Ագրոապահովագրության համար KfW-ի հատկացրած 5,3 մլն եվրոյից 500 հազարը կուղղվի գործընթացի խորհրդատվական եւ տեխնիկական աջակցությանը

Արմինֆո.  ՀՀ կառավարությունն ապրիլի 23-ին հավանություն է տվել 2017 թվականի դեկտեմբերի 18-ին Հայաստանի Հանրապետության և KFW-ի միջև ստորագրված "Գյուղատնտեսական ապահովագրության սխեմայի աջակցման ծրագրի»   5 339 139,38 եվրո գումարի չափով ֆինանսավորման մասին երկրորդ համաձայնագրի ստորագրմանը, որը փոփոխվել է 2018 թվականի փետրվարի 6-ի համաձայնագրով:

Ինչպես ասվում է փաստաթղթի հիմնավորման մեջ, տվյալ համաձայնագրի հիման վրա ՀՀ կառավարության 2019 թվականի հոկտեմբերի 24-ի N 1485-Լ որոշմամբ հաստատվել և իրականացվում է Գյուղատնտեսության ոլորտում ապահովագրական համակարգի ներդրման պետական աջակցության փորձնական ծրագիրը (այսուհետ՝ ծրագիր)։ Ծրագրի շրջանակում իրականացվում է ապահովագրավճարի 50-60%-ի չափով սուբսիդավորում։ Ապահովագրավճարի սուբսիդավորումը իրականացվում է KfW-ի և ՀՀ կառավարության կողմից տրամադրվող ֆինանսական միջոցների հաշվին՝ 50:50 համամասնությամբ (pari passu): 

Համաձայնագրի շրջանակում ապահովագրավճարի սուբսիդավորման համար KfW-ի կողմից արդեն իսկ փոխանցվել է շուրջ  2,6 մլն եվրո։

2019թ. աշնանը ծրագիրը մեկնարկել է երկու մշակաբույսի ապահովագրությամբ։ 2023թ. ապահովագրվել են մեկ տասնյակից ավել մշակաբույսեր՝ գարնանային ցրտահարություն, երաշտ, կարկուտ և հրդեհ ռիսկերից։ 2023թ. ապահովագրական ընկերությունների կողմից վաճառվել է 10192 ապահովագրության պայմանագիր՝ 11662 հա ընդհանուր մակերեսով տարածքի համար, համախառն ապահովագրավճարը կազմել է շուրջ 1․8 մլրդ ՀՀ դրամ։

Ծրագրի իրականացման ընթացքում ի հայտ էին եկել նաև որոշակի խնդիրներ, մասնավորապես 2024 թվականին, պայմանավորված ՀՀ գյուղատնտեսության ապահովագրության շուկայից վերաապահովագրական ընկերության դուրս գալով՝ ապահովագրական ընկերությունները չէին կարող ստանձնել ապահովագրության ռիսկերն ամբողջությամբ՝ հաշվի առնելով կլիմայի փոփոխությամբ պայմանավորված բարձր վնասաբերությունը: Հաշվի առնելով ծրագրի իրականացման կարևորությունը՝ ՀՀ կառավարության 2024 թվականի ապրիլի 12-ի № 517 որոշմամբ ծրագրում կատարվել են փոփոխություններ և լրացումներ, որով ծրագրին ապահովագրական ընկերությունների մասնակցությունը ապահովելու նպատակով, 2024թ. գյուղատնտեսական տարվա համար կառավարությունը, բացի ապահովագրավճարի սուբսիդավորումից, մասամբ կիսել է ապահովագրական ընկերությունների ապահովագրական ռիսկը՝ ապահովագրական հատուցումների որոշակի շեմը գերազանցելու դեպքում փոխհատուցում տրամադրելու միջոցով։ 2024թ. Կառավարությունն աջակցություն է ցուցաբերել նաև Գյուղատնտեսությունը ապահովագրողների ազգային գործակալության գործառնական և մնացած այլ բոլոր ծախսերի համար:

Գյուղատնտեսությունը Ապահովագրողների Ազգային Գործակալության կողմից ներկայացված տվյալների համաձայն` 2024թ. գյուղատնտեսական տարվա համար համախառն ապահովագրավճարը կազմել է շուրջ 22 մլն դրամ: Ապահովագրված տարածքների ընդհանուր մակերեսը կազմել է 247 հա։

Ապահովագրական համակարգի բարելավման նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2024 թվականի ապրիլի 14-ի նիստում հանձնարարվել է մշակել առաջարկություններ և մեխանիզմներ՝ գյուղատնտեսական ոլորտում ապահովագրական համակարգի ներդրման ծրագրի շրջանակներում համակարգի զարգացման, կարգավորման և լավարկման ուղղությամբ։

2025 թվականի գյուղատնտեսական տարվա համար ծրագրում կատարվել են փոփոխություններ և ապահովագրավճարի սուբսիդավորումը ամբողջությամբ իրականացվում է Կառավարության միջոցների հաշվին՝ եթե KFW-ի կողմից ֆինանսավորման այլ որոշում (առաջարկ) չներկայացվի։ Գյուղատնտեսությունում տնտեսավարողներին կտրամադրվի  ապահովագրության պայմանագրով նախատեսված ապահովագրավճարի մինչև 80 (ներառյալ) տոկոսի չափով սուբսիդավորում։ 2025 թվականի գյուղատնտեսական տարվա համար պետությունը կաջակցի ոչ միայն տնտեսավարողների ապահովագրավճարների սուբսիդավորման հարցում, նաև ապահովագրական ընկերություններին՝ փոխհատուցելով վերջինիս կողմից ընդհանուր հավաքագրած ապահովագրավճարի հանրագումարի 200 տոկոսի չափը գերազանցող, տնտեսավարողներին փոխհատուցված ապահովագրական հատուցումների գումարը։ 2025 թվականին ապահովագրվում է ծիրան, խաղող, դեղձ, սալոր, խնձոր, կեռաս, բալ, ձմերուկ, սեխ, կարտոֆիլ և հացահատիկային մշակաբույսերը (ցորեն/գարի/վարսակ)՝ կարկտահարություն և հրդեհ, գարնանային ցրտահարություն և երաշտ ռիսկերից։

Նշվում է, որ ապահովագրական համակարգի զարգացման, կարգավորման և լավարկման գործընթացում առանձնակի կարևորվում է վնասի գնահատման համակարգի կատարելագործումը, որը, ըստ միջազգային փորձագետների ուսումնասիրությունների, վնասաբերության հիմնական խնդիրն է։

Հաշվի առնելով վերոնշյալը՝ նախագծով առաջարկվում է «Հայաստանի Հանրապետության և Վերականգնման վարկերի բանկի միջև 2017թ. դեկտեմբերի 18-ին ստորագրված և 2018թ. փետրվարի 6-ին փոփոխված 5,339,139.38 եվրո արժողությամբ «Գյուղատնտեսական ապահովագրության սխեմայի աջակցման ծրագիր» ֆինանսավորման համաձայնագրում կատարել փոփոխություն և համաձայնագրով սահմանված ապահովագրավճարների սուբսիդավորումը ֆինանսավորելու համար հատկացված ֆինանսական օժանդակության 4,824,139․38 եվրո գումարից 500 000 եվրո գումարի չափով տրամադրել՝ ապահովագրության գործընթացի խորհրդատվական և տեխնիկական աջակցություն նախատեսելու նպատակով։ Միաժամանակ, նախագծով սահմանվում է, որ 500 000 եվրո գումարը ամբողջությամբ չօգտագործվելու դեպքում՝ պարզեցված ընթացակարգով հնարավոր կլինի չծախսված գումարը նախատեսել ապահովագրավճարների սուբսիդավորման համար։