Հայաստանի իշխանությունները կրճատում են ջերմատնային տնտեսություններին աջակցության սուբսիդիաների չափը

Արմինֆո. ՀՀ կառավարությունը փոփոխություններ է կատարում ջերմատնային տնտեսությունների զարգացմանն աջակցության 2023 թվականի հուլիսի 27-ի ծրագրում։

Ինչպես հաղորդում է կառավարության մամուլի ծառաայությունը, ջերմատնային տնտեսությունների զարգացման աջակցության ծրագիրը կշարունակվի։

Այսօր կառավարության նիստում ներկայացնելով համապատասխան որոշումը՝ Էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանն ասել է. «2023թ. հուլիսի 27-ին Կառավարությունը հաստատել է ջերմատնային տնտեսությունների զարգացման աջակցության ծրագիրը՝ սահմանելով որպես արդյունքային ցուցանիշ 35 հեկտար նորագույն տեխնոլոգիաներով ջերմատնային տնտեսությունների հիմնումը: Գոհունակությամբ պետք է արձանագրեմ, որ այսօրվա դրությամբ արդեն իսկ ունենք շուրջ 60 հեկտարի հայտ, որից 15 հեկտարը, ըստ էության, մինչև տարեվերջ ամբողջությամբ ավարտված կլինի, իսկ 45 հեկտարի աշխատանքները ընթացքի մեջ են: Այսպիսով՝ արձանագրում ենք, որ Կառավարության կողմից սահմանված թիրախը ոչ միայն կատարվել է, այլ նաև գրեթե կրկնապատկվել է»: Էկոնոմիկայի նախարարի խոսքով, սույն որոշմամբ, առաջարկվում է ծրագիրը դադարեցնելու փոխարեն, շարունակել ջերմատնային ոլորտի զարգացման աջակցության ծրագիրը նոր պայմանով՝ 2 տոկոս սուբսիդավորվող տոկոսադրույքի նվազեցմամբ: «Ծրագրի նոր պայմաններն ուժի մեջ կմտնեն 2026թ. հունվարի 1-ից: Ծրագրի շրջանակում կսուբսիդավորվի տրամադրվող վարկի մինչև 3 մլրդ դրամի գումարի մասնաբաժինը 8 տոկոսային կետով, տրամադրվող վարկի 3-9 մլրդ դրամի գումարի մասնաբաժինը 7 տոկոսային կետով, տրամադրվող վարկի 9 մլրդ դրամից ավել մինչև 15 մլրդ դրամի գումարի մասնաբաժինը 6 տոկոսային կետով: Հիշեցնեմ նաև, որ ծրագրով սահմանված է նաև 12 ամիս վարկի մայր գումարի և տոկոսագումարների արտոնյալ ժամկետ: Վարկի մարման ժամկետը 8 տարի է»,- հավելել է Գևորգ Պապոյանը:

Այսպիսով՝ Կառավարության որոշմամբ, կփոփոխվեն Հայաստանի Հանրապետությունում ջերմատնային տնտեսությունների զարգացման աջակցության ծրագրի շրջանակում յուրաքանչյուր շահառուին տրամադրվող վարկի տոկոսադրույքի սուբսիդավորման չափը և կհստակեցվեն շինարարության ավարտից հետո շահառուի կողմից ներկայացվող փաստաթղթերի ժամանակահատվածը։

Որոշմամբ առաջարկվում է 2026 թվականի հունվարի 1-ից նվազեցնել յուրաքանչյուր շահառուին տրամադրվող վարկի տոկոսադրույքի սուբսիդավորման չափը՝ հաշվի առնելով ծրագրով սահմանված ցուցանիշի գերազանցումը և դիմումների մեծ թիվը, ինչպես նաև հստակեցվում է ծրագրի շրջանակում շինարարության ավարտից հետո շահառուի կողմից ներկայացվող փաստաթղթերի ժամանակահատվածը։ Մասնավորապես, որոշմամբ հնարավորություն է տրվում շահառուներին շինարարության ավարտական ակտը և դրա հիման վրա իրականացված պետական գրանցումը հավաստող անշարժ գույքի սեփականության կամ հողամասի կառուցապատման իրավունքի պետական գրանցման վկայականի պատճենը և այլ փաստաթղթերը ներկայացնել ջերմատան կառուցման աշխատանքների համար ծրագրով սահմանված ժամանակահատվածի ավարտից հետո երկամսյա ժամկետում։ Միաժամանակ, ծրագրի բոլոր շահառուների համար հավասար պայմաններ ապահովելու նպատակով, որոշմամբ նշված դրույթին տրվում է հետադարձ ուժ։

Մհեր Գրիգորյանը, անդրադառնալով արտադրանքի արտահանման հարցին՝ նշել է. «Ինչ-որ պահի սուբսիդավորման ծրագրի տրամաբանությունը պետք է արդեն ձևավորենք՝ այս հանգամանքը հաշվի առնելով: Ցանկացած արտահանում լավ է, սակայն դիվերսիֆիկացված արտահանումը պետք է լինի վերջնական նպատակը, որպեսզի այս բիզնեսների ռիսկը չկուտակվի մեկ ճանապարհի կամ մեկ շուկայի վրա, հակառակ դեպքում՝ կսկսեն պրոբլեմներ, և այս ներդրումների էֆեկտները, որոնք ակնկալում ենք մենք և սեփականատերերը, ուղղակի տեղի չեն ունենա»:

Գևորգ Պապոյանն իր հերթին նշել է. «Այսօր Հայաստանում կա 1500 հեկտար ջերմոց և ջերմատուն, որից ժամանակակից տեխնոլոգիաներով ավելի քան 300 հեկտարն է: Ջերմոցները և ջերմատները հիմնականում 1000 հեկտարը Արմավիրի մարզում է, 272 հեկտարը Արարատի մարզում, 145 հեկտարը Կոտայքի մարզում: Հիմնականում այս երեք մարզերում են կենտրոնացված»: Էկոնոմիկայի նախարարը նաև նշել է, որ Հայաստանից արտահանվող բանջարեղենի գրեթե 100 տոկոսը ջերմոցների և ջերմատների արտադրանք են և հավելել, որ սեպտեմբերի 29-ի դրությամբ այս տարի արտահանվել է 121 800 տոննա պտուղ բանջարեղեն, ի տարբերություն նախորդ տարի այս նույն ժամանակահատվածում արտահանված 108 600 տոննայի:

Մհեր Գրիգորյանն անդրադարձել է նաև որակի սերտիֆիկացման հարցին. «Պետք է ունենալ որակի սերտիֆիկացման այնպիսի համակարգ, որպեսզի այն երկրներում, որտեղ արտահանվում է այս արտադրանքը, հարց չառաջանա, և մաքսային հսկողության գործառույթը, ըստ այդմ, թեթևանա: Հակառակ դեպքում՝ մեր տնտեսվարողները կունենան կամ ունենում են լուրջ խնդիրներ, որը կարծում եմ, որ պետք է լուծենք, ինչն առաջին հերթին բխում է իրենց շահերից: Եվ ամենակարևորը՝ սերտիֆիկատ թողարկողի վարկանիշն այնպիսին պետք է լինի, որպեսզի այդ փաստաթղթով տնտեսվարողը հանգիստ անցնի՝ առանց լրացուցիչ հսկողական գործառույթի»: