Գինեգործների միություն. «Ուր էլ գնում ես, ամենուր բախվում ես «վրացական պատին»»

Արմինֆո. Միջազգային ասպարեզում Հայաստանին, որպես գինի արտադրող երկիր, անլուրջ են ընկալում, լուրջ են վերաբերում նրանց, ովքեր ակտիվ արտահանման քաղաքականություն են իրականացնում, այսօր մամուլի ասուլիսի ժամանակ այդպիսի կարծիք է հայտնել Հայաստանի գինեգործների միության ղեկավար Ավագ Հարությունյանը՝ վկայակոչելով Վրաստանի արտահանմանն ուղղված գործունեությունը: «Որ շուկա էլ մեզ հաջողվում է մուտք գործել մեր ուժերով, ամենուր բախվում ենք «վրացական պատին»: Վրաստանը 10 անգամ ավելի շատ է ծախսում արտահանման քաղաքականության իրականացման վրա, քան մենք»,- ընդգծել է նա: Նրա խոսքով, վրացական կողմի արտահանման ծախսերը կազմում են շուրջ $100 հազար, մինչդեռ Հայաստանը 10 անգամ ավելի քիչ է ծախսում, հարևան երկրի մարքեթինգային ծախսերը տարեկան կազմում են $1 մլն-ից մինչև $3 մլն, իսկ Հայաստանի՝ ընդամենը $50 հազար:

Միության ղեկավարի խոսքով, Վրաստանը շահեկան դրությունում է՝ պետական աջակցության շնորհիվ, ինչը մեզ մոտ բացակայում է: «Պետությունը կանգնած է իր գյուղացու, իր արտադրողի կողքին, պետական աջակցությունը շատ զգալի է»,- ընդգծել է նա: «Տարեկան անցկացվում է շուրջ 8 գինու միջազգային փառատոն, որտեղ Վրաստանը մշտական մասնակից է՝ ներկայացնելով իր բոլոր 50 արտադրողներին: Նրանք ամեն տարի անցկացնում են հանդիպումներ, համաժողովներ, համտեսներ, ցուցահանդեսներ՝ փորձելով այդպիսով աշխարհի ուշադրությունը կենտրոնացնել իրենց վրա»,- պարզաբանել է Հարությունյանը: Հայաստանը, Միության ղեկավարի խոսքով, դա իրեն թույլ տալ չի կարող՝ նման միջոցառումների անցկացման թանկության պատճառով, որոնք միջինը $150 հազար են նստում պետության վրա: «Կառավարությունը տեղյակ է ստեղծված իրավիճակի մասին, պարզապես բավարար ռեսուրսներ չունի»,- նշել է փորձագետն ԱրմԻնֆո-ի թղթակցին՝ վկայակոչելով վարչապետի խոսքերը, ով հայտարարել էր, որ բյուջետային միջոցների 41%-ը կուղղվեն սոցիալական ծրագրերի իրականացմանը:Այս առնչությամբ նա հայտնել է, որ կառավարությանը ներկայացվել է ծրագիր, որում Միությունը նշել է հիմնական ուղղույունները, որոնք կնպաստեն արտահանման քաղաքականության արդյունավետ իրականացմանը: «Հուսով եմ, որ կես տարվա ընթացքում ծրագիրը կքննարկեն կառավարությունում»,- ասել է նա:

Փորձագետի կարծիքով, ոլորտի համար լրացուցիչ բացասական գործոն է Սփյուռքը, որն արտադրողներին զրկում է ցանկացած մոտիվացիայից: «Սփյուռքը ձեռք է բերում հայկական գնի՝ ղեկավարվելով բացարձակապես վերջինիս «հայկական» լինելու հանգամանքով՝ անտեսելով որակը, արժեքը և այլ ցուցանիշներ: Այս հարցում Հարությունյանը նպատակահարմար է համարում Սփյուռքին հայկական գինու պաշտոնական դեսպանի դեր վստահելը, ինչպես ժամանակին Վրաստանն արեց, ինչը հանգեցրեց այսօրվա արդյունքներին:

Պատասխանելով ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հարցին՝ Հարությունյանը հայտնել է, որ տարեկան արտադրված  6 մլն լիտր գինուց Հայաստանից արտահանվում է 2 մլն լիտր, որի 85%-ը բաժին է ընկնում ԱՊՀ շուկային /որտեղ 90%-ը ռուսական շուկային, ինչն արդեն այդքան շահութաբեր չէ մեզ համար/, շուրջ 5-6%-ը՝ վրացական շուկային, 1-2%-ը՝ ԵՄ, ԱՄՆ, Մերձբալթիկայի երկրների, Չինաստանի շուկաներին: Փորձագետի կարծիքով, աշխատելով միայն չինական շուկայում՝Հայաստանը կարող էր լուծել արտահանվող գինու հետ կապված իր բոլոր խնդիրները: «Չինական շուկան արդյունավետ է, և մեր հարևաններն արդեն գինու ազատ առևտրի մասին համաձայնագիր են կնքել, ինչը մենք անել չենք կարող: ԵՏՄ-ին անդամակցության պատճառով Հայաստանն իրավունք չունի առևտրային համաձայնագրեր կնքել՝ որպես առանձին սուբյեկտ, նման համաձայնագրեր կարող են ստորագրվել ԵՏՄ-Չինաստան ձևաչափով, ինչը բավական երկար ժամանակ և ռեսուրսներ է պահանջում»,- ընդգծել է Հարությունյանը:

ՀՀ Մաքսային ծառայության տվյալներով, 2016 թ. I-ին կիսամյակում Հայաստանն արտահանել է 780 հազար լիտր գինի՝ 25% տարեկան աճով: Ամբողջ 2015 թ. ընթացքում գինու արտահանումը կրճատվել է 29%-ով՝ մինչև 1.5 մլն լիտր՝ մեկ տարի առաջ նույն ժամանակաշրջանի 50% աճի փոխարեն: Վիճակագիրների տվյալների համաձայն, գինու արտադրությունը 2016 թ. հունվար-հոկտեմբերին կազմել է ավելի քան 5 մլն լիտր՝ 12,4% տարեկան աճով՝ մեկ տարի առաջ նույն ժամանակաշրջանի 2,1% աճի փոխարեն: