Վարդան Ջանյան. 5 տարի անց Հայաստանի հանքարդյունաբերության ճյուղը կարող է ապահովել 3 մլրդ դոլար ծավալի արտահանում

Արմինֆո. 5 տարի անց Հայաստանի հանքարդյունաբերության ճյուղը կարող է ապահովել 3 մլրդ դոլար ծավալի արտահանում: Այդ մասին լրագրողների հետ զրույցում հայտարարել է Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի (ԶՊՄԿ) տնօրենի առաջին տեղակալ, Հայաստանի լեռնամետալուրգիական ասոցիացիայի ղեկավար Վարդան Ջանյանը՝ Mining Armenia Forum-ի հարթակներում:

"Համեմատության համար ասեմ, որ արտահանման տպավորիչ ներուժ ունեցող մեկ այլ ոլորտ էլ ծխախոտային արտադրատեսակների արտադրությունն է, որի պատրաստի արտադրանքի արտահանման ծավալը կազմում է տարեկան 300 մլն դոլար։ Մնացած ոլորտներին բաժին են ընկնում շատ ավելի փոքր ծավալներ։ Այսինքն ՝ արտահանման մյուս ճյուղերը համեմատելի չեն մեր ոլորտի հետ", - նշել է նա։

Ջանյանի կարծիքով՝ 3 մլրդ դոլարի ցուցանիշին կարելի է հասնել Ամուլսարի ոսկու հանքը շահագործող "Լիդիան Արմենիա" ընկերության վերագործարկման միջոցով: Այդ առնչությամբ նա հույս է հայտնել, որ արդեն հաջորդ տարի ընկերությունը դուրս կգա արտադրության և կսկսի արտադրանքի արտահանումը։

ԶՊՄԿ փոխտնօրենի խոսքով՝ հանքարդյունաբերության ճյուղի արտահանման ծավալն այսօր կազմում է մոտ 1 մլրդ դոլար, ևս մոտ 1 մլրդ դոլար կապահովի Lydian Armenia-ն, իսկ մնացած գումարը կապահովվի ոլորտի մյուս խաղացողների, այդ թվում ՝ ԶՊՄԿ-ի, Թեղուտի և Ագարակի հանքավայրերի, ինչպես նաև ավելի փոքրերի արտադրական հզորությունների ավելացման հաշվին: "Մենք տեսնում ենք, որ նման հնարավորություն կա։ Բիզնեսը դրան պատրաստ է, կարծում եմ, որ պատրաստակամություն և ցանկություն ունի նաև կառավարությունը ։ Հետևաբար, մեզ մնում է միայն ջանք չխնայելով աշխատել այդ ուղղությամբ", - ընդգծել է Ջանյանը։

Նշենք, որ ըստ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալների, 2025 թվականի հունվար-հուլիս ամիսներին հանքարդյունաբերության արտադրության և բաց հանքերի մշակման ծավալները տարեկան կտրվածքով նվազել են 1% - ով՝ կազմելով 265 մլրդ դրամ ։ Մետաղական հանքաքարերի արդյունահանումը 2%-ով նվազել է՝ հասնելով 245.6 մլրդ դրամի։

ՀՀ մաքսային ծառայության տվյալների համաձայն, 2024 թվականին Հայաստանը 20,4 տոկոսով ավելացրել է պղնձի հանքաքարի արտահանման ծավալը՝ մինչև 341,5 հազար տոննա (2023 թվականի 20,4 տոկոս անկման դիմաց)։ Միաժամանակ, պղնձի հանքաքարի մաքսային արժեքն աճել Է 15,5%-ով՝ կազմելով 558,3 մլն դոլար։

Պղնձի հանքաքարն արտահանվել է, հիմնականում, Չինաստան (76,6%), Բուլղարիա (13,3%), Սերբիա (2,8%), Շվեյցարիա (2,6%), ՌԴ (2,4%) Իրան (2,2%): Բոլորովին փոքր ծավալի հանքաքար է արտահանվել Նիդերլանդներ, Միացյալ Թագավորություն և Ավստրալիա:

Հաշվետու տարում մոլիբդենի խտանյութի արտահանումն աճել է 2,5%-ով (2023թ. 8,2% աճի դիմաց)՝ կազմելով 11,4 հազար տոննա, մաքսային արժեքի 4,1% անկման դեպքում ՝ մինչև 220,6 մլն դոլար: Հայաստանից մոլիբդենի խտանյութ է մատակարարվել Բելգիայի (41,6%), Չինաստանի (17,9%), Ռուսաստանի (13,2%), Հոնկոնգի (7,7%), Կորեայի Հանրապետության (6,3%), Չինաստանի (17,9%), Թաիլանդի (5,3%), Նիդերլանդների (4,9%), ինչպես նաև

Սլովենիայի, Ավստրիայի, Հնդկաստանի, Ավստրալիայի, Միացյալ Թագավորության շուկաներ: