ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարություն. Կառավարությունը լիովին կստանձնի գյուղատնտեսական ռիսկերի վերաապահովագրողի դերը

Արմինֆո. Ներկայումս Հայաստանում կիրառվում է 13 անուն բույսերի ապահովագրություն' 4 տեսակի ռիսկերով: Այդ մասին մարտի 28 - ին մամուլի ասուլիսի ժամանակ հաղորդել է ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարության Գյուղատնտեսական ծրագրերի մշակման վարչության պետ Իռա Փանոսյանը։

Նրա խոսքով  2020-2023 թվականներին նկատվել է դինամիկայի աճ ագրոապահովագրության 28 ծրագրերով։ Այսպես, եթե 2020 թվականին ֆերմերները կնքել են 2,5 հազար հեկտար տարածքում բերքի ապահովագրության 1546 պայմանագիր, ապա արդեն 2023 թվականին այդ ցուցանիշն աճել է մինչև 10 հազար պայմանագիր՝ ընդգրկելով 11 հազար հեկտար հող։ Այդուհանդերձ, ինչպես նշել է վարչության պետը, նշված ժամանակահատվածում արձանագրվել է վնասի բարձր մակարդակ, ինչի վկայությունն է այն փաստը, որ որպես ապահովագրավճար գյուղացիները ստացել են շուրջ 2,5 մլրդ դրամ՝ կրած 1,5 մլրդ դրամի վնասի դիմաց: Արդյունքում՝ շվեյցարական The Swiss Re Group վերաապահովագրական ընկերությունը 2024 թվականին հայտարարել է ծրագրից ժամանակավորապես դուրս գալու մտադրության մասին։

Հաշվի առնելով հանգամանքը, որ այդ ծրագիրը շատ կարեւոր է, ինչպես  նշել է Փանոսյանը, կառավարությունը, նշելով կլիմայական լուրջ գլոբալ փոփոխությունները, որոշում է ընդունել 2024 թվականից լիովին ստանձնել գյուղատնտեսական ռիսկերի վերաապահովագրողի դերը: Այդ նախագիծը, որում զգալիորեն ավելացել է պետության տեսակարար կշիռը, կշարունակվի նաև 2025 թվականին։ Եթե մինչև 2025 թվականը սուբսիդավորվում էր ապահովագրավճարների 65-70 տոկոսը, ապա այս տարվանից սուբսիդավորվելու է ապահովագրավճարների 75-80 տոկոսը։ Սա աննախադեպ ծավալ է, որը հազվադեպ է կիրառվում որեւէ երկրում։ Ընդ որում, զգալիորեն ավելացել են ապահովագրության ենթակա արտադրանքի անվանումները։ Եթե նախորդ տարի ծիրանի և խաղողի բերքը ներգրավված չէր այդ գործընթացում, ապա 2025 թվականին դրանք կապահովագրվեն։

Ավելի վաղ ԱրմԻնֆո-ն, հղում անելով ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանին, հաղորդել էր, որ, նույնիսկ, եթե բերքի վնասը գերազանցի 200% - ը, միևնույն է, ֆերմերներին կտրամադրվեն ապահովագրավճարներ: Պապոյանը նշել էր, որ 2026 թվականին որպես ծրագրի գործընկեր կընտրվի ևս մեկ վերաապահովագրական ընկերություն: Այժմ, նրա խոսքով, ակտիվ բանակցություններ են ընթանում միաժամանակ մի քանի ընկերությունների հետ։ Միևնույն ժամանակ, նախարարն ընդգծել էր, որ 2025 թվականին ագրոապահովագրության ծրագրով հնարավոր կլինի արդեն բոլոր գյուղատնտեսական մշակաբույսերն ապահովագրել բոլոր տեսակի ռիսկերից։

Հիշեցնենք, որ ագրոռիսկերի ապահովագրության ծրագիրը Հայաստանում մեկնարկել է 2019 թվականի սեպտեմբերից և շարունակել է գործել մինչև 2023 թվականը, փաստացի, փորձնական ռեժիմով ՝ ընդգրկելով երկրի վեց մարզ: Ապահովագրական ընկերություններն ապահովագրերի վաճառքն սկսել են 2020 թվականի սկզբին։