Արմինֆո. Նոյեմբերի 25-ին, ՀՀ տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարությունում կայացել է հանդիպում-քննարկում ադամանդագործության և ոսկերչության ոլորտի ներկայացուցիչների հետ։ Քննարկումն անցկացրել է ՀՀ տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարար Սուրեն Կարայանը։ Հանդիպման ընթացքում ոսկերիչները նախարարից պահանջել են լուծել բոլոր այն հարցերը, որոնք խոչընդոտում են հայկական ապրանքներն արտաքին շուկաներում իրացնելուն:
«Շողակն» ընկերության գլխավոր տնօրեն Սիմոն Ալանակյանը նշել է, որ ադամանդագործության բնագավառի հայկական արտադրանքը հայտնի է ամբողջ աշխարհում: Այն ունի իր իրսվմսն իր շուկաները, բայց հիմա կան հումքի գնման լուրջ խնդիրներ: Բացի այդ, ոլորտը բախվել է օրենսդրական թերությունների, կապված երսակված ադամանդների արտահանման հետ: Ալանակյանը նկատել է, որ ժամանակի ընթացքում կարող են առաջանալ նաև կադրերի հետ կապված խնդիրներ: «Այդ նպատակով մենք մտադիր ենք նախարարության հետ համատեղ հիմնել ուսումնական կենտրոն, այդ նպատակով արդեն հավաքագրել ենք 30 վարպետների, ովքեր կզբաղվեն կադրերի պատրաստումով», - ասել է նա, հավելելով, որ այս ոլորտի զարգացման համար անհրաժեշտ է ծախսել նույն քանակությամբ ջանքեր և ռեսուրսներ, որքան կառավարությունը մտադիր է ներդնել տեղեկատվական տեխնոլոգիաների զարգացմանը: «Հայաստանը կարող է դառնալ քարերի մշակման կենտրոն ԵԱՏՄ-ում, և անհրաժեշտ է դիտարկել նաև այդ տարբերակը», - ընդգծել է նա:
Իր հերթին, «Բյուրեղ» ընկերության ներկայացուցիչ Սարգիս Սարգսյանը նշել է, որ ոլորտի ձեռնարկությունները ոսկերչական ապրանքների իրացման ընթացքում բախվում են լուրջ բյուրոկրատական խոչընդոտների, այդ թվում, նաև դեպի ԵԱՏՄ արտահանելիս: Անհրաժեշտ է, շարունակել է Սարգսյանը, պարզեցնել գործընթացը: Ըստ նրա, հումքի ստացման և պատրաստաի արտադրանքի արտահանումն այնքան է բարդացել և խստացվել, որ հայկական ընկերությունները կորցնում են իրենց արտերկրի հաճախորդներին: «Մենք պետք է վերադառնանք նախկին օրենսդրությանը, կամ գործընթացը մշակել մեկ պատուհանի սկզբունքով», - ասել է նա:
«Դավթյան» ոսկերչական ընկերության մենեջեր Արմեն Դավթյանը նշել է, որ հայկական արտադրանքը դժվարությամբ է վաճառվում ԵԱՏՄ շուկաներում: Ավելին, կան լուրջ խնդիրներ, կապված ոսկերչական ցուցահանդեսներին մասնակցելու հետ: «Մենք փորձել ենք Բելառուսում մասնակցել է ոսկերչական ցուցահանդեսի, բայց չհաջողվեց, քանի որ այդ երկրի օրենսդրությունն արգելում արտասահմանյան ընկերությունների մասնակցությունը ցուցահանդեսին, հակառակ ԵԱՏՄ ստեղծման մասին համաձայնագրին, որտեղ հստակ նշված է ապրանքների, ծառայությունների, կապիտալի և աշխատուժի անարգել տեղաշարժի հնարավորության մասին»,-ընդգծել է նա: Միաժամանակ նա ընդգծել է, որ հայկական ընկերությունները մասնակցում են ցուցահանդեսների Ղազախստանում, բայց Ռուսատանում որոշ խնդիրներ են առաջանում: «Ռուսական ընկերությունները չեն գնում ապրանքները, քանի որ նրանք վստահ չեն, որ օրենսդրությունը թույլ կտա ազատ իրականացնել այն», - ընդգծել է նա:
Հանդիպման մասնակիցների կարծիքով, ամենաակտուալ պրոբլեմը հումքի ձեռքբերումն է, ինչպես նաև դրա հարկումը: Նրանք նշել են, որ ներկայումս թանկարժեք քարեր են ներմուծում Հնդկաստանից, որոնք երեսակման որակով զգալի զիջում են հայկականին: Ձեռներեցները նախարարին առաջարկում են հումքը Ռուսաստանից արտահանել, ԱԱՀ վերադարձի մեխանիզմների կիրառմամբ:
Սուրեն Կարայանը, ոլորտի ներկայացուցիչների բոլոր դիտողություններն ու առաջարկությունները լսելուց հետո, խոստացավ, որ առաջին հերթին, պետք է լուծել ԱԱՀ վերադարձի խնդիրը, մեկ պատուհանի մեխանիզմի ստեղծումն արտադրանքի արտահանման հումքի ներմուծման համար: Նա նաև հավելել է, որ հումքի ստացման թեմայով Հայաստանը բանակցում է Ռուսաստանի հետ: Բացի այդ, Երևանը պատրաստվում է միջկառավարական համաձայնագիր ստորագրել Անգոլայի հետ, Հայստանին չմշակված ալմաստ մատակարարելու մասին: «Մենք չենք օգտագործում այս ոլորտի ներուժը և ԵԱՏՄ անդամության առավելությունները, անհրաժեշտ է լուծել նաև այդ հարցը», - եզրափակել է նախարարը:
Ըստ տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարության տվյալների, ադամանդագործության և ոսկերչության ոլորտի ցուցանիշները տևական անկումից հետո այս տարի կտրուկ աճել են: 2016թ. հունվար-հոկտեմբեր ժամանակահատվածում ադամանդի արտադրությունը կազմել է 24,0 մլրդ դրամ (այս ցուցանիշը ամենաբարձրն է 2008 թվականից հետո)` 2015թ. նույն ժամանակահատվածում եղել է 11,5 մլրդ դրամ: Աճը կազմել է 108 տոկոս: Ոսկերչության մեջ հունվար-հունիս ժամանակահատվածում արտադրվել է 1,98 մլրդ դրամի ապրանքային արտադրանք` անցյալ տարվա նույն ժամանակահատվածի 1,59 մլրդ դրամի դիմաց: Աճը կազմել է 24 տոկոս: 2016թ. տարեվերջին ակնկալվում է ադամանդի արտադրության կրկնակի աճ (100%) 2015թ. համեմատությամբ։