Արմինֆո.Հունիսի 14-21-ը Դիլիջանում կանցկացվի կիբեռանվտանգությանը նվիրված շաբաթ ՝ 4-րդ ամենամյա ""CyberGEN" " համաժողովը, որի շրջանակներում նախատեսված են մի շարք միջոցառումներ: Մանրամասները մայիսի 30-ին կայացած մամուլի ասուլիսում ներկայացրել են Հայաստանի տեղեկատվական համակարգերի գործակալության ղեկավար Ներսես Երիցյանը, ՀՀ ԿԲ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների և կիբեռանվտանգության դեպարտամենտի ղեկավար Կոմիտաս Ստեփանյանը, Microsoft ինովացիոն կենտրոնի տնօրեն և CyHub Armenia նախագծի ղեկավար Մարի Բարսեղյանը, Hexens-ի տեղեկատվական անվտանգության գծով տնօրեն Ռուբեն Մուրադյանը, Հայաստանի Ֆրանսիական համալսարանի ռեկտոր Սալվա Նակուզին:
Ինչպես հայտարարել Է Երիցյանը, այս համաժողովը երկու գլխավոր խնդիր է լուծում. Առաջինը ՝ իրազեկել, թե ուր է ձգտում աշխարհը, ինչ ռիսկեր կան, ինչպես է պետք դիրքավորվել, երկրորդը ՝ հնարավորությունների ընդլայնում։ "Հատկանշական է, որ այս տարի համաժողովի շրջանակներում նախատեսված են կիբեռանվտանգության հետ կապված խնդիրների լուծման վարժանքներ ։ Բացի այդ, կարևոր է նաև մասնավոր և պետական հատվածների և Գիտությունների ակադեմիայի միջև համագործակցության խորացման պահը: Կողմերի վստահությունն ու գործընկերությունը շատ կարեւոր է համակարգային ռիսկերի մասշտաբային ընկալման առումով, ինչի հիման վրա հնարավոր կլինի կառուցել կիբեռմարտահրավերնգերին դիմակայության եւ պաշտպանության կատարյալ տեխնոլոգիական համակարգ", - պարզաբանել է Երիցյանը, հույս հայտնելով, որ ապագայում կհաջողվի անցկացնել ոչ թե կիբեռանվտանգության շաբաթ, այլ ամիս, ինչպես դա կիրառվում է արտասահմանում։
Ստեփանյանն իր կողմից հավելել է, որ այս տարի մեծ հետաքրքրություն է նկատվում միջոցառման նկատմամբ: "Աշխարհում զարգացումը ցույց է տալիս, որ կիբեռհարձակումները ինչպես ֆինանսական ոլորտի, այնպես էլ կրիտիկական ենթակառուցվածքների վրա կտրուկ աճել են ։ Ընդ որում, հիմնական հարվածը բաժին է ընկնում հենց ֆինանսական հատվածին։ Անվտանգության առումով ֆինանսական համակարգի ներգրավվածությունը նման միջոցառումներին շատ կարևոր է. այս տարի արդեն 100 մասնակից այդ ոլորտից հասցրել են գրանցվել, կան կենտրոնական բանկերի ներկայացուցիչներ այլ երկրներից", - հաղորդել է նա։
Ստեփանյանի խոսքով ՝ հիմնական նպատակը Հայաստանում հարթակ ունենալն է, որտեղ տարբեր երկրների մասնագետներ կարող են հանդիպել և քննարկել կիբեռանվտանգության խնդիրներն ու դրանց լուծման ուղիները, քանի որ խոսքը ոչ միայն տեխնոլոգիաների, այլև մարդկանց ու գիտելիքների մասին է: "Ի վերջո, հենց կուտակային գիտելիքներն են թույլ տալու դիմակայել կիբեռհարձակումներին ոչ միայն ֆինանսական ոլորտում, այլև կրիտիկական ենթակառուցվածքներում", - կարծում է նա:
Ստեփանյանը, ուրախությամբ փաստելով համաժողովին նաև ուսանողների մասնակցության փաստը, ենթադրել է, որ այս տարի նրանց թիվը, ամենայն հավանականությամբ, կհասնի մասնակիցների ընդհանուր թվի 40-50% - ի: Նա հիշեցրել է, որ անցյալ տարի համաժողովի շրջանակներում անցկացվել են "հարձակում-պաշտպանություն" վարպետության դասեր, որոնք, դատելով դրանց նկատմամբ ունեցած հետաքրքրությունից, նախատեսված են նաև այս անգամ:
Սալվա Նակուզին, խոսելով կադրերի պակասի և նման միջոցառումներին ուսանողների ներգրավվածության մասին, ասել է. «Նախորդ տարվա նոյեմբերից մենք իրականացնում ենք Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարարության կողմից ֆինանսավորվող Cyber4Am ծրագիրը, որին մասնակցում են Հայաստանի առաջատար համալսարանները՝ Երևանի պետական համալսարանը, Հայաստանի Ամերիկյան համալսարանը, Եվրասիական միջազգային համալսարանը, Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանը, ինչպես նաև ՀՀ կրթության նախարարությունը և Հայաստանի առաջատար տեխնոլոգիաների ձեռնարկությունների միությունը։ Արդեն երկու տարի մեր համալսարանը տարին երկու անգամ կիբեռանվտանգության թեմայով դասընթացներ է անցկացնում ուսանողների և մասնագետների համար ։ Այս տարի այս ծրագիրն իրականացնելիս մենք համագործակցում ենք նաև ՀՀ Կենտրոնական բանկի հետ ։ Գործընկեր համալսարանների հետ մշակել ենք մի նախագիծ, որը կներկայացնենք հաստատման Erasmus ծրագրի շրջանակներում: Կարծում եմ, որ ԿԲ-ին կարևոր դեր կհատկացվի այս ծրագրում"։ Նշելով, որ Ֆրանսիական համալսարանն ուշադրության կենտրոնում է պահում կիբեռանվտանգությունն ու արհեստական բանականությունը, նա նշել է. "Սա առաջնահերթություն է ողջ Հայաստանում, և առաջիկա տարիներին մենք լուրջ աշխատանքներ ենք իրականացնելու այդ ուղղությամբ։ Մեզ համար շատ կարևոր է այդ աշխատանքները տանել ակադեմիայի, ոլորտի մասնագետների հետ համատեղ և պետական մակարդակով" ։ Սալվա Նակուզին, շնորհակալություն հայտնելով ԿԲ-ին այս ծրագրի համատեղ իրականացման համար, հույսով է նայում Հայաստանում կիբեռանվտանգության իրավիճակի բարելավման հեռանկարին:
Microsoft-ի ներկայացուցիչ Մարի Բարսեղյանը նշել է. "Այս ոլորտում կադրերի պակաս կա ամբողջ աշխարհում ։ Նման միջոցառումները հնարավորություն են տալիս մասնագետներին, այդ թվում ՝ արտասահմանից, ինչպես նաև ուսանողներին համագործակցել ոլորտի խնդիրների լուծման ուղղությամբ ։ Այս տարի ավելի մեծ շեշտադրում է դրված ԱԲ-ի և կիբեռանվտանգության վրա, քանի որ տեսնում ենք, որ այդ ուղղությունների զարգացման հետ առաջանում են կիբեռհարձակումների նոր տեսակներ"։ Նա հաղորդել է, որ վերջին տարիներին CyHub Armenia են գալիս բազմաթիվ ուսանողներ, ովքեր մասնակցում են ոչ ֆորմալ դասընթացների և տարին մեկ անգամ անցկացվող հաքաթոններին: Նրա խոսքով ՝ հաշվի առնելով ՏՏ ոլորտի զարգացման հեռանկարները, մասնագետների պահանջարկն էլ ավելի կմեծանա։
Նշենք, որ 2024 թվականին ևս CyberGEN համաժողովը տեղի է ունեցել հունիսին՝ Դիլիջանում։ Բանախոսներն էին այնպիսի հայտնի կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ, ինչպիսիք են Trellix, AWS, SimSpace, OpenText Cybersecurity, Google Cloud, CQURE, Kaspersky, F5: