ԱԲ գործարանը հասանելի կլինի Հայաստանի ստարտափ էկոհամակարգի համար․Մխիթար Հայրապետյան

Արմինֆո. Մոտ 500 մլն դոլարի  ներդրում կուղղվի Հայաստանում լայնածավալ նախագծի իրականացմանը, որը նախօրեին պաշտոնապես ներկայացվել էր Եվրոպայի խոշորագույն ստարտափների և տեխնոլոգիաների համաժողովում ՝ Viva Technology-ում: ՀՀ կառավարությունը, NVIDIA-ն, Firebird-ը և Team Group-ը կմիավորեն ջանքերը տարածաշրջանում ամենահզոր գերհամակարգչային և արհեստական բանականության (ԱԲ) լուծումների հիման վրա տվյալների մշակման կենտրոն ստեղծելու համար: Այդ մասին հունիսի 12-ին կառավարության հերթական նիստում նշել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։

Ինչպես նշել է Հայաստանի բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը, Firebird.ai-ի համահիմնադիր և գլխավոր տնօրեն է Ռազմիկ Հովակիմյանը: Թիմում է նաև Նուբար Աֆեյանը (Afeyan Foundation. Աֆեյանը նաև Flagship Pioneering-ի գլխավոր տնօրենն է, հանդես կգա ռազմավարական խորհրդականի և հիմնադրի գործընկերոջ դերում): Նախագծի իրականացման գործում մեծ ներդրում է ունեցել նաեւ NVIDIA-ի փոխնախագահ Ռեւ Լիպարիտյանը։

"Նախօրեին NVIDIA - ի հիմնադիր եւ գլխավոր տնօրեն Ջենսեն Հուանգը հայտարարել էր, որ Firebird-ը դառնում է եվրոպական տարածաշրջանում ընկերության գլխավոր գործընկերներից մեկը Հայաստանում այս մեծ նախագծի իրականացման համար", - նշել է նախարարը:

Նախատեսվում է, որ Firebird-ը այդ նախագիծը կործարկի 2026 թվականին հազարավոր NVIDIA Blackwell գրաֆիկական պրոցեսորներով՝ նախագծելով ավելի քան 100 մեգավատ հզորությամբ ենթակառուցվածք:

ԱԲ գործարանը կդառնա նորարարության, կրթության, գիտության և ձեռնարկատիրության հարթակ: Այն կխթանի տեղական և միջազգային ստարտափների զարգացումը, կապահովի գիտության և տեխնոլոգիաների կապը և Հայաստանը կվերածի տարածաշրջանային տեխնոհաբի՝ արհեստական բանականության ստեղծման վայրի։

<Խոսքը նոր սերնդի գրաֆիկական պրոցեսորների մասին է, որոնք Firebird-ը կգնի NVIDIA-ն, և որոնք այս փուլում աշխարհի ամենաառաջատար տեխնոլոգիաներն են: Դա թույլ կտա արհեստական բանականության ամպային ծառայություններ մատուցել ինչպես Հայաստանի տնտեսությանը, այնպես էլ համաշխարհային տեխնոլոգիական ընկերություններին։ Այսպես, այդ կենտրոնի հզորությունները կարող են վարձակալել բիզնես եւ հետազոտական կազմակերպությունները նորարարությունների համատեքստում>, - պարզաբանել է նա ։ Կառավարությունը որոշակի մասը հասանելի կդարձնի տեղական ստարտափ էկոհամակարգի համար։

Հայրապետյանի խոսքով՝ այս փուլում ՀՀ կառավարությունը դեռևս չի կողմնորոշվել նախագծում ներգրավվածության վերջնական ձևաչափի հարցում. դա կլինի համապատասխան հողամասի տրամադրման, արտոնյալ պայմաններով էներգաարդյունավետության ապահովման համատեքստում, թե այլ:

Իր հերթին՝ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նշել է, որ Հայաստանն ի վիճակի է նախագիծն ապահովել էլեկտրաէներգիայի անհրաժեշտ ծավալով: Նրա խոսքով ՝ քննարկվում է Ակադեմիական քաղաքում հաշվողական կենտրոն տեղակայելու հնարավորությունը, որի շինարարությունը կսկսվի միջնաժամկետ ապագայում:

Firebird.ai-ն Սան Ֆրանցիսկոյում և Երևանում ԱԲ ամպային ընկերություն է, որը 2026 թվականին կգործարկի Կովկասում առաջին և ամենամեծ ԱԲ գերհամակարգիչը NVIDIA Blackwell գրաֆիկական պրոցեսորների հիման վրա: Firebird-ի ապագա մասնաճյուղերը կմատակարարեն հուսալի, բարձր արտդրողականնությամբ ԱԲ ենթակառուցվածք աշխարհի արագ զարգացող շուկաների համար ՝ իրենց եկամուտների մի մասը վերաներդրելով տեղական տեխնոլոգիական կարողությունների զարգացման մեջ:

Team ընկերությունների խումբը, որը ղեկավարում է Հայաստանի հեռահաղորդակցության ազգային օպերատորը ՝ Team Telecom Armenia - ն, իռլանդական Imagine Broadband-ը, ինչպես նաև վրացական SkyTel օպերատորի բաժնետեր է, կգործարկի իր փորձագիտական ռեսուրսներն ու եզակի հեռահաղորդակցային ենթակառուցվածքը տարածաշրջանում ՝ երկրում այս լայնածավալ նախագիծն իրականացնելու համար: