Արմինֆո. «Նաիրիտ» գործարանի նախկին աշխատակիցները նախօրեին, ձեռնարկության վերագործարկման հարցերի քննարկման ընթացքում, հերթական անգամ հաստատեցին, որ այսօր ձեռնարկությունն ունի վերագործարկման ներուժ, կա նաև ձեռնարկությունում ներդրումների կատարման մեջ շահագրգռված բիզնես:
Համակարգող խմբի անդամները ցավով նշել են պետական մարմինների ներկայացուցիչների բացակայությունը, որոնք հրավիրվել էին քննարկումներին: «Ցավոք, ՀՀ կառավարությունը սխալ է պատկերացնում Նաիրիտի պրոբլեմները: Նրանք միշտ փորձում են գտնել արդարացումներ, առաջադրել թեզեր, որոնք չեն համապատասխանում իրականությանը»,-հայտարարել է լրագրողներին գործարանի նախկին տնօրեն Կարեն Իսրաելյանը: Նույնպիսի անիմն արդարացում է Իսրաելյանի համար նաև վարչապետ Կարեն Կարապետյանի խոսքերը, որ «պետությունը չի վերագործարկի Նաիրիտը, քանի որ չունի ոչ միջոց, և ոչ էլ գաղափարներ, և ընդհանրապես, դա անընդունելի է»,- ակնարկելով, որ հարցը հանդիսանում է բացառապես մասնավոր բիզնեսի առանձնաշնորհը: Հատկապես մասնավոր բիզնեսը պետք է ներկայացնի 10-15 տարիների ներդրումային ծրագիր: Իսրաելյանը նշել է, որ իրենք ցանկանում են քաղաքական կուսակցությունների հետ համատեղ մեկ շաբաթվա ընթացքում կառավարությանը հստական առաջարկներ ներկայացնել գործարանի հետագա ճակատագրի շուրջ:
Ավելի վաղ ՀՀ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը հայտարարել էր, որ եթե լինի Նաիրիտի հետ կապված ծրագիր, կառավարությունն անպայման այն կքննարկի:
Հիշեցնենք, որ 2015 թվականի ապրիլի 7-ին «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ՓԲԸ-ն դիմել էր դատարան, գործարանի կողմից սպառած էլեկտրաէներգիայի վճարները ստանալու և պարտապանին սնանկ ճանաչելու պահանջով: Երևանի Շենգավիթ վարչական շրջանի ընդհանուր իրավասության դատարանը նոյեմբերի 28-ին բավարարեց հայցը և գործարանը սնանկ ճանաչվեց: Իսկ ավելիվՎաղ գործարանի վերագործարկման իրենց շահագրգռվածությունն են հայտնել ինչպես գործարանի աշխտանքային կոլեկտիվը, այնպես էլ՝ EU-ASIA Business Finance Centre հոլդինգը, որը պատրաստ է մինչև 150 մլն եվրո ներդնել ՙՆաիրիտ՚ գործարանում: Իսկ ընթացիկ տարվա նոյեմբերի 14-ին «Նաիրիտ գործարան» ՓԲԸ բաժնետերերի ընդհանուր ժողովի որոշմամբ ՀՀ էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարությունը հայտարարել է մրցույթ՝ մասնավոր ներդրողի ներգրավմամբ «Նաիրիտ գործարան» ՓԲԸ արտադրական ենթակառուցվածքների վերագործարկման նպատակով։ Նախարարությունը հրավիրել է համապատասխան կազմակերպություններին ներկայացնելու հետաքրքրության հայտ /նամակ/, որին կարող է կցվել նաև Նաիրիտ գործարանի արտադրական ենթակառուցվածքների վերագործարկման նախնական ծրագիր։ Հետաքրքրության հայտը պետք է ներկայացնել մինչև 2017թ.-ի հունվարի 20-ը:
Հիշեցնենք, որ «Նաիրիտ» գործարանը լիովին դադարեցրել է աշխատանքը 2014 թվականին: Գործարանի ընդհանուր պարտքը մոտեցել է 50 մլրդ դրամի (շուրջ 130 մլն դոլար): Մինչև նախորդ դարի 80-ական թվականների վերջը գործարանի արտադրանքն զբաղեցնում էր սինթետիկ կաուչուկի համաշխարհային շուկայի 10-12%-ը: 2006 թվականին «Նաիրիտ» ընկերության բաժնետոմսերի 90%-ը վաճառվել է բրիտանական Rhainoville Property Limited կոնսորցիումին: Կոնսորցիումին է պատկանում «Նաիրիտ գործարան» ՓԲԸ բաժնետոմսերի 89,999%-ը, 4,496%-ը պատկանում է ՀՀ էներգետիկայի և բնական պաշարների նախարարությանը, 3,596%-ը` «ՀայՌուսգազարդե ՓԲԸ-ին, 1,907%-ը` «Երևանի ՏԷՑ» ՓԲԸ-ին: 2006 թվականին գործարանի և հիմնական բաժնետեր Rhinoville Property Limited-ի հիմնական միջոցները գրավադրվել են Միջպետական բանկի 70 մլն դոլար վարկի դիմաց և դարձել են բանկի սեփականություն` վարկը չմարելու արդյունքում: 2015 թվականին Համաշխարհային բանկը Հայաստանի կառավարության պատվերով անցկացրել էր «Նաիրիտ» գործարանի ֆինանսական և տեխնիկական աուդիտ: ՀԲ գնահատականների համաձայն, գործարանի վերագործարկումն աննպատակահարմար է թվում, քանի որ պահանջվում է առնվազն 250 մլն դոլար: Սակայն ներդրողներ հայտնվելու դեպքում էլ ՀԲ փորձագետները կասկածում են, որ գործարանի արտադրանքը գնորդ կգտնի և, ընդհանրապես, կլինի մրցունակ: ՀԲ աուդիտորները հանգել են հետևության, որ ինչպես բութադիենի, այնպես էլ ացետիլենի հիման վրա արտադրական գործընթացի պայմաններում «Նաիրիտի» արտադրանքը կունենա բավականին բարձր ինքնարժեք` նաև հիմնական միջոցների զգալի մասի էական մաշվածության պատճառով: Փորձագետների մեծ մասը կարծում է, որ ՀԲ աուդիտի արդյունքները կարելի է դիտարկել որպես գործարանի սնանկացման գործընթաց սկսելու հանձնարարական, ինչն էլ, ըստ էության, տեղի ունեցավ:-կ-