Հայաստանում տնտեսական ակտիվության աճը 2025թ. հունվար-հուլիսին դանդաղել է մինչև 7,1%, իսկ արտաքին առևտուրը նվազել է 42%-ով

Արմինֆո.  Հայաստանում տնտեսական ակտիվության աճը 2025թ. հունվար-հուլիսին դանդաղել է մինչև տարեկան 7,1% (2024թ. նույն ժամանակահատվածի 9,6%-ից)։ Ընդ որում, արդյունաբերության հատվածը ոլորտը, որը մեկ տարի առաջ հանդես էր գալիս որպես աճի շարժիչ ուժ, ներկայիս անկմամբ թուլացնում է տնտեսական աճի տեմպերը։ Ինչպես վկայում են ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի վերջնական տվյալները, դա ուղեկցվում է արտաքին առևտրի դինամիկայի էական աճից դեպի ծանրակշիռ անկում շրջադարձով։

Վիճակագրության համաձայն՝ 2025թ. հունվար-հուլիսին տնտեսական ակտիվության աճի արգելակումն առավելապես բխել է արդյունաբերության հատվածի տարեկան դինամիկայի վատթարացումից՝ 15,7% աճից մինչև 9,8% անկում, և առևտրի ոլորտի աճի խիստ դանդաղումից՝ 21,4%-ից մինչև 4,2% ։ Աճի նկատելի առաջընթաց է նկատվում էներգահամալիրում՝ 2,8%-ից մինչև 5,6%: Ընդ որում, ծառայությունների ոլորտին հաջողվել է արագացնել տարեկան աճը՝ 4,5%-ից մինչեւ 10,6%, ինչն ավելի արտահայտված տեմպերով դիտվել է նաև շինարարության ոլորտում՝ 16,1%-ից մինչեւ 20,2%: Ագրոհատվածի վերաբերյալ տվյալները բացակայում են, քանի որ Վիճակագրական կոմիտեն դրանք նշում է միայն եռամսյակային և տարեկան հաշվետվություններում:

Ըստ 2025թ. հունվար-հուլիս ամիսների վիճակագրական տվյալների՝ բացարձակ մեծությամբ առաջատար դիրքը պահպանում է առևտրի ոլորտը՝ 3.6 տրլն դրամ (9.1 մլրդ դոլար) ծավալով։ Ծավալով երկրորդ տեղը զբաղեցնում է ծառայությունների ոլորտը՝ 2.2 տրիլիոն դրամ (5.6 մլրդ դոլար), երրորդը՝ արդյունաբերական հատվածը՝ 1.5 տրլն դրամ (3.8 մլրդ դոլար), իսկ չորրորդը, հաշվի առնելով ագրոհատվածի տվյալների բացակայությունը, զբաղեցնում է շինարարության հատվածը՝ 293.3 մլրդ դրամ (751.5 մլն դոլար)։ Էլեկտրաէներգիայի արտադրության ծավալը 2025թ. հունվար-հուլիսին կազմել է 5557,6 մլն կվտ/ժամ, որից միայն հուլիսին՝ 862,9 մլն կվտ/ժամ:

Ընդ որում, 2025թ. հուլիսին 2024թ. հուլիսի համեմատ տնտեսական ակտիվության աճն, ընդհակառակը, արագացել է մինչև 8,9%  (մեկ տարի առաջվա 6,2% - ից), իսկ միայն հուլիսին աճը դանդաղել է 8,8% - ից մինչև 5,3% (2024թ.հուլիսի աճի ավելի ցայտուն արգելակման դիմաց՝ 11,3% - ից մինչև 5,6%)։ Ընդ որում, 2025թ. հուլիսին արդյունաբերության հատվածի աճն արագացել է  2,5%-ից մինչև 7,4%, այն դեպքում, երբ մեկ տարի առաջ նույն ամսին արձանագրվել էր 2,4% անկումից մինչեւ 2% աճ դինամիկա։ Միևնույն ժամանակ, հուլիսին դիտվել է շինարարության հատվածում աճի արգելակում՝ 21,1% - ից մինչև 15,2%, և ծառայությունների ոլորտում՝ աճի աննշան արագացում՝ 1,3% - ից մինչև 1,8%: Ընդ որում, էներգահամալիրում աճը հուլիսին արագացել է արտահայտված՝ 6,4%-ից մինչեւ 23%, իսկ առեւտրի ոլորտում աննկատ՝ 6,2%-ից մինչեւ 7%։

Տարեկան կտրվածքով (2025թ. հուլիսին  2024թ. հուլիսի համեմատ) վերընթաց միտում են ցուցաբերել բոլոր ճյուղերը. տարեկան ամենամեծ աճը ցույց է տվել շինարարության հատվածը՝ 26,1%, որին աճի տեմպերով հետևել են էներգահամալիրը՝ 14,8%, ծառայությունների ոլորտը՝ 11,1%, արդյունաբերության հատվածը՝ 4,2%, առևտրի հատվածը՝ 3%։ Մեկ տարի առաջ, 2024թ. հուլիսին՝ 2023թ. հուլիսին համեմատ նույնպես բոլոր ոլորտներն աճ էին ցույց տալիս.  շինարարության ոլորտը՝ 17,7%, առևտրի հատվածը՝ 14%, էներգահամալիրը՝ 6,1%, ծառայությունների ոլորտը՝ 4,9%, արդյունաբերության հատվածը՝ 2,2%։

Այս ֆոնին, Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2025թ. հունվար-հուլիսին կազմել է 4.5 տրլն. դրամ (11.4 մլրդ դոլար)՝ նվազելով տարեկան 42%-ով (մեկ տարի առաջվա 95% աճի դիմաց)։ Դա պայմանավորված է և արտահանման, և ներմուծման արտահայտված անկմամբ, համապատասխանաբար՝  տարեկան 49,6% և 35,8%, մինչդեռ, անցյալ տարի երկու ցուցանիշներն էլ զգալի աճ են գրանցել՝ 2,2 անգամ (արտահանում) և 79,1% (ներմուծում)։ Արդյունքում՝ 2025թ. հունվար-հուլիս ամիսներին արտահանման բացարձակ մեծությունը կազմել է 1.7 տրլն դրամ  (4.4 մլրդ դոլար), իսկ ներմուծմանը՝ 2.7 տրլն դրամ (6.99 մլրդ դոլար)։