Ուրբաթ, 3 Հունիսի 2016 17:43

Արմինֆո. «Այսօրվա դրությամբ մենք ունենք նախագիծ, որն արժանացել է ՀՀ բնապահպանության նախարարության փորձագիտական դրական եզրակացությանը, որ պատրաստ ենք սկսել շինարարական աշխատանքները»,- հունիսի 2-ին լրագրողներին հաղորդել է «Գեոթիմ» ՓԲԸ գլխավոր մենեջեր Արմեն Ստեփանյանը Հայաստանի տարածքում իր նախադեպը չունեցող` Ամուլսարի «Բնապահպանական և սոցիալական ազդեցության գնահատման» (ԲՍԱԳ) ծրագրի շնորհանդեսի ընթացքում:

 

Լիդիան Ինթերնեյշնլ ընկերությունը, որը հանդիսանում է «Գեոթիմ» ՓԲԸ միակ բաժնետերը և ունի Ամուլսարի հանքավայրի շահագործման լիցենզիա, մայիսի 17-ին հրապարակել է ԲՍԱԳ փոփոխված տարբերակը: Փաստաթուղթը, որի վրա աշխատել են Wardell Armstrong International, Golder Associates, TEC, ERM, Sharde Resoursec, Shape Consulting միջազգային անկախ փրձագետները, ինչպես նաև մի շարք հայկական գիտական ինստիտուտներ ու կազմակերպություններ, պատրաստվել է Միջազգային ֆինանսական կորպորացիայի (IFC) և Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկի (ՎԶԵԲ) պահանջներին համապատասխան:

 

Ըստ գլխավոր մենեջերի, 2015 թվականին հաշվետվությունն առաջին անգամ մատչելի դարձավ հանրությանը: Մեկ տարվա ընթացքում փաստաթուղթը վերանայվել և ճշգրտվել է`լրացուցիչ ուսումնասիրությունների հիման վրա: «Ամուլսարի նախագծում իրականացվել են որոշակի ճշգրտումներ, ինչպես նախագծի, այնպես էլ ծախսերի օպտիմալացման առումով, ինչի արդյունքում կատարվել են բնապահպանական և սոցիալական իրավիճակի հետ կապված լրացուցիչ հետազոտություններ»,-հայտարարել է Ստեփանյանը: Միևնույն ժամանակ, նրա խոսքով, մայիսի 31-ին Ջերմուկ քաղաքում Ամուլսարի մերձակա համայքների ներկայացուցիչների հետ տեղի են ունեցել հաշվետվության շուրջ քննարկումներ: Հունիսի 2-ին քննարկումներ տեղի ունեցան արդեն փորձագիտական շրջանակների, ինչպես նաև լեռնարդյունաբերության ոլորտի ներկայացուցիչների մասնակցությամբ: Ինչպես հավաստել է Ստեփանյանը, հաշվետվությունը վերջնական տեսքի կբերվի միայն հնչեցված բոլոր կարծիքները քննարկելուց հետո: Ընկերության ներկայացուցիչները բոլոր շահագրգիռ կողմերին կոչ են արել ծանոթանալ հաշվետվության տեքստին, և անհրաժեշտության դեպքում հանդես գալ առաջարկներով և խորհուրդներով:

 

Միևնույն ժամանակ, 2006 թվականից իրականացվում են հարակից համայնքների զարգացման ծրագրեր: «Անցյալ տարիների ծրագիրն ընդլայնվել է: Ամեն տարի, վերջին տարիների ընթացքում, ընկերությունը զարգացման ծրագրերին հատկացրել է 300-400 հազ.դոլար»,-տեղեկացրել է Ստեփանյանը:

 

ԲՍԱԳ-ի հիմնական նպատակը հնարավոր բնապահպանական և սոցիալական ռիսկերը բացահայտելու, դրանց դեմ պայքարելու քայլեր ձեռնարկելն է: Հանքը դեռ չի գործում, հետևաբար, բոլոր ռիսկերը մենք միայն կանխատեսում ենք: Ուրախալի է տեսնել, որ ընկերությունը հետևողական է այդ ռիսկերը հասկանալու, նվազեցնելու և, հնարավորության դեպքում, ի սպառ չեզոքացնելու հարցում»,-նշել է ԲՍԱԳ-ը ներկայացնող՝ Wardell Armstrong International ընկերության տարածաշրջանային տնօրեն Դեյվիդ Բրիգնալը:

 

ՀՀ ԳԱԱ Բուսաբանության ինստիտուտի գեոբուսաբանության և էկոլոգիական ֆիզիոլոգիայի բաժնի վարիչ, կենսաբանական գիտությունների դոկտոր Գեորգի Ֆայվուշը նշել է, որ Ամուլսարի ոսկու հանքի տարածքում հայտնաբերված Մատնունի ծիրանավորի (Potentilla porphyrantha) բուսատեսակի պահապանման ուղղությամբ «Գեոթիմ»-ի նախաձեռնությամբ արդեն իսկ մեկնարկել է գիտական, և բնապահպանական ծրագիր, որը բացառիկ է իր նշանակությամբ: «Ծրագրի առանձնահատկությունը ոչ միայն բույսի պահպանմանն ուղղված քայլն է, այլև գիտական հետազոտությունը, որի արդյունքում մենք պետք է հասկանանք բույսի բազմացման հնարավորությունը»,-նկատել է Գեորգի Ֆայվուշը:

 

Ինչ վերաբերվում է շինարարական աշխատանքների մեկնարկին, ապա ինչպես նշել է Արմեն Ստեփանյանը, որոշ աշխատանքներն արդեն իրականացվում են, բայց հիմնական շինարարական աշխատանքները կսկսվեն ամռանը: «Շահագործման փուլում ընկերությունը կունենա 650-700 աշխատատեղ: Ներկայումս ոսկու շուկայական գները հաշվի առնելով՝ նախատեսվում է, որ շահագործման ընթացքում ընկերությունը պետական բյուջե մոտ $ 480 մլն հարկեր կվճարի»,-ասել է Արմեն Ստեփանյանը:

 

Նշենք, որ Lydian International ընկերությունը հիմնվել է Մեծ Բրիտանիայում, 2005 թվականին, հանդիսանում է Գեոթիմ ՓԲԸ միակ բաժնետերը, որը լայնամասշտաբ երկրաբանա-հետախուզական աշխատանքներ է իրականացնում 2006թ-ից և ինքն էլ ձեռնամուխ կլինի հանքավայրի շահագործմանը: 2006 թվականից երկրաբանական հետախուզական աշխատանքներին ուղղված ներդրումներն արդեն կազմել են 70 մլն. դոլար: Ընկերության հիմնական բաժնետերերն են միջազգային ինստիտուցիոնալ ներդրողները` IFC, EBRD և Newmont Mining Corporation-ը: Lydian ընկերությունը նախատեսում է 2015-2016 թվականներին Ամուլսարի կապիտալ ներդրումները հասցնել 426 մլն. դոլարի: Ըստ նախագծի տեխնիկա-տնտեսական հիմնավորումների, ոսկու հաստատված պահուստները հանքավայրում կազմում են 2.5 մլն.ունցիա:, արդյունահանվող պահուստները` 2.1 մլն.ունցիա: Հանքավայրի շահագործման ժամկետը կազմում է 10 տարի ու 4 ամիս: Նախատեսվում է տարեկան միջին հաշվով ստանալ 200 հազար ունցիա ոսկի (10 մլն.տոննա հանքանյութ): Մեկ ունցիա ոսկու ստացման նվազագույն ծախսերը կազմում են 642 դոլար: Ոսկու ստացման ընդհանուր ցուցանիշը կազմում է 84%: Իր պահուստներով Ամուլսարի հանքավայը երկրորդն է Հայաստանում: Շինարարական աշխատանքների փուլում ծրագրին կընդգրկվի մինչև 1500 մարդ, հիմնականում մերձական համայքներից և Հայաստանի մյուս քաղաքներից: Իսկ հանքավայրի շահագործմանն առաջիկա 10 տարիներին կընդգրկվի 700 աշխատող:-