Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությունում քննարկել են էներգետիկ ոլորտում Իրանի հետ համագործակցության հարցեր

Արմինֆո.  ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի տեղակալ Արմեն Սիմոնյանն ընդունել է ԻԻՀ նավթի նախարարի տեղակալ Մոհամմադ Սադեղ Ազիմիֆարի և ՀՀ-ում ԻԻՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Մեհդի Սոբհանի գլխավորած պատվիրակությանը։

Արմեն Սիմոնյանը ողջունել է հյուրերին՝ կարևորելով Հայատանի և Իրանի միջև ձևավորված երկկողմ արդյունավետ համագործակցությունը։

Մոհամմադ Սադեղ Ազիմիֆարը շնորհակալություն է հայտնել ընդունելության համար և հույս հայտնել, որ հանդիպումը կխթանի երկու երկրների միջև գործընկերության խորացումը։

ՏԿԵՆ հաղորդագրության համաձայն,  հանդիպման ընթացքում քննարկվել են էներգետիկ ոլորտին վերաբերող հարցեր։ Ներկայացվել է Իրանի էներգետիկ ոլորտի կառավարման մոդելը, վառելիքի արտադրության և արտահանման կարողություններն ու հեռանկարները։

Անդրադարձ է կատարվել «Իրան-Հայաստան 400 կՎ էլեկտրահաղորդման օդային գծի և համապատասխան ենթակայանի կառուցում» և «Գազ էլեկտրաէներգիայի դիմաց» ծրագրերին։ ՏԿԵ նախարարի տեղակալը նշել է, որ Հայատանը մշտապես աջակցել է այս ծրագրերի անխոչընդոտ իրականացմանը։

Հանդիպման ավարտին կողմերը պայմանավորվել են շարունակել քննարկումները և իրականացնել միջոցառումներ փորձի փոխանակման ու մասնագիտական կարողությունների զարգացմնան համար։

Հիշեցնենք, որ Հայաստանին և Իրանին կապում են 220 կիլովոլտ լարման էլեկտրահաղորդման երկու գծեր: Այժմ կառուցվում է երրորդը (400 կՎ լարման), որը թույլ կտա եռապատկել Հայաստանի և Իրանի միջև էլեկտրաէներգիայի փոխհոսքերը ։ Այսպես, Հայաստանն Իրանի հետ բարտերային գործարք է իրականացնում, համաձայն որի, ստանում է 1 խմ իրանական գազ՝ հակառակ ուղղությամբ 3 կվտ/ժ էլեկտրաէներգիա մատակարարելու դիմաց, և երրորդ էլեկտրահաղորդման գծի կառուցումից հետո այդ ծավալները զգալիորեն կավելանան (350 ՄՎտ-ից մինչև 1200 Մվտ)։ Այնուամենայնիվ, "Հյուսիս-Հարավ" էներգետիկ միջանցքի կառուցման նախագիծը, որը կոչված է միավորել Իրանի, Հայաստանի, Վրաստանի և Ռուսաստանի էլեկտրաէներգետիկական համակարգերը, բախվել է մի շարք խնդիրների, որոնք, առաջին հերթին, կապված են օբյեկտի շահագործման հանձնման ժամկետների հաճախակի հետաձգման հետ: Եթե ավելի վաղ "Իրան-Հայաստան" էլեկտրահաղորդման գծի ավարտի ամսաթիվը հայտարարվել էր 2018 թվականի վերջը (շինարարությունը սկսվել է 2015 թվականին), 2021 թվականի դեկտեմբերի վերջին պատասխանատու կառույցներն արդեն հայտարարել էին, որ գիծը պատրաստ կլինի մինչև 2024 թվականի ավարտը։ Իրան-Հայաստան 400 կիլովոլտ էլեկտրահաղորդման գծի կառուցման հիմնական կապալառուն իրանական Sunir ընկերությունն է ։ Նախագծի ընդհանուր արժեքը կազմում է 107,9 մլն դոլար, որից 77% - ը տրամադրել է Իրանի Արտահանման զարգացման բանկը, իսկ 23% - ը՝ հենց Sunir ընկերությունը: Մեկ տարի առաջ Իրանն ու Հայաստանը երկարաձգեցին "Գազ Էլեկտրաէներգիայի դիմաց" համաձայնագրի գործողությունը՝ մինչև 2030 թվականը: Ինչ վերաբերում է Հայաստան-Վրաստան էլեկտրահաղորդման գծին, ապա դրա կառուցմանը կողմերը դեռ ձեռնամուխ չեն եղել ։ Ս. թ. օգոստոսի 14-ին ՀՀ կառավարությունը փոփոխություններ է կատարել 2025 թվականի պետական բյուջեում ՝ "Իրան - Հայաստան 400 կՎ էլեկտրահաղորդման օդային գծի և համապատասխան ենթակայանի կառուցման ծրագիրը հնարավորինս սեղմ ժամկետում ավարտին հասցնելու և վերջնական սպառողի համար էլեկտրաէներգիայի սակագների հետագա աճը մեղմելու նպատակով: Արդյունքում, իշԻնչպես նշված էր որոշման նախագծում, Իրան-Հայաստան 400 կՎ էլեկտրահաղորդման գծի կառուցումը կիրականացվի ԱԷԿ ՓԲԸ-ի 2-րդ էներգաբլոկի շահագործման նախագծային ժամկետի կրկնակի երկարաձգման համար հատկացումների մի մասի հաշվին: