Ֆինանսների նախարար. Եթե Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ հակամարտություն չլիներ, ՀՀ պետական պարտքն ավելի էժան կնստեր

Արմինֆո. Եթե Ադրբեջանի հետ Հայաստանի  հակամարտությունը չլիներ, պետական պարտքը ՀՀ-ի վրա ավելի էժան կնստեր։ Այդ մասին մարտի 19-ին ԱԺ տնտեսական հարցերի հանձնաժողովի նիստում հայտարարել է ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը։

Հիշեցնենք, որ ս. թ. մարտի 14-ին ՀՀ ֆինանսների նախարարության կայքում տեղեկություն էր հայտնվել այն մասին, որ Հայաստանն օրերս հաջողությամբ տեղաբաշխել է 750 մլն ԱՄՆ դոլարի եվրապարտատոմսեր ՝ 10 տարի մարման ժամկետով (մարման օրը ՝ 2035 թվականի մարտի 12) ։ Տեղաբաշխման եկամտաբերությունը կազմել է 7.1%, արժեկտրոնային եկամտաբերությունը' 6.75%: Դա կապիտալի միջազգային շուկայում Հայաստանի կողմից եվրապարտատոմսերի հինգերորդ թողարկումն է, որը նախատեսված էր "2025 թվականի պետական բյուջեի մասին" ՀՀ օրենքով և ներառված է 2025 թվականի փոխառությունների ծրագրում։ Եվրապարտատոմսերի թողարկումից զուտ մուտքերը կուղղվեն պետական բյուջեի պակասուրդի ֆինանսավորմանը (609 մլրդ դրամ-խմբ.):

Ինչպես նշել է ԱԺ հանձնաժողովի նախագահ Բաբկեն Թունյանը, 750 մլն դոլարի եվրապարտատոմսերի 5-րդ տրանշի արդյունքներով Հայաստանի պետական պարտքը կավելանա մոտ 450 մլն դոլարով: Ս.թ. մարտի 26-ին նախատեսվում է 313 մլն դոլարի չափով մարում 2025 թվականին թողարկված եվրապարտատոմսերի գծով, իր հերթին նշել է Վահե Հովհաննիսյանը:

Նշենք, որ ՀՀ կառավարությունը 2023 թվականին իրականացրել է եվրապարտատոմսերի մի մասի վաղաժամկետ հետգնում՝ 2025 թվականին 500 մլն դոլարի (2015 թվականին թողարկված) մարմամբ՝ մոտ 187 մլն դոլարի չափով ՝ "ապագայում համաֆինանսավորման հետ կապված ռիսկերը մեղմելու նպատակով" ։

Հովհաննիսյանի խոսքով ՝ պետական պարտքի սպասարկման տեսանկյունից, իհարկե, կարևոր է այն, թե քանի տոկոսով է ներգրավված պարտքը ։ "Իրականությունն այն է, որ վերջին տարիներին ամբողջ աշխարհում պարտքը թանկացել է", - հայտարարել է նա:

Ինչպես նշել է նախարարը, 2025 թվականին պարտքի սպասարկմանն է ուղղվում բյուջեի 12 տոկոսը ։ Նրա կարծիքով ՝ սա բարձր ցուցանիշ է, և պետք է հետևողական աշխատանքներ տարվեն այն նվազեցնելու ուղղությամբ ։ Իսկ դրան հասնել, նրա խոսքով, կարելի է երկու ճանապարհով ՝ պարտքի կրճատման կամ տոկոսադրույքների նվազեցման ճանապարհով։ Վերջինս պայմանավորված է միջազգային շուկայում տոկոսադրույքներով և երկրի ռիսկի հավելավճարով (country risk premium, CRP):

"Իսկ դա կապված է, օրինակ, Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի ստորագրման հետ, քանի որ այն վարկանիշը, որը մեզ շնորհում են վարկանիշային գործակալությունները, այդ թվում ՝ միջազգային ներդրողների հետ վերջին քննարկումների ժամանակ, պարզ դարձավ, որ եթե այս աշխարհաքաղաքական հարցը չլիներ, Հայաստանի վարկանիշն ավելի բարձր կլիներ, առնվազն՝ 1 կետով", - պարզաբանել է ֆինանսների նախարարը: