Տնտեսագետ. Հայաստանի կոնյակի եւ գինու արդյունաբերությունը ճգնաժամի մեջ է

Արմինֆո. Լոգիստիկ խնդիրների և վրացական իշխանությունների հետ կոնֆլիկտի չլուծումն իր բացասական ազդեցությունն է թողել կոնյակագործության և գինեգործության վրա, կարծում է տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը։

Մասնավորապես, ըստ պաշտոնական վիճակագրության ՝ 2025 թվականի առաջին կիսամյակում Հայաստանում արտադրվել է 6.4 մլն լիտր կոնյակ՝ տարեկան ծավալների 31.8% կրճատմամբ։ Գինու արտադրության ծավալները նույնպես լավատեսություն չեն ներշնչում, դատելով տարեկան 36,3% անկումից՝ ապահովելով 2,8 մլն լիտր: Ընդ որում, կրճատվել է նաեւ փրփրուն գինու (շամպայնի) արտադրությունը ՝ 14,7%-ով՝ մինչեւ 410,5 հազար լիտր: Հաշվետու ժամանակահատվածում Հայաստանում արտադրվել է 1,3 մլն լիտր վիսկի, ինչը 19,2% - ով պակաս է մեկ տարվա վաղեմության ծավալներից:

«Ըստ էության, այս տարի հայաստանյան ավանդական ալկոհոլային արտադրության 1/3-ով կրճատումը շղթայաբար բացասաբար է ազդելու նաև խաղողի մթերման ծավալների և գների վրա աշնանը: Հետևաբար, տուժելու են ոչ միայն ալկոհոլային խմիչքներ արտադրողները, այլ նաև տասնյակ հազարավոր խաղողագործներ: Այսօրվանից պետք է մտածել` ինչպես են լուծելու խաղողի մթերման խնդիրը, քանի որ մթերողների տարաները չեն դատարկվել», - գրում է տնտեսագետը՝ սոցցանցում:

Նշենք, որ դեռևս ս.թ. գարնանից հայկական կոնյակ արտադրողները և արտահանողները ահազանգում են այն արհեստական խոչընդոտների մասին, որոնք վրացական կողմը ստեղծում է Հայաստանի արտադրողների համար, որոնք կոնյակ են մատակարարում երրորդ երկրների շուկաներ։ Այդ խմիչքով բեռնված տասնյակ հայկական բեռնատարներ շաբաթներ շարունակ կնգնած են մնում վրացական մաքսատանը։ Զննման ձգձգումների պատճառով հայ արտահանողները ֆինանսական մեծ վնասներ են կրում։

Հունիսի վերջին Էկոնոմիկայի նախարարության և ՀՀ պետեկամուտների կոմիտեի ղեկավարներին վերջապես հաջողվել է այցելել Թբիլիսի և վրացի գործընկերների հետ քննարկել խնդիրը, որից հետո հայտարարվել է "կոնյակի տարանցման համար փոխընդունելի ռեժիմի մշակման մասին":

Եվ, չնայած այն հանգամանքին, որ էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանը գրեթե ամենօրյա ռեժիմով զեկուցում է վրացական "Գեզի" մաքսակետից դուրս եկած և Ռուսաստանի տարածք մուտք գործած կոնյակով  բեռնատարների քանակի մասին, արտահանողները շարունակում են ահազանգել բեռնատարների վարորդների խնդիրների և բողոքների մասին: Հաղորդվել է նաև, որ վրացի առանձին պաշտոնյաներ ցանկանում են որոշակի վերահսկողություն սահմանել հայկական կոնյակի դիստրիբուցիայի նկատմամբ ։ Այսինքն, փոխարենը, որ հայ արտադրողներն իրենք կոնյակ արտահանեն Ռուսաստան՝ Վրաստանի տարածքով, հենց վրացիների կողմից վերահսկվող ընկերությունները գնեն այդ կոնյակը և վերաարտահանեն այն ՝ ստանալով որոշակի միջնորդավճար։