Իրանից Հայաստանով Եվրոպա. «ՀԿԵ՚ ՓԲԸ մասնակցեց Իրանում կայացած «Armenia EXPO 2016ե ցուցահանդեսին

Արմինֆո. «Հարավկովկասյան երկաթուղիե ՓԲԸ-ն մասնակցել է «Armenia EXPO 2016ե հայկական արտադրության և ծառայությունների ցուցահանդեսին, որն այս տարի անցել էր հոկտեմբերի 5-8-ը Թեհրանում:

Ցուցահանդեսի շրջանակներում այցելուները ծանոթացել են ՀԿԵ գործունեության հիմնական ուղղություններին, բեռնափոխադրումների զարգացման հեռանկարներին, Հայաստանի երկաթուղային տրանսպորտի զարգացման ծրագրերին, երկաթուղային ուղևորափոխադրումների աշխարհագրությանը, զբասաշրջային տուրերին, Երևանում նոր կոնտեյներային տերմինալի ստեղծման նախագծի հետ:

«ՀԿԵե ՓԲԸ-ն այցելուներին և պոտենցիալ գործընկերներին ներկայացել է Հայաստանի երկաթուղու տարանցիկ ներուժը Իրանից եվրապական երկրներ և հակառակ ուղղությամբ փոխադրումներ իրականացնելու համար: Այս միջանցքի օգտագործումը թույլ կտա փոխադրումներ իրականացնել մինչև Հայաստան-Իրան երկաթուղու կառուցումը, գործնական կապեր ստեղծել բեռնափոխադրողների միջև: Հարավկովկասյան երկաթուղին արդեն ակտիվ աշխատում է այդ ուղղությամբ, օրինակ՝ Վրաստանի երկաթուղու հետ տարվող քննարկումների արդյունքում որոշվել էր նվազեցնել սակագինն այս երթուղում:

Ցուցահանդեսի բացման արարողությանն ելույթ են ունեցել ԻԻՀ-ում ՀՀ դեսպան Արտաշես Թումանյանը, ՀՀ տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարի տեղակալ Հովհաննես Հովհաննիսյանը և ԻԻՀ արդյունաբերության, հանքերի և առևտրի նախարարի տեղակալ Հոսեյն Էսֆահբոդին:

Ելույթներում կարևորվել է ցուցահանդեսի անցկացումը հետպատժամիջոցային շրջանում երկու երկրների միջև առևտրատնտեսական հարաբերությունների զարգացման տեսակետից: Ընդգծվել են Հայաստանում ներդրումներ կատարելու համար առկա բարենպաստ պայմանները, արտաքին առևտրային ռեժիմների (ԵԱՏՄ, GSP+, GSP) առկայությունը:

ՀՀ դեսպան Ա. Թումանյանը նշել է, որ երկու երկրները նախատեսում են շահագործման հանձնել փոխադրումների մուլտիմոդալ միջանցք ՝ ավտոմոբիլային և երկաթուղային տրանսպորտը գործածելով: Նրա կարծիքով, այս նախագիծն իրատեսական է: Դեսպանը նաև ընդգծել է, որ «ՀԿԵե ՓԲԸ պատվիրակությունն արդեն այցելել էր Իրան այս հարցով: 

ՙԿարող եմ տեղեկացնել, որ այցի շրջանակներում կարևոր բանակցություններ տեղի ունեցան: Իրանի տրանսպորտային ընկերությունների միջազգային ընկերակցության (զբաղեցնում է երկրրի բեռնափոխադրումների շուկայի մոտ 60%) պատվիրակությունը նախատեսում է այցելել Երևան և քննարկել այս հարցը մեր երկրի պատասխանատու կառույցներում: Այս հարցում ես նույնպես լավատեսորեն եմ տրամադրված՚, - ասել է Ա.Թումանյանը:

Հարավկովկասյան երկաթուղու գլխավոր տնօրեն Սերգեյ Վալկոն նշել է, որ իրանական կողմին առաջարկվող երթուղին մեծ հետաքրքրություն առաջացրեց:

ՙ Երբ ես առաջարկեցի նրանց այդ երթուղին, նույնիսկ չգիտեի, որ դա Իրանի համար պատմական երթուղի է: Նրանք այն անվանում էին «Համեմունքների ճանապարհե, ինչպես չինացիների «Մետաքսե ճանապարհըե: Մենք իրանական կողմին առաջարկեցինք փոխադրումների ավելի անվտանգ և շահավետ ճանապարհ՚, - նշել է Սերգեյ Վալկոն:

Ցուցահանդեսի շրջանակներում Սերգեյ Վակլոն հանդիպել է ԻԻՀ արդյունաբերության, հանքերի և առևտրի նախարարի տեղակալ Հոսեյն Էսֆահբոդին:

Երկկողմ համագործակցության հեռանկարները քննարկվել են նաև ՀԿԵ և Իրանի տրանսպորտային ընկերությունների միջազգային ընկերակցության ներկայացուցիչների հանդիպմանը: Ի դեպ, այս ընկերակցության ներկայացուցիչները մոտ օրերս կայցելեն Երևան համագործակցության մասին հարցը քննարկելու համար:

Ցուցահանդեսի շրջանակներում ՀԿԵ ներկայացուցիչները հանդիպել են նաև Իրանի երկաթուղու, մաքսային ծառայության, տրանսպորտային ընկերությունների ղեկավարների հետ՝ մանրամասն ներկայացնելով Հայաստանի երկաթուղային տրանսպորտի մասնակցությամբ եվրոպական երկրներից Իրան և հակառակ ուղղությամբ մուլտիմոդալ փոխադրումների իրականացման նախագիծը:

«Armenia EXPO 2016ե ցուցահանդեսին մասնակցում էին տնտեսության տարբեր ոլորտներ ներկայացնող մոտ 100 հայկական ընկերություններ:

Նշենք, որ մուլտիմոդալային փոխադրումների նախագծի շրջանակներում նախատեսվում է կազմակերպել ավտոմոբիլային տրանսպորտով իրանական բեռների տեղափոխում Հայաստանի տարածք /Երասխ/, այնտեղից երկաթուղային

տրանսպորտով մինչև Սև ծովի վրացական նավահանգիստներ, իսկ այնտեղից արդեն լաստանավով դեպի Եվրոպա: Արդեն քաղաքական որոշում է կայացվել Ագարակ-Սիսիան բետոնապատ ճանապարհն ասֆալտապատով փոխարինման վերաբերյալ՝ Ագարակ-Սիսիան ճանապարհահատվածի արագ կառուցման նպատակով: Դա ամենադժվար հատվածն է, ինչը թույլ կտա կրճատել ճանապարհը 70 կմ-ով, իսկ ժամանակային կտրվածքով՝ 2,5 ժամով: Շինարարությունը նախատեսվում է ավարտել երեք տարվա ընթացքում:

Ագարակ-Սիսիան ավտոճանապարհի կառուցումը ՙՀյուսիս-Հարավ՚ տրանսպորտային միջանցքի ստեղծման նախագծի մասն է հանդիսանում: Հիշեցնենք, 556 կիլոմետր ընդհանուր երկարություն ունեցող ՙՀյուսիս–Հարավ՚ միջանցքը ելք կապահովի դեպի Սև ծով և եվրոպական երկրներ Հայաստանի (Մեղրի–Կապան–Գորիս–Երևան–Աշտարակ–Գյումրի–Բավրա) և Վրաստանի տարածքներով։ 1 մլրդ դոլար արժողությամբ ներդրումային ծրագիրն նպատակաուղղված է Հայաստանի հյուսիսի (Վրաստանի հետ սահմանում) և հարավի (Իրանի հետ սահմանում) կապի ապահովմանը տրանսպորտային այնպիսի հաղորդակցությունների միջոցով, որոնք բավարարում են միջազգային բարձր չափանիշներն ու ելք են ապահովում դեպի համաշխարհային շուկաներ։ Ավտոճանապարհը կունենա բետոնե ծածկույթ:

Նախագծի իրագործման համար Հայաստանը 500 մլն դոլարի վարկ է ներգրավել Ասիական զարգացման բանկից: Եվս 150 մլն դոլար կտրամադրի Եվրասիական զարգացման բանկը: Հայկական կողմը նախագծի իրացման համար նաև 60 մլն դոլար է ներգրավել Եվրոպական ներրդումային բանկից: Միջանցքի շինարարությունը նախատեսվում է լիովին ավարտել 2019 թվականին: ՙՀյուսիս-Հարավ՚ ծագրի առնչությամբ Հայաստանի կառավարությունը հաշվարկել է 2,5 դոլարի խնայողություն յուրաքանչյուր ուղևորի մեկ ժամվա երթևեկության և 1-ական դոլարի խնայողություն 1 տոննա բեռի փոխադրման 1 ժամվա համար: Ինչպես ակնկալում են Հայաստանի իշխանությունները, ծրագիրը թույլ կտա  ապագայում մեղմել Ադրբեջանի և Թուրքիայի կողմից շրջափակման հետևանքները, ստանձնել տարանցիկ  պետության դեր տարածաշրջանի երկրների բեռանփոխադրումներում, ինչպես նաև միանալ Սևծովյան օղակաձև ավտոմայրուղուն: