Հայաստանն ակնկալում է երկրի վարկանիշի էական բարձրացում՝ վաշինգտոնյան հռչակագրերից հետո․ ֆինանսների նախարար

Արմինֆո.  Հայաստանի ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանը հայտարարում է, որ Հայաստանը նախկինում էլ է անհամաձայնություն հայտնել ՀՀ-ին շնորհված միջազգային վարկային վարկանիշների հետ: Իսկ հիմա, վաշինգտոնյան հռչակագրերի ստորագրումից հետո, ֆինանսական իշխանությունները հույս ունեն, որ երկրի վարկանիշները «կհասնեն բնական մակարդակի»։

Այդ մասին սեպտեմբերի 24-ին հայտարարել է ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Գեւորգ Պապոյանը՝ "Բանկային համակարգի ապագան. նորարարություններ եւ զարգացման հեռանկարներ" համաժողովի շրջանակներում "Հայաստանի նոր իրականությունը որպես տնտեսական շոկ" խորագրով պանելային քննարկման ժամանակ։

Հովհաննիսյանի խոսքով՝ Հայաստանի ռիսկի պարգևավճարը նվազել է դեռ մինչև օգոստոսի 8-ը և վաշինգտոնյան հռչակագրերը: "Մենք տեսանք մի կոր, որն ուներ այդ ցուցանիշի նվազզման միտում, և օգոստոսի 8 - ից հետո պրեմիալ կորը կտրուկ իջավ", - ասել է նա:

Ինչպես նշել է նախարարը, միջազգային վարկանիշային գործակալությունների հետ խորհրդատվություններն ավելի վաղ անցկացվել են այն տեսանկյունից, որ Հայաստանը համաձայն չէ իրեն շնորհված երկրի վարկանիշների հետ՝ հաշվի առնելով առկա մակրոտնտեսական ցուցանիշները, կայունության մակարդակը եւ ֆիսկալ քաղաքականություն վարելու զգուշավորությունը: «Մեզ հետևողականորեն ասում էին տարածաշրջանային ռիսկի և վարկանիշային գնահատման վրա դրա էական ազդեցության մասին, և մենք հույս ունեինք, որ օգոստոսի 8-ից հետո այդ ռիսկը զգալիորեն կնվազի: Իհարկե, եղել են որոշակի դրական ազդակներ Fitch - ից, Moody ' s - ից եւ S&P-ից, բայց, միաժամանակ, հայտարարվել է, որ վարկանիշի վրա ազդեցությունը նկատելի կլինի ստորագրումից հետո (Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ խաղաղության համաձայնագիր-խմբ.)», - նշել է նախարարը։

Միեւնույն ժամանակ, ինչպես նշել է ֆինանսների նախարարը, շատ ավելի կարեւոր է իրական ներդրողների արձագանքն իրադարձություններին։ Այդ համատեքստում նա հիշեցրել է, որ հայկական եվրապարտատոմսերի վերջին հինգերորդ տրանշը իրականացվել է ռումինական պարտատոմսերի տեղաբաշխմանը մոտ տոկոսադրույքով, որը շատ ավելի ցածր է վրացական, հորդանանյան եվրապարտատոմսերի տոկոսադրույքից: "Այս առումով մենք ուրախ ենք եւ պետք է շարունակենք աշխատել այդ ուղղությամբ", - հայտարարել է Վահե Հովհաննիսյանը:

Հիշեցնենք, որ օգոստոսի 20-ին Fitch Ratings-ում նշել էին, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության շրջանակային համաձայնագիրը կարող է աջակցել միջնաժամկետ վարկային դրական միտումներին: «Հռչակագիրը համահունչ է զինված հակամարտության վերսկսման քիչ հավանական լինելու մեր ակնկալիքներին, սակայն այն մնում է նախնական շրջանակ ՝ առանց տարանցիկ միջանցքի կառուցման կամ պարտավորեցնող պայմանագրի ստորագրման համաձայնեցված ժամկետների: Տնտեսական աճի, պետական եկամուտների եւ առեւտրի համար շոշափելի օգուտները կհայտնվեն, առնվազն, մի քանի տարի հետո", - պարզաբանել են Fitch-ում։

Նշենք նաև, որ հայկական եվրապարտատոմսերի 5-րդ տրանշը կայացել է 2025 թվականի մարտի 5-ին։ Հայաստանը միջազգային ֆոնդային շուկաներում տեղաբաշխել է 750 մլն դոլար ծավալով, 7,1% եկամտաբերությամբ և 10 տարի մարման ժամկետով եվրապարտատոմսեր (հաշվարկի ամսաթիվը՝ 2025 թվականի մարտի 12 - ն է)։ Նոր եվրապարտատոմսերի

արժեկտրոնային եկամտաբերությունը կազմել է 6.75%: Եվրապարտատոմսերը ցուցակվել են Լոնդոնի ֆոնդային բորսայում (LSE):

Միջազգային վարկանիշային գործակալությունները հայկական սուվերեն արժեթղթերին շնորհել են հետևյալ վարկանիշները․ BB- (կայուն)՝ S&P - ից, BB - (կայուն)՝ Fitch-ից, և Ba-3 (կայուն)՝ Moody ' s գործակալությունից:

Սա կապիտալի միջազգային շուկայում Հայաստանի եվրապարտատոմսերի հինգերորդ տրանշն է, որի թողարկումը նախատեսված է "2025թ.պետական բյուջեի մասին" ՀՀ օրենքով և ներառված է 2025թ. փոխառությունների ծրագրում: Եվրապարտատոմսերի թողարկումից զուտ մուտքերը կուղղվեն պետբյուջեի պակասուրդի ֆինանսավորմանը (609 մլրդ դրամ - խմբ.):

Ինչպես ԱրմԻնֆո-ի թղթակցին հայտարարել է ֆինանսների նախարարը, հայկական եվրապարտատոմսերի նկատմամբ պահանջարկը երեք անգամ գերազանցել է տեղաբաշխման ծավալը: Նա տեղեկացրել է, որ որպես հայկական արժեթղթերում ներդրողներ, հիմնականում, հանդես են եկել Մեծ Բրիտանիայի եւ ԱՄՆ-ի ընկերությունները, որոնց բաժին է ընկել, համապատասխանաբար, 45 եւ 34 տոկոս: Եվրոպական ներդրողներին բաժին է ընկել 14%, իսկ Մերձավոր Արևելքի և Հյուսիսային Աֆրիկայի ներդրողներին՝ 5%: Նրա խոսքով՝ հայկական արժեթղթերի տերեր են դարձել ինստիտուցիոնալ ներդրումային ընկերությունները, կենսաթոշակային հիմնադրամները, հեջ-հիմնադրամները եւ ավելի պակաս՝ բանկերը: Հայկական սուվերեն արժեթղթերի տեղաբաշխողներն են JPMorgan-ը, Citibank-ը և Credit Agricole Bank-ը: