Արդշինբանկը գլխավորել է խոշոր հարկատուների ցանկը՝ Հայաստանի բանկերի շրջանում

Արմինֆո.  Հայաստանի բանկային համակարգը 2025թ. առաջին կիսամյակում պետական գանձարան հարկային հատկացումներն ավելացրել է տարեկան 28 տոկոսով ՝ մինչեւ 105.3 մլրդ դրամ (274 մլն դոլար) ։ Այդ գումարից 93% - ը կամ 97.9 մլրդ դրամ վճարվել է ուղղակի հարկերի գծով՝ տարեկան 30% աճով։ Այդ մասին են վկայում ՀՀ պետեկամուտների կոմիտեի տվյալները, որոնց համաձայն, մեկ տարի առաջ բանկային համակարգի հարկային հատկացումները պետական գանձարան 11,4 տոկոսով անկում են ապրել, ընդ որում, ուղղակի հարկերի գծով դիտվել է 13 տոկոս անկում ։

Երկրի 1000 խոշոր հարկատուների ցանկում են հայտնվել Հայաստանում գործող բոլոր 17 բանկերը, ընդ որում, առաջին հարյուրյակում հայտնվել է 14 բանկ (ինչպես մեկ տարի առաջ):

Մասնավորապես, առաջատարների հնգյակում են Արդշինբանկը, Ամերիաբանկը, ԱԿԲԱ Բանկը, Ինեկոբանկը և Կոնվերս Բանկը: 2025թ. առաջին կիսամյակի արդյունքներով բանկերի առաջին հնգյակը հարկերի գծով պետական գանձարան է ուղղել 70.6 մլրդ դրամ ՝ տարեկան 55% աճով։ Այդ գումարից 66.6 մլրդ դրամ վճարվել է ուղղակի հարկերի գծով՝ տարեկան 60 տոկոս աճով։

Բանկերի առաջին հնգյակին բաժին է ընկնում բանկային համակարգի կողմից պետական գանձարան կատարված ընդհանուր հարկային հատկացումների 67% - ը։ Իսկ Հայաստանի 1000 խոշոր հարկատուների ընդհանուր հարկային մասհանումներում բանկային համակարգի մասնաբաժինը մեկ տարվա ընթացքում 9 տոկոսից հասել է 11 տոկոսի։

Բանկերի շրջանում վճարված հարկերի ծավալով առաջատարը Արդշինբանկն է, որը 21-րդ հորիզոնականից առաջադիմել է 4-րդ հորիզոնական՝ պետբյուջե ուղղելով 27.96 մլրդ դրամ, որից 22.3 մլրդ դրամ՝ շահութահարկ, իսկ 4.4 մլրդ դրամ՝ եկամտահարկ: Տարեկան կտրվածքով Արդշինբանկը շուրջ 5 անգամ ավելացրել է պետական գանձարան  հարկային հատկացումները՝ ի հաշիվ շահութահարկի և եկամտահարկի վճարումների մի քանի անգամ էական աճի:

5-րդ հորիզոնականում (մեկ տարի առաջ՝ 6-րդ) առաջ է անցել Ամերիաբանկը' հարկերի գծով պետբյուջե վճարելով 21.1 մլրդ դրամ, որից 12.4 մլրդ՝ շահութահարկ, և 8 մլրդ՝ եկամտահարկ:

Հարկ է հատուկ ուշադրություն դարձնել այն հանգամանքին, որ 2025թ. առաջին կիսամյակի արդյունքներով այս երկու բանկերը՝ Արդշինբանկը և Ամերիաբանկը, ընդգրկվել են Հայաստանի խոշոր հարկատուների առաջատար հնգյակում ՝ ապահովելով առաջատար հնգյակի հարկային հատկացումների 35% - ը, որում առաջին երեք հորիզոնականները զբաղեցրել են Mobile Center Art-ը, կանադական «Գրանդ Տոբակո» ընկերությունը և «Գազպրոմ Արմենիա»-ն։

Դրանց հաջորդում է ԱԿԲԱ բանկը, որը զբաղեցրել է 18-րդ տեղը (մեկ տարի առաջվա 13-րդի դիմաց) ՝ վճարելով 8.5 մլրդ դրամ, որից 7.6 մլրդ՝ ուղղակի հարկեր։ 15-րդ հորիզոնականից 20-րդ հորիզոնականում է հայտնվել Ինեկոբանկը՝ պետբյուջե վճարելով 7.97 մլրդ դրամ, որից 7.5 մլրդ դրամ՝ ուղղակի հարկեր: Առաջատարների հնգյակը եզրափակում է Կոնվերս Բանկը, որը զբաղեցրել է 35-րդ տեղը (մեկ տարի առաջվա 27-րդի դիմաց)՝ վճարելով 4.8 մլրդ դրամ, որից 4.4 մլրդ դրամ՝ ուղղակի հարկեր:

Խոշոր հարկատուների առաջին հարյուրյակում են հետևյալ բանկերը: IDBank-ը 39-րդ տեղում է (4.4 մլրդ դրամ, որից 4 մլրդ դրամ' ուղղակի հարկեր), Յունիբանկը 40 - րդ տեղում է (4.3 մլրդ դրամ, որից 3.8 մլրդ դրամ' ուղղակի հարկեր), Evocabank-ը 42-րդ տեղում է (4.1 մլրդ դրամ, որից ավելի քան 3.8 մլրդ դրամ՝ ուղղակի հարկեր), Արարատբանկը 46 - րդ տեղում է (3.7 մլրդ դրամ, որից ավելի քան 3.4 մլրդ դրամ՝ ուղղակի հարկեր), Հայէկոնոմբանկը 49-րդ հորիզոնականում է (3.4 մլրդ դրամ, որից 3.1 մլրդ դրամ' ուղղակի հարկեր), ՎՏԲ - Հայաստան Բանկը' 52-րդ հորիզոնական (3.3 մլրդ դրամ, որից 3 մլրդ դրամ 'ուղղակի հարկեր), Արմսվիսբանկ' 59-րդ հորիզոնական (3.1 մլրդ դրամ, որից 2.8 մլրդ դրամ' ուղղակի հարկեր), FAST Bank' 70 - րդ հորիզոնական (2.599 մլրդ դրամ, որից 2.3 մլրդ դրամ' ուղղակի հարկեր), AMIO բանկ' 71-րդ հորիզոնական (2.591 մլրդ դրամ, որից 1.95 մլրդ դրամ' ուղղակի հարկեր):

Այնուհետև խոշոր հարկատուների ցանկում բանկերի շարքում տեղ են գտել Մելլաթ Բանկը՝ 125-րդ տեղ (1.5 մլրդ դրամ, որից 1.4 մլրդ դրամ ՝ ուղղակի հարկեր), Արցախբանկը՝ 155-րդ տեղ (1.2 մլրդ դրամ, որից 1.1 մլրդ դրամ ՝ ուղղակի հարկեր), Byblos Bank Armenia-ն՝ 282-րդ տեղ (641.5 մլն դրամ, որից 568.5 մլն դրամ՝ ուղղակի հարկեր):

Արմինֆո-ի պատրաստած Հայաստանի բանկերի Էքսպրեսս-ռենքինգի տվյալներով, Հայաստանի բանկային համակարգի համախառն կուտակված շահույթն այդ օրվա դրությամբ հասել է 842 մլրդ դրամի (2.2 մլրդ դոլար)՝ տարեկան կտրվածքով ավելանալով 21,3%-ով: Կուտակված շահույթի ծավալով առաջատար հնգյակում են Ամերիաբանկը, Արդշինբանկը, Էվոկաբանկ-ը, Կոնվերս Բանկը և ԱԿԲԱ Բանկը: 2025թ. առաջին կիսամյակը բանկային համակարգն ավարտել է 244.4 մլրդ դրամ կամ 635.8 մլն դոլար հաշվեկշռային շահույթով (տարեկան 16.4% աճով), որից հարկերի վճարումից հետո զուտ շահույթը հասել է 200.7 մլրդ դրամի (522 մլն դոլար)՝ տարվա ընթացքում ավելանալով 16.6% - ով ։ Զուտ շահույթի մակարդակով առաջատար  հնգյակում են Արդշինբանկը, Ամերիաբանկը, ԱԿԲԱ Բանկը, Ինեկոբանկը և Էվոկաբանկ-ը, որոնց բաժին է ընկնում բանկային համակարգի ընդհանուր շահույթի 73% - ը, ընդ որում, առաջին երկուսին՝ 50% - ից ավելին: (Դրամի հաշվարկային փոխարժեքը դոլարի նկատմամբ 30.06.2025 թ. դրությամբ կազմել է 384,47 դրամ/1դոլար):

Նշենք, որ Էյչ - Էս-Բի-Սի Բանկ Հայաստանը Արդշինբանկի հետ միավորելու գործընթացն ավարտվել է 2024 թվականի նոյեմբերի 29-ին, և այդ պահից գործում է Արդշինբանկի դուստր ընկերությունը ՝ "Արդշինինվեստբանկ" ՓԲԸ-ն: Այդ կապակցությամբ արդեն 2024 թվականի արդյունքներով Արդշինբանկը հրապարակել է համախմբված հաշվեկշիռ: Հաշվի առնելով այդ հանգամանքը՝ ցուցակում նշված "Արդշինինվեստբանկ" ՓԲԸ-ն ԱրմԻնֆո ԼԸ կողմից չի հաշվվել բանկային համակարգի  պետական գանձարան կատարած հարկային վճարումների միագումար ծավալում, սակայն տարեկան դինամիկայի համադրելիության համար հաշվի են առնվում այն ժամանակ դեռևս գործող «Էյչ - Էս-Բի-Սի Բանկ Հայաստան»-ի հաշվեկշռային ցուցանիշները: