ՀՀ Կենտրոնական բանկը 2019 թվականի համար կանխատեսում է վարկային ընդհանուր պորտֆելի գրեթե 50% աճ

Արմինֆո. Ըստ ՀՀ Կենտրոնական բանկի կանխատեսման, Հայաստանի բանկային համակարգի ակտիվները 2016-2018 թվականներին կաճեն 28.7%, իսկ միջին տարեկան աճը կկազմի 8,8%: Ընդ որում, վարկային պորտֆելի գծով կանխատեսվում է եռամյա 45.5% աճ (տարեկան միջին` 13,3%): Ըստ ԿԲ «Բանկային համակարգի 2016-2018 թվականների զարգացման հեռանկարները»  պաշտոնական փաստաթղթի կանխատեսման, ակտիվների կառուցվածքը հիմնական բաղադրիչների առումով երեք տարիների ընթացքում կփոփոխվի հետևյալ կերպ: Կանխիկ միջոցները 3,8% -ից կնվազեն մինչև 2,9%, թղթակցային հաշիվները ԿԲ-ում և բանկերում կնվազեն 18,4% -ից մինչև 13,3%, բանկերում և ֆինանսական կազմակերպություններում տեղաբաշխված ավանդները/վարկերը կնվազեն 2,1% -ից մինչև 1,7%: Միևնույն ժամանակ, վարկային պորտֆելն ընդհանուր ակտիվներում կմեծանա 58.8% -ից մինչև 66.4%, ներդրումներն արժեթղթերում կբարձրանան 3.6% -ից մինչև 6.5%, լիզինգը և ֆակտորինգը ցույց կտան ոչ մեծ`0.8%-ից մինչև 1%: Հիմնական միջոցներ կմնան գրեթե անփոփոխ`3%-ից նվելով մինչև 2,8%:

Վարկային պորտֆելի կառուցվածքում 2016-2018 թվականներին 51.1% կաճեն  սպառողական վարկերը, միջին տարեկան աճը`14,9%, իսկ մասնաբաժինը 19,5% -ից կաճի մինչև 20.6%: Առևտրի վարկավորման ծավալները կենթարկվի եռամյա 46.1% աճ (տարեկան միջին աճը`13,5%), մասնաբաժնի` 16% -ից մինչև 16,3% աճով: վերամշակման արդյունաբերության վարկավորման ծավալները երեք տարիներին կաճեն 37.8% (միջին տարեկան աճը`11,3%), իսկ մասնաբաժինը պորտֆելում`7,8% -ից մինչև 8.1%: Հիփոթեքային պորտֆելը 2016-2018 թվականներին կավելանա 50.4% (միջին տարեկան աճը`14,6%), իսկ մասնաբաժնի աճը` 8,3% -ից մինչև 8,7%: Գյուղատնտեսական վարկերի մասնաբաժինն ընդհանուր պորտֆելում կնվազի`6.9% -ից մինչև 6.6%, շինարարության ոլորտում վարկավորման մասնաբաժնի չի փոխվի`5%, վարկավորումն արդյունաբերությունում գործնականում չի փոխվի`10.5% -ից մինչև 10.2%, իսկ ֆինանսական հատվածի վարկավորման մասնաբաժինը 5% -ից կնվազի մինչև 3.9%:

Ընդհանուր պարտավորությունները 2016-2018 թվականներին կաճեն 20.2% (տարեկան միջին աճը`6.4%): Դրանց կառուցվածքում, ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց ավանդները երեք տարում կավելանան մոտ 27.2%, իսկ դրանց մասնաբաժինն ընդհանուր պարտավորությունների կառուցվածքում 60.6%-ից կաճի մինչև 64.1%: Մասնավորապես, ֆիզիկական անձանց ավանդները կավելանան 28,9%, իսկ իրավաբանական անձանց ավանդները`23.8%: Ավանդների կառուցվածքում ֆիզիկական անձանց միջոցների մասնաբաժինը 2016-2018 թվականներին կավելանա 66.4% -ից մինչև 67.3%, իսկ իրավաբանական անձանց միջոցների մասնաբաժինը, հակառակը, կնվազի`33.6% -ից մինչև 32,7%: Իսկ ըստ տեսակների, ցպահանջ ավանդների մասնաբաժինը 31,1%-ից կնվազի մինչև 30%, իսկ ժամկետային ավանդների մասնաբաժինը`68.9% -ից մինչև 70%: Ընդհանուր առմամբ, ցպահանջ ավանդները 2016- 2018 թվականներին կաճեն 22.6%, իսկ ժամկետային ավանդները`29.3%: 2016-2018 թվականներին բանկեր ծրագրում են ներգրավված միջբանկային ավանդների / վարկերի ծավալներն ավելացնել 32.2%, արդյունքում, դրանց տեսակարար կշիռն ընդհանուր պարտավորություններում կաճի` 18,6% -ից մինչև 20.5%:

Ընդհանուր պարտավորությունների կառուցվածքն ըստ մասնաբաժինների 2016-2018 թվականներին կփոխվի հետևյալ կերպ: Դրսից ներգրավված ավանդները / վարկերը` 18,6%-ից մինչև 20.5%, ֆիզիկական անձանց ժամկետային ավանդները`33% - ից մինչև 35.3%, իրավաբանական անձանց ժամկետային ավանդները`9 % -ից մինչև 9,6%, իսկ իրավաբանական անձանց ցպահանջ ավանդները կմնան գրեթե անփոփոխ`11.3% -ից մինչև 11.4%, ինչպես նաև ֆիզիկական անձանց ցպահանջ ավանդները`7,5% -ից մինչև 7,9%:

Արդյունքում, բանկային համակարգի ընդհանուր եկամուտները 2016-2018 թվականներին կավելանան 35.1%, իսկ ընդհանուր ծախսերը`19,3%: Մասնավորապես, տոկոսային եկամուտների մասնաբաժինն ընդհանուր եկամուտներում կավելանա 76.7% -ից մինչև 80.3%, իսկ ոչ տոկոսային եկամուտների մասնաբաժինը կնվազի`23,3% -ից մինչև 19.7%: Այսպիսով, զուտ տոկոսային եկամուտները եռամյա կտրվածքով կաճեն 81,4%, իսկ ոչ տոկոսային եկամուտները կնվազեն 59.3%: Վարկերի գծով հնարավոր կորուստների պահուստին ուղղվող միջոցները երեք տարիների ընթացքում կնվազեն 41.8%, իսկ դրանց տեսակարար կշիռն ընդհանուր ակտիվներում կնվազի 3,1%, մինչև 1.4%: Արդյունքում, բանկային համակարգի զուտ տոկոսային մարժան կտատանվի 2,9-5,3% միջակայքում:

Ըստ ԿԲ կանխատեսումների, Հայաստանի բանկերի ընդհանուր կապիտալը 2016-2018 թվականներին կաճի 79% (տարեկան միջին աճը`22,7%): Դրա կառուցվածքում կանոնադրական կապիտալի մասնաբաժինը կկրճատվի 69% -ից մինչև 65%, ինչին  զուգահեռ կաճի շահույթի մասնաբաժինը`21% - ից մինչև 28%: Ակտիվների շահութաբերությունը (ROA) 2016-2018 թվականներին կանխատեսվում է մինուս 0,7% -ից մինչև պլյուս 2%, իսկ կապիտալի եկամտաբերությունը (ROE)`մինուս 4,2% -ից մինչև պլյուս 9.7%: Կանխատեսվող երեք տարվա ընթացքում բանկերին ROA և ROE գծով կարելի է բաժանել երեք խմբի: Այսպես, ROA գծով 2.5-3.5% միջակայքում են գտնվում 5 բանկեր,  1.5-2.5% միջակայզում`9 բանկեր, իսկ մնացածի մոտ այն ցածր է 1.5%-ից: ROE գծով 11-16% միջակայքում են 5 բանկեր, 8-11% միջակայքում`5 բանկեր, իսկ մնացածը` 8%-ից ցածր:

Ըստ ԱրմԻնֆո գործակալության կազմած`Հայաստանի Բանկերի Ռենկինգի, երկրի բանկային համակարգի ակտիվները 2016 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ կազմել են 3,5 տրլն դրամ, որի կառուցվածքում վարկային ներդրումների ծավալը կազմել է 67.6% կամ 2.4 մլրդ դրամ, իսկ ներդրումներն արժեթղթերում`8,9% կամ 310.4 մլրդ դրամ: Ընդհանուր պարտավորությունները նույն օրվա դրությամբ կազմել են 2.9 տրլն դրամ, որոնց կառուցվածքում 47,5% կամ 1,4 մլրդ դրամ են կազմել ժամկետային ավանդները: Բանկերի ընդհանուր կապիտալը հուլիսի 1-ին հասել է 582.6 մլրդ դրամի, որի 63.3%-ը կազմում է կանոնադրական կապիտալը, իսկ 26.2%-ը`կուտակված շահույթը: 2016 թվականի առաջին կիսամյակը Հայաստանի բանկերը եզրափակել են 12,4 մլրդ դրամ զուտ շահույթով: (ՀՀ դրամի հաշվարկային փոխարժեքը 2016-ի հունիսի 30-ին կազմել է 476.68 դրամ / դոլար):

Նշենք, որ ներկայումս Հայաստանում գործում է 19 բանկ, նախկին`21-ի փոխարեն: Շուկայից դուրս են եկել ԲՏԱ Բանկը և ՊրոԿրեդիտ Բանկը, համապատասխանաբար, միավորվելով Հայէկոնոմբանկին և Ինեկոբանկին: 2017 թվականի հունվարի 1-ից Հայաստանում ուժի մեջ է մտնում ԿԲ խստացված նորմատիվը, որի համաձայն` բանկերի ընդհանուր կապիտալի նվազագույն չափը պետք է կազմի 30 մլրդ. դրամ, ներկայիս` 5 մլրդ. դրամի փոխարեն: