Արմինֆո. 2016 թվականին Հայաստանի օգտատերերի 62%-ը բախվել է տարբեր բնույթի կիբեռսպառնալիքների: Այդ մասին մարտի 2-ին «Թվային աշխարհի սպառնալիքների» շնորհանդեսի ժամանակ հաղորդել է «Կասպերսկի Լաբորատորիայի» հետազոտությունների և սպառնալիքների վերլուծության գլոբալ կենտրոնի ղեկավարի տեղակալ Սերգեյ Նովիկովը:
«Կասպերսկի Լաբորատորիան» պարզել է, որ 2016 թվականին Հայաստանում յուրաքանչյուր երրորդ օգտատերը համացանցում բախվել է կիբեռսպառնալիքների՝ վնասաբեր ծրագրերի, ցանցահենային գրոհների, դրամաշորթության (մասնավորապես, կեղծ, ֆիշինգային էջերի), սպամի և շատ այլ բաներ», - նշել է նա։
Նրա ասելով, Հայաստանում օգտատերերի 40%-ը ենթարկվել է, այսպես կոչված, տեղային սպառնալիքների՝ վնասաբեր օբյեկտների, որոնք սարքեր են թափանցում հանովի կրիչների միջոցով (օրինակ՝ ֆլեշ-հիշողությունների), և այդ ցուցանիշի գծով Հայաստանը 55-րդ տեղում է։ Ըստ գրոհի ենթարկված օգտատերերի տոկոսի Հայաստանը 14-րդ տեղն է զբաղեցրել` 33,01% ցուցանիշով: Միևնույն ժամանակ, Նովիկովը հաղորդել է, որ ևս 10%-ն ունեցել է շարժական սարքերի սպառնալիքների հետ բախման փորձառություն, որոնց նկատմամբ գրոհների քանակն անցյալ տարի հասել է 40 մլն` 2014 թվականի 5 մլն դիմաց: «2016 թվականի արդյունքներով 10% այնքան էլ շատ չէ, բայց քիչ էլ չէ, այդ թիվը տարեցտարի աճում է», - ընդգծել է նա: Նովիկովի ասելով, Հայաստանում անհատական համակարգչի յուրաքանչյուր օգտատեր տարվա ընթացքում միջին հաշվով 13 անգամ հանդիպել է համացանցային սպառնալիքների։ Իսկ ահա տեղային վնասաբեր ծրագրերի հետ նա 6 անգամ հաճախ է գործ ունենում՝ տարվա ընթացքում միջին հաշվով 83 անգամ։
Մասնավորապես, նա հաղորդել է, որ Հայաստանում հայտնաբերվել են նաև դրամաշորթ-ծրագրեր և ծածկագրողներ, որոնք շրջափակում են օպերացիոն համկարգի աշխատանքը, ինչից հետո փրկագին են պահանջում` մուտքի հնարավորությունը վերականգնելու համար: «2016 թվականի առաջին եռամսյակում անցկացված հետազոտության տվյալների համաձայն, Հայաստանում 1 գրոհի ենթարկված օգտատեր է հայտնվել յուրաքանչյուր 20 վայրկյանը մեկ, իսկ 2016 թվականի վերջին` յուրաքանչյուր 10 վայրկյանը մեկ (2 անգամ ավելի հաճախ): Տարեսկզբին հայտնաբերվել է նման բնույթի 3 հազար վնասակար ծրագիր, տարեվերջին` 32 հազարից ավելի», - հաղորդել է նա:
Միևնույն ժամանակ, փորձագետը բարձրացրել է Ինտերնետում երեխաների անվտանգության հարցը, մասնավորապես, նշել է 18+ բովանդակությունը, վտանգավոր որոնողական հարցումները, անծանոթներին սոցցանցերում, վնասաբեր ԾԱ, խարդախությունը, ինտերնետային կախվածությունը և այլն: Այդ առնչությամբ նա հաղորդել է, որ աշխարհում երեխաների 56%-ը Ցանցում բախվել է տարբեր սպառնալիքների, իսկ 58%-ը թաքցնում է ծնողների համար անցանկալի իրենց ակտիվությունն Ինտերնետում: «Երեխաները վտանգված են, և այսօր այդ խնդիրը հարկավոր է լուծել համատեղ ջանքերով», - ընդգծել է նա: Վերադառնալով Հայաստանին` Նովիկովը հաղորդել է, որ Հայաստանի երեխաների 86,9%-ը այցելում են ինտերնետային հաղորդակցության կայքեր, 2,8%-ին հետաքրքրում է անպարկեշտ բառապաշարը, 2,7%-ին` ալկոհոլը, ծխախոտը, թմրանյութերը, 2,2%-ին` խաղերը, 2%-ին` ԾԱ, ձայնագրություններ, տեսանյութեր, 1,9%-ին` էլեկտրոնային առևտուրը:
«Կասպերսկի Լաբորատորիայի» գնահատմամբ, մեկ կիբեռգրոհի արդյունքում օգտատերերի կրած վնասն ամբողջ աշխարհի միջին հաշվարկով կազմում է 134 ԱՄՆ դոլար։ Վնասաբեր ծրագրերով վարակման զոհն այդ գումարը ծախսում է սարքի վերանորոգման, կորցրած տվյալների վերականգնման, պաշտպանական ծրագրային ապահովման տեղադրման և այլ ուղեկցող ծախսերի համար։ Ս.Նովիկովի հրապարակած տվյալները «Կասպերսկի լաբորատորիան» ստացել է Kaspersky Security Network (KSN) ամպային ենթակառուցվածքի օգնությամբ 2016 թվականին կազմած ներքին վիճակագրության վերլուծության ընթացքում:
Հայաստանում և Վրաստանում «Կասպերսկի Լաբորատորիայի» տարածաշրջանային ներկայացուցիչ Արմեն Կարապետյանն ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ հարցազրույցում պատմել է Հայաստանի գործընկերների` ի դեմս մասնավոր ընկերությունների և պետական մարմինների, և ռուսական ընկերության միջև համատեղ կարճաժամկետ և երկարաժամկետ ծրագրերի առկայության մասին: Հատուկ ուշադրություն է դարձվում կիբեռանվտանգության մակարդակի բարձրացման խնդրին, ուսումնական ծրագրերին (Հայ-ռուսական (Սլավոնական) համալսարանում կիբեռանվտանգության մագիստրոսական հատուկ դասընթաց), երկրի կարևոր ենթակառուցվածքային օբյեկտների պաշտպանությանը: Նրա ասելով, խոշոր հեռանկարային նախագծերը, հիմնականում, առնչվում են ենթակառուցվածքի հակավիրուսային պաշտպանությանը, խոչընդոտների ստեղծմանը DDOS գրոհների համար, էներգտիկայի, տրանսպորտի և կապի բնագավառների ռազմավարական օբյեկտների պաշտպանությանը: Նրա գնահատմամբ, «Կասպերսկի Լաբորատորիան» զբաղեցնում է լեգալ հակավիրուսային ծրագրերի հայկական շուկայի 80%-ը: Երկրում հակավիրուսային ծրագրերի շուրջ 80%-ն օգտագործվում անօրինական: Նա նշել է, որ ընկերույթունն առայժմ ֆինանսական շահույթ չի ակնկալում Հայաստանի շուկայում իր ներկայությունից: «Մեր ընկերության ղեկավարությունը մեծ հարգանքով է վերաբերվում մեր երկրին և այստեղ իր աշխատանքի անկյունաքար չի դնում շահույթ ստանալու նպատակը», - նշել է Կարապետյանը:
Հիշեցնենք, որ «Կասպերսկի լաբորատորիան» 1997 թվականից տեղեկատվական անվտանգության ոլորտում աշխատող միջազգային ընկերություն է, որը գլխավորում է Եվգենի Կասպերսկին: Ընկերությունն աշխատում է աշխարհի գրեթե 200 երկրներում և տարածքներում, ունի 37 տարածաշրջանային գնասենյակ 5 մայրցամաքների 32 երկրներում: Ընկերության խորը փորձագիտական գիտելիքներն ու փորձն ընկած են պաշտպանական լուծումների և ծառայություների հիմքում, որոնք ապահովում են բիզնեսի, կաևոր ենթակառուցվածքների, պետական մարմինների և օգտատերերի անվտանգությունը ողջ աշխարհում: «Կասպերսկի լաբորատորիայի» լայն պորտֆելը ներառում է առաջավոր ապրանքներ վերջնական սարքերի պաշտպանության համար, ինչպես նաև մի շարք մասնագիտացված լուծումներ և ծառայություններ բարդ և մշտապես էվոլյուցիայի ենթարկվող կիբեռսպառնալիքների դեմ պայքարի համար: «Կասպերսկի լաբորատորիայի» տեխնոլոգիաները պաշտպանում են ավելի քան 400 մլն օգտատերերի և 270 հազար կորպորատիվ հաճախորդների, օգնելով պահպանել այն, ինչը նրանց համար կարևոր է: