Վեդու ջրամբարի և ոռոգման համակարգի կառուցման ծրագիրը կավարտվի 2020 թվականի կեսին

Արմինֆո. Վեդու ջրամբարի կառուցման աշխատանքները մեկնարկել են 2017 թվականի մարտին և կավարտվեն 2020 թվականի կեսին: Այդ մասին վարչապետ Կարեն Կարապետյանին զեկուցել է Ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի ղեկավար Արսեն Հարությունյանը` հուլիսի 29-ին վարչապետ Կարեն Կարապետյանի Արարատի մարզ այցի շրջանկաւոմ:

Կառավարության ղեկավարը նախ եղել է Վեդու ջրամբարի կառուցման շինհրապարակում, ծանոթացել շինարարական նախագծերին, զրուցել ծրագրի պատասխանատուների և շինարարների հետ: Ինչպես ասվում է կառավարության տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի վարչությունից ԱրմԻնֆո-ին տրամադրված հաղորդագրությունում, ջրամբարի կառուցումը կարևոր քայլ է գալիք տասնամյակներում Արարատյան դաշտի շուրջ 7500 հեկտար հողատարածքների հուսալի ոռոգումը և գյուղատնտեսության զարգացումն ապահովելու, ինչպես նաև Սևանա լճի էկոլոգիական հավասարակշռության վերականգնմանն աջակցելու համար: Ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահ Արսեն Հարությունյանը վարչապետին զեկուցել է, որ ջրամբարի շահագործմամբ հնարավոր կլինի 18 մլն խմ-ով տնտեսել Սևանա լճի ջուրը,  որը կօգտագործվի նոր ուղղություններով. ակնկալվում է դրա արդյունքում ունենալ 2800  հեկտար ոռոգելի նոր հողեր:  Արսեն Հարությունյանը տեղեկացրել է, որ Վեդու ջրամբարի ընդհանուր ծավալն ի սկզբանե նախատեսված է եղել 29,4 մլն խմ, սակայն աշխատանքների արդյունքում տարեկան ջրամբար կլցվի 2,5 մլն խմ-ով ավելի ջուր: Ջրամբարի ջուրը կլցվի Վեդի և Խոսրով գետերի հեղեղային (ազատ) հոսքերով՝ ոռոգման շրջանից դուրս: Վեդու ջրամբարի համար նախատեսվում է կառուցել երկու պատվար, թասի մակերեսը 120 հեկտար է: Ջրամբարի և ոռոգման համակարգի կառուցման 90 մլն եվրո արժողությամբ ծրագիրն իրականացվում է Զարգացման ֆրանսիական գործակալության վարկային միջոցներով և ՀՀ կառավարության համաֆինանսավորմամբ:  Ծրագրի իրականացման ընթացքում կստեղծվի 150 նոր աշխատատեղ:

Հիշեցնենք, որ ջրամբարի նախագիծը պատրաստվել է ֆրանսիական «ARTELIA EAU & ENVIRONMENT» և բելգիական «SHER Ingenieurs-Conseils» ընկերությունների կողմից՝ «ՋՐՏՈՒՔ» ՍՊԸ-ի հետ համատեղ: Շինարարությունն իրականացվում է հայկական «Սահակյանշին» և իրանական «Պեգա Քընսթրաքշն» կոնսորցիումի կողմից:  Վեդու ջրամբարի կառուցման ծրագրի արժեքը 90 մլն եվրո է, որից 75 մլն եվրո` Ֆրանսիական զարգացման գործակալության վարկն է, 15 մլն եվրոն` Հայաստանի պետբյուջեից զուգընթաց ֆինանսավորումը:

Ջրամբարի շինարարությունը Հայաստանի համար ունի ռազմավարական մեծ նշանակություն: Ավելի վաղ Թուրքիան հայտարարել էր Արաքս գետի վրա խոշոր ջրամբարներ կառուցելու իր նպատակների մասին, ինչը հայկական կողմի համար պարունակում է ռիսկեր` ոռոգման ջրի պակասի առումով: Ինչպես ավելի վաղ ԱրմԻնֆո-ին հաղորդել էր ՀՀ էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների Ջրային պետական կոմիտեի նախագահ Արսեն Հարությունյանը, Հայաստանի չի կարող ամբողջովին չեզոքացնել նման ռիսկերը: Այնուամենայնիվ, Վեդու ջրամբարը թույլ կտա մեղմել թուրքական ջրային էքսպանսիայի հետևանքները: «Այսուհետ 29 մլն.խմ ջուրը, որն անիմաստ հոսում էր Հայաստանի տարածքով և թափվում Արաքս գետը, կկուտակվի Վեդիի ջրամբարում»,- հայտարարել է Հարությունյանը: Ինչ վերաբերվում է Կապսի ջրամբարի վերականգնմանը Ախուրյան գետի վրա, ապա, ըստ Հարությունյանի, 2017-ին նախատեսվում է նախագծային աշխատանքների ավարտը, իսկ 2018-ի սկզբին կհայտարավի մրցույթը: Այդ նպատակին կուղղվեն գերմանական KfW բանկի 50 մլն.եվրո վարկային ռեսուրսներ, որոնք կտրամադրվեն 15 տարով, 5 տարի արտոնյալ ժամանակահատվածով: Կապսի ջրամբարի շինարարության արդյունքում, որի աշխատանքները դադարեցվել էին 1994 թվականին, նախատեսվում է ապահովել լրացուցիչ 5 հազար հա տարածքի ոռոգում: Աշխատանքներըը, ըստ տարբեր գնահատականների, կտևեն մոտ 5 տարի:

Այսօր Հայաստանում կան տարբեր ծավալների և չափերի մոտ 90 ջրամբարներ, իսկ առաջիկա հինգ տարիներին, դատելով կառավարության պլաններից, այդ ոլորտում նախատեսվում է մեծ առաջընթաց: Նախատեսվում է ևս երկու ջրամբարների կառուցում` Եղվարդում Մաստարայում: Ֆինանսավորումը, հիմնականում, նախատեսվում է միջազգային դոնորների, մասնավորապես, Ճապոնիայի միջազգային համագործակցության գործակալության (JICA), Եվրասիական զարգացման բանկի, Զարգացման ֆրանսիական գործակալության, գերմանական KFW բանկի և այլ կազմակերպույթունների վարկային ռեսուրսների հաշվին: Բոլոր չորս ջրամբարների կառուցման և վերականգնման Ծրագրի ընդհանուր արժեքը կազմում է մոտ 350-400 մլն դոլար: