփոթեքային վարկավորման դեպքում եկամտահարկի վերադարձի մեխանիզմի ելքը, 2025 թվականին մայրաքաղաքի առաջնային շուկայում պահանջարկը կնվազի, բայց կակտիվանա մայրաքաղաքին հարակից մարզերում ՝ Արմավիրում, Արագածոտնում, Կոտայքում եւ այլն:

Նշենք, որ Հայաստանի իշխանությունները ցանկանում են 2029 թվականից ամբողջությամբ վերացնել հիփոթեքային վարկերի համար եկամտահարկի վերադարձը։ Չեղարկումը կլինի աստիճանական և առաջին փուլում այդ մեխանիզմը դադարում է գործել 2025 թվականի հունվարի 1-ից՝ Երևանում հիփոթեքի համար։ 2027 թվականի հունվարի 1 - ից հետո առաջնային շուկայում հիփոթեքային վարկերի եկամտահարկը չի վերադարձվում, եթե գույքը գտնվում է Երևան քաղաքին հարող մարզերում՝ Արագածոտնում, Արարատում, Արմավիրում և Կոտայքում: 2029 թվականի հունվարի 1-ից մնացած մարզերում ևս հիփոթեքի համար հարկի վերադարձման մեխանիզմը չի գործի ։ Սահմանափակումները չեն տարածվում սահմանամերձ բնակավայրերի վրա: