Հայաստանի բանկերի ակտիվ վարկային քաղաքականությունը պահպանում է շահույթի երկնիշ աճը

Արմինֆո. Հայաստանի բանկային հատվածում ակտիվ վարկավորումն աջակցում է զուտ շահույթի երկնիշ աճին։ Ինչպես վկայում են ԱրմԻնֆո ԼԸ պատրաստած  Հայաստանի բանկերի Էքսպրես ռենկինգի 30.09.2025 թ. տվյալները, վարկային ներդրումների և այլ փոխառությունների տարեկան աճն արագացել է 22% - ից մինչև 26,2%, ինչը թույլ է տվել պահպանել զուտ շահույթի երկնիշ աճը, բայց արդեն տեմպերի արգելակմամբ՝ 25% - ից մինչև 15%:

Սա վարկային ներդրումների և այլ վարկերի ծավալը հասցրել է 7.3 տրիլիոն դրամի (19 մլրդ դոլար) մակարդակի՝ հաշվետու 9 ամիսների արդյունքներով ստանալով 308 մլրդ դրամ (805 մլն դոլար) զուտ շահույթ։

Վարկավորման նման ակտիվությունը խթանել է ակտիվների տարեկան աճը 16 տոկոսից մինչեւ 18 տոկոս՝ հասնելով 12 տրլն դրամի (ավելի քան 31 մլրդ դոլար) մակարդակի։ Դրանց կառուցվածքում վարկային ներդրումների մասնաբաժինը տարվա ընթացքում աճել է 57% - ից մինչև 61%, իսկ արժեթղթերում ներդրումները, ընդհակառակը, նվազել են 19% - ից մինչև 18%: Եվ դա, չնայած արժեթղթերում ներդրումների տարեկան աճի արագացմանը՝ 5,3 տոկոսից միննչեւ 13,1 տոկոս, որոնց ծավալը հասել է 2,1 տրլն դրամի (5,5 մլրդ դոլար)։

Ընդհանուր պարտավորությունների տարեկան աճը նույնպես արագացել է՝ 15,3% - ից մինչեւ 18,3%՝ գերազանցելով 9,9 տրլն դրամը (26 մլրդ դոլար)։ Դրանց կառուցվածքում պարտավորությունների մասնաբաժինը հաճախորդների նկատմամբ փոքր-ինչ նվազել է՝ 70% - ից մինչեւ 69%, իսկ բանկերի և այլ ֆինանսական կազմակերպությունների նկատմամբ, ընդհակառակը, աննկատ աճել է՝ 25% - ից մինչև 26%: Ընդ որում, հաճախորդների հանդեպ պարտավորությունների ծավալի տարեկան աճն արագացել է 12% - ից մինչեւ 16%՝ կազմելով 6.8 տրլն դրամ (18 մլրդ դոլար), իսկ բանկերի և այլ ֆինանսական կազմակերպությունների հանդեպ՝ 20% - ից մինչեւ 22%՝ կազմելով 2.5 տրլն դրամ (6.6 մլրդ դոլար)։

Ակտիվների և պարտավորությունների հիմնական բաղադրիչների նման դինամիկան ապահովել է տոկոսային եկամուտների և ծախսերի գրեթե նույն տարեկան աճը, համապատասխանաբար, 21,1% և 22,2%' մինչև 2 մլրդ դոլար և 861.2 մլն դոլար: Միևնույն ժամանակ, դիտվել է ոչ տոկոսային եկամուտների և ծախսերի համեմատաբար չափավոր աճ, համապատասխանաբար' 14,1%  և 18,7%' մինչև 698 մլն դոլար և 814 մլն դոլար: Դա բացատրվում է նրանով, որ տոկոսային եկամուտների և ծախսերի գերիշխող հոդվածների' վարկավորման և հաճախորդների հանդեպ պարտավորությունների երկնիշ աճն ավելի արագացել է, ինչը չի դիտվել գերիշխող ակտիվների և պարտավորությունների գծով:

Ընդհանուր կապիտալը, կրկնելով նախորդ տարվա դինամիկան, կրկին ավելացել է 17 տոկոսով ՝ մինչեւ 2 տրլն դրամ (5.3 մլրդ դոլար)։ Դրա կառուցվածքում կանոնադրական կապիտալի մասնաբաժինը տարվա ընթացքում աճել է 47% - ից մինչև 49%, իսկ կուտակված շահույթը նվազել է 45% - ից մինչև 44%, որոնց բացարձակ մեծությունը կազմել է, համապատասխանաբար, 984 մլրդ դրամ (2.6 մլրդ դոլար) և 887.3 մլրդ դրամ (2.3 մլրդ դոլար): Մասնավորապես, կուտակված շահույթի տարեկան աճի տեմպերը դանդաղել են՝ 23% - ից հասնելով 13% - ի, իսկ կանոնադրական կապիտալի աճի տեմպերն, ընդհակառակը, արագացրել են՝ 12,2% - ից մինչեւ 19,3%։ Վերջինս պայմանավորված էր վեց բանկերի կողմից իրենց կանոնադրական հիմնադրամների համալրմամբ՝ Արդշինբանկը (95,2% - ով ՝ 2025թ 2-րդ եռամսյակում), AMIO Bank - ը (11,8% - ով ՝ 2025թ. I եռամսյակում), Acba Bank - ը (64,9% - ով ՝ 2024թ. IV եռամսյակում), IDBank - ը (43,7% - ով ՝ 2025թ. III եռամսյակում), Հայէկոնոմբանկը (5,4% - ով ՝ 2024թ. IV եռամսյակում) և Յունիբանկը (11,6% - ով ՝ 2025թ. II եռամսյակում):

Բանկային հատվածի հիմնական հաշվեկշռային ցուցանիշներով առաջատար 5-յակի կազմը չի փոխվել։

Այսպես, ակտիվների գծով առաջին հնգյակը, ընդհանուր ընդգրկմամբ՝ 61%, ներկայացնում են Արդշինբանկը, Ամերիաբանկը, Ակբա Բանկը, Ամիո Բանկը և Ինեկոբանկը:

Վարկային ներդրումների գծով առաջատարներն են՝ 65% ընդհանուր ընդգրկմամբ, նույնպես Ամերիաբանկը, Արդշինբանկը, Ակբա Բանկը, Ամիո Բանկը և Ինեկոբանկը:

Արժեթղթերում կատարված ներդրումներով առաջատար 5-յակում են Արդշինբանկը, Ամերիաբանկը, Ամիո բանկը, Արմսվիսբանկը և Ինեկոբանկը՝ ընդհանուր ընդգրկելով ավելի քան 55%:

Հաճախորդների հանդեպ պարտավորությունների գծով' Արդշինբանկը, Ամերիաբանկը, Ակբա Բանկը, Ինեկոբանկը և Ամիո Բանկը' ընդհանուր առմամբ ընդգրկելով 64%, ընդհանուր կապիտալի գծով' Արդշինբանկը, Ամերիաբանկը, Ամիո Բանկը, Ակբա Բանկը և Ինեկոբանկը' ընդհանուր առմամբ ընդգրկելով ավելի քան 58%:

2025 թվականի 9 ամիսների զուտ շահույթի մակարդակով առաջատար է Արդշինբանկը, 2-րդ հորիզոնականը զբաղեցնում է Ամերիաբանկը, 3-րդը ՝ Ակբա բանկը, 4 - րդը ՝ Ինեկոբանկը և 5-րդը ՝ Էվոկաբանկը, և այս հնգյակը միագումար գեներացնում է հատվածի շահույթի շուրջ 72% - ը: