2026 թվականին Հայաստանի պետական պարտքը կհասնի ՀՆԱ-ի 55% - ի։ Միայն կառավարության պարտքի սպասարկման համար կպահանջվի ավելի քան 1 տրիլիոն դրամ ․ բյուջեի նախագիծ

Արմինֆո. 2025 թվականի վերջին Հայաստանի պետական պարտքը կաճի 695 մլրդ դրամով (1,82 մլրդ դոլար) ՝ հասնելով 5 տրլն 820 մլրդ դրամի կամ ՀՆԱ - ի 52,9%-ի, իսկ 2026 թվականի արդյունքներով ցուցանիշը կհասնի 6 տրլն 569 մլրդ դրամի կամ ՀՆԱ-ի 55% - ի ։ Միաժամանակ կշարունակվի արտարժույթով պարտքի մասնաբաժնի ավելացումը։ Այդ մասին ասվում է հաջորդ տարվա բյուջեի նախագծի ուղերձում, որը սեպտեմբերի 25-ին հավանության է արժանացել երկրի կառավարության կողմից։

"Կառավարության պարտքի մակարդակը 2026-2028 թվականներին կհասնի ՀՆԱ - ի 54-55% - ի, որից հետո բյուջեի պակասուրդի հետևողական կրճատման արդյունքում (2025 թվականի ՀՆԱ-ի 5,5% - ից մինչև 2028 թվականի ՀՆԱ-ի 2,8% - ի աստիճանական նվազում) մինչև 2030 թվականը կմոտենա 50% - ի նշագծին", - նշում են փաստաթղթի հեղինակները՝ ի դեմս ՀՀ ֆինանսների նախարարության:

Այսպես, ըստ փաստաթղթի, մինչև 2025 թվականի դեկտեմբերի 31-ը Հայաստանի կառավարության պարտքը ՀՆԱ-ի 48% - ից կամ 2024 թվականի փաստացի 4 տրլն 892.8 մլրդ դրամից (12 մլրդ 338.2 մլն դոլար) կաճի մինչև 5 տրլն 573.8 մլրդ դրամ կամ ՀՆԱ-ի 50.7% - ը (14 մլրդ 147.4 մլն դոլար) ։ Դրանցից արտաքին պարտքը (ՀՀ կառավարության պարտքային պարտավորությունները միջազգային կազմակերպությունների և օտարերկրյա պետությունների հանդեպ, ինչպես նաև եվրապարտատոմսերի թողարկումից ստացված միջոցները) կկազմի 2 տրլն 945 մլրդ դրամ կամ ՀՆԱ-ի 26,8% - ը (2 տրիլիոն 592 մլրդ դրամի կամ 2024 թվականի ՀՆԱ-ի 50,3% - ի դիմաց)։ ՀՀ կառավարության ներքին պարտքը (պարտավորությունները երկրի ռեզիդենտների հանդեպ) կանխատեսվում է 2 տրլն 875 մլրդ դրամ կամ ՀՆԱ-ի 26,1% - ը (նախորդ տարվա 2 տրլն 533 մլրդ դրամի կամ ՀՆԱ-ի 24,9% - ի դիմաց): Ընթացիկ տարվա ընթացքում ԿԲ պարտքը 2024 թվականի 232 մլրդ դրամից (2,3%) կաճի մինչև 246 մլրդ դրամ (ՀՆԱ-ի 2,2%)։

2026 թվականի արդյունքներով կառավարության արտաքին պարտքը կաճի մինչև ՀՆԱ-ի 53,5% - ը կամ 6 տրլն 384.7 մլրդ դրամ (15 մլրդ 331.5 մլն դոլար) ։ Դրանցից ՀՆԱ - ի 28,2% - ը (3 տրլն 359 մլրդ դրամ) կկազմի արտաքին պարտքը, ՀՆԱ-ի 26,9% - ը (3 տրլն 210 մլրդ դրամ) ՝ ներքին պարտքը ։ ԿԲ - ի պարտքը կկրճատվի մինչև ՀՆԱ-ի 1,5% - ը ՝ հասնելով 184 մլրդ դրամի։

Ակնկալվում է, որ ընթացիկ տարվա վերջին դրամային պարտքը կառավարության պարտքի 50,8 տոկոսից կկրճատվի մինչև 49,7 տոկոս: Միտումը կշարունակվի 2026 թվին, իսկ դեկտեմբերի 31-ին ցուցանիշը կհասնի 48,6% - ի ։ Կկրճատվի նաև ներքին պարտքի մասնաբաժինը ՝ 2024թ․ 51,8%-ից մինչև 51,6% 2025-ին և 50,3%՝ 2026 թվին։

Պետական պարտքի միջին կշռված տոկոսադրույքը 2026 թվականին կկազմի 7,1% Կառավարության պարտքի սպասարկման ծախսերը (տոկոսավճարները) կկազմեն ՀՆԱ-ի 3,5% - ը (423,2 մլրդ դրամ ՝ ընթացիկ տարվա ակնկալվող 381.1 մլրդ դրամի և 2024 թվականի փաստացի 313.6 մլրդ դրամի դիմաց) ։

ՀՀ պետական բյուջեի պակասուրդի զուտ ֆինանսավորումը պարտքային գործիքների հաշվին 2026 թվականի համար կիրականացվի 597,1 մլրդ դրամի չափով, որից 318,1 մլրդ դրամը ՝

պետական գանձապետական պարտատոմսերի, իսկ 278,9 մլրդ դրամը ՝ արտաքին աղբյուրների հաշվին:

2026 թվականին պետական պարտքի մարման և սպասարկման համար կպահանջվի 1 տրլն 053 մլրդ դրամ, որից 629,8 մլրդ դրամը կկազմեն պարտքի գծով վճարումները, իսկ 423,2 մլրդ դրամ՝ տոկոսավճարները:

"Հայաստանի Հանրապետության բյուջետային համակարգի մասին" ՀՀ օրենքի 21-րդ հոդվածի 8.1-ին մասի պահանջների համաձայն ' ՀՀ 2026 թվականի պետական բյուջեի հաշվարկներում օգտագործվել են ընթացիկ տարվա սեպտեմբերի 1-ի դրությամբ ՀՀ արժութային շուկայում ձևավորված արտարժութային փոխարժեքները հայկական դրամով: Մասնավորապես, դոլարը՝ 382.61 դրամ, եվրոն՝ 448.42 դրամ, ֆունտ ստերլինգը՝ 517.52 դրամ, ռուսական ռուբլին՝ 4.74 դրամ: "ՀՀ 2025 թվականի պետական բյուջեի մասին" օրենքի համաձայն, պետական պարտքը տարեվերջին կկազմի 6 տրլն 159 մլրդ դրամ կամ ՀՆԱ-ի 56.5% - ը։

Կառավարության պարտքը սպասվում է 5 տրլն 910.4 մլրդ դրամի չափով (13 մլրդ 963.1 մլն դոլար) կամ ՀՆԱ-ի 54.3% - ը ։ 2025 թվականին միայն կառավարության պարտքի մարման և սպասարկման համար կպահանջվի 1 տրիլիոն 117.1 մլրդ դրամ, որից 723 մլրդ դրամը ՝ մարման գծով, 394.1 մլրդ դրամը ՝ տոկոսավճարների գծով։ Կառավարության պարտքի սպասարկմանը կուղղվի ՀՆԱ-ի 3.6% - ը