Նախարար. Իրան-Հայաստան նոր էլեկտրահաղորդման գծի կառուցումն ավարտական փուլում է

Արմինֆո.Իրան-Հայաստան նոր էլեկտրահաղորդման գծի կառուցումն ավարտական փուլում է, այն թույլ կտա Հայաստանին կրկնապատկել դեպի Իրան էլեկտրաէներգիայի արտահանման ծավալները, իսկ հեռանկարում բազմապատկել այդ ծավալները: Այդ մասին օգոստոսի 19-ին լրագրողներին հայտարարել է ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Դավիթ Խուդաթյանը:

Նրա խոսքով՝ ներկայումս երկու երկրների գերատեսչություններն ակտիվորեն աշխատում են այդ ուղղությամբ ։ Նախարարը հույս է հայտնել, որ նախագիծը հնարավոր կլինի ավարտել և ապահովել մատակարարումների աճը հնարավորինս սեղմ ժամկետներում: Խուդաթյանը հիշեցրել է, որ ներկայումս Հայաստանից Իրան ԷլեկտրաԷներգիայի արտահանումն իրականացվում է անընդհատ, գրեթե ամբողջ տարվա ընթացքում, իսկ նոր գծի կառուցումը կողմերին թույլ կտա կրկնապատկել մատակարարումների ծավալները:

Խուդաթյանը նաև կարևորել է Թեհրանի հետ համագործակցությունը տարբեր բնագավառներում, հատկապես՝ ենթակառուցվածքների և ճանապարհաշինության ոլորտում:

Հիշեցնենք, որ Հայաստանին և Իրանին կապում են 220 կիլովոլտ լարման էլեկտրահաղորդման երկու գիծ: Այժմ կառուցվում է երրորդը (400 կՎ լարման), որը թույլ կտա եռապատկել Հայաստանի և Իրանի միջև էլեկտրաէներգիայի փոխհոսքերը։ Այսպես, Հայաստանն Իրանի հետ բարտերային գործարք է իրականացնում, համաձայն որի, ստանում է 1 խմ իրանական գազ՝ հակառակ ուղղությամբ 3 կվտ/ժ էլեկտրաէներգիա մատակարարելու դիմաց, և երրորդ էլեկտրահաղորդման գծի կառուցումից հետո այդ ծավալները զգալիորեն կավելանան (350 ՄՎտ-ից մինչև 1200 Մվտ)։ Այնուամենայնիվ, "Հյուսիս-Հարավ" էներգետիկ միջանցքի կառուցման նախագիծը, որը կոչված է միավորելու Իրանի, Հայաստանի, Վրաստանի և Ռուսաստանի էլեկտրաէներգետիկ համակարգերը, բախվել է մի շարք խնդիրների, որոնք, առաջին հերթին, կապված են օբյեկտի շահագործման հանձնման ժամկետների հաճախակի հետաձգման հետ: Եթե ավելի վաղ "Իրան-Հայաստան" էլեկտրահաղորդման գծի ավարտի ամսաթիվը հայտարարվել էր 2018 թվականի վերջը (շինարարությունը սկսվել է 2015 թվականին), 2021 թվականի դեկտեմբերի վերջին պատասխանատու կառույցներն արդեն հայտարարել էին, որ գիծը պատրաստ կլինի մինչև 2024 թվականի ավարտը։

Իրան-Հայաստան 400 կիլովոլտ էլեկտրահաղորդման գծի կառուցման հիմնական կապալառուն իրանական Sunir ընկերությունն է ։ Նախագծի ընդհանուր արժեքը կազմում է 107,9 մլն դոլար, որի 77%-ը տրամադրել է Իրանի Արտահանման զարգացման բանկը, իսկ 23%-ը՝ հենց Sunir ընկերությունը: Մեկ տարի առաջ Իրանն ու Հայաստանը երկարաձգեցին "Գազ Էլեկտրաէներգիայի դիմաց" համաձայնագրի գործողությունը՝ մինչև 2030 թվականը: Ինչ վերաբերում է Հայաստան-Վրաստան էլեկտրահաղորդման գծին, ապա դրա կառուցմանը կողմերը դեռ ձեռնամուխ չեն եղել։

Սույն թվականի օգոստոսի 14 - ին ՀՀ կառավարությունը փոփոխություններ է կատարել 2025 թվականի պետական բյուջեում՝ "Իրան-Հայաստան 400 կՎ էլեկտրահաղորդման օդային գծի և համապատասխան ենթակայանի կառուցում" ծրագիրը հնարավորինս սեղմ ժամկետում ավարտին հասցնելու և վերջնական սպառողի համար էլեկտրաէներգիայի սակագների հետագա աճը մեղմելու նպատակով: Արդյունքում, ինչպես նշվել է որոշման նախագծում, Իրան-Հայաստան 400 կՎ էլեկտրահաղորդման գծի կառուցումը կիրականացվի ԱԷԿ ՓԲԸ 2-րդ էներգաբլոկի շահագործման նախագծային ժամկետի կրկնակի երկարաձգման համար հատկացումների մի մասի հաշվին: