Արամ Սաֆարյան. Հայաստանի 2017 թվականի տնտեսական դրական ցուցանիշները մեծապես պայմանավորված են ԵԱՏՄ անդամակցությամբ

Արմինֆո.Հայաստանի 2017 թվականի տնտեսական դրական ցուցանիշները մեծապես պայմանավորված են ԵԱՏՄ անդամակցությամբ: Այսօր կայացած մամուլի ասուլիսում նման կարծիք է հայտնել Եվրասիական փորձագիտական ​​ակումբի համակարգող և «Ինտեգրացիա և զարգացում» կազմակերպության ղեկավար Արամ Սաֆարյանը:

Միևնույն ժամանակ, նա նշել է, որ ընդհանուր առմամբ տարին տնտեսական առումով բարենպաստ էր ամբողջ ԵԱՏՄ տարածքում, բայց առավել տպավորիչ ցուցանիշներ են արձանագրվել Հայաստանում: Ներկա իրավիճակի վերլուծությունը, ըստ Սաֆարյանի, ցույց է տալիս, որ տնտեսական աճի միտումները կշարունակվեն նաև այս տարի: Փորձագետն ընդգծել է, որ առավել խրախուսելի է, որ Հայաստանն զգալիորեն բարելավել է իր արտահանման արդյունավետությունը որոշ ապրանքների, հատկապես պատրաստի արտադրանքի առումով: Առաջին հերթին դա գինին է (հանրապետությունը 2017-ին արտահանել է 1,2 մլն լիտր գինի): «Եթե նման տեմպերը շարունակվեն, ապա գինիների արտահանումը կոնյակի արտահանումից հետո կդառնա Հայաստանի արտահանման երկրորդ առաջատար ուղղությունը», - ասել է փորձագետը:

Նրա խոսքերով, հանրապետությունն զգալիորեն բարելավել է իր ցուցանիշները տեքստիլ և կոշկեղենի արտահանման ուղղությամբ: Դա նշանակում է, որ հայկական պատրաստի  արտադրանքի որակը դեռ չի մոռացվել ԵԱՏՄ տարածքում», - ասել է Սաֆարյանը: Նա տեղեկացրել է, որ հոկտեմբերի կեսերին Երևանում կանցկացվի Եվրասիական տնտեսական շաբաթ, որը նույնպես կօգնի նոր գործարար կապերի հաստատմանը և ներդրումների ներգրավմանը:

Այնուհետև Սաֆարյանը ներկայացրել է տնտեսագիտության դոկտոր, Եվրասիական փորձագիտական ​​ակումբի անդամ Թաթուլ Մանասերյանի հետազոտության տվյալները: Փաստաթղթի համաձայն, 2017-ին Հայաստանի տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը 2016 թվականի նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 7.7%, ինչը տարածաշրջանում ամենաբարձրն է: Վերջին անգամ, ընդհանուր առմամբ, երկրի տնտեսական աճը մոտ 7% էր գրանցվել 2012 թվականին:

Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշի բարձր աճ է ապահովվել արդյունաբերության հաշվին, որը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ ավելացել է 12.6%, մինչև 1 660.9 մլրդ դրամ, առևտրի ծավալների աճը կազմել է 14%, մինչև 2 602.1 մլրդ դրամ, ծառայությունների աճը`14.4%, մինչև 1.453.5 մլրդ դրամ, ինչպես նաև շինարարության ոլորտի աճը`2.2%, մինչև 415.8 մլրդ դրամ:

Միևնույն ժամանակ, գյուղատնտեսական համախառն արտադրանքի ծավալը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ նվազել է 3%, կազմելով 906,7 մլրդ դրամ: Այնուամենայնիվ, որոշ ապրանքատեսակների և արտադրական ապրանքների արտահանման աճը զգալիորեն աճել է, հատկապես ԵԱՏՄ երկրներում: Միայն դեպի Ռուսաստան գինու արտահանման ծավալներում գրանցվել է ռեկորդային աճ, ավելի քան 80% (1 մլն լիտր), իսկ արտահանումը դեպի Ռուսաստան աճել է 68.1%: ԵԱՏՄ-ում Հայաստանի անդամակցության տարիներին դեպի Ռուսաստան արտահանման ընդհանուր ծավալն աճել է ավելի քան 250%:

2017 թ.-ին Հայաստանն ապահովեց արտահանման ռեկորդային ծավալներ`2.242.2 մլն դոլար (անցյալ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճը`25.2%, ինչը վերջին 5 տարվա ամենաբարձր աճն էր): Միևնույն ժամանակ, ներմուծումը կազմել է 4 182.7 մլն դոլար (նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճը`27.8%):

Արդյունքում, Հայաստանի արտաքին ապրանքաշրջանառությունը 2017 թ. արդյունքներով կազմել է 6 425,6 մլն դոլար (անցյալ տարվա նույն ժամանակահատվածի 26,9% աճի համեմատ): Նշված ժամանակահատվածում դոլարի միջին փոխարժեքը կազմել է 482.72 դրամ: Հատկանշական է, որ Հայաստանն ավելցանում է արտահանումը դեպի ԱՊՀ երկրներ 40.3% -ով, մինչև 579,5 մլն.դոլար, իսկ արտահանումը դեպի ԵՄ աճել է 32.2% և կազմել 633 մլն.դոլար: Դեպի այլ երկրներ Հայաստանի արտահանումը կազմել է 1.030 մլն.դոլար, տարեկան աճը`14 , 5%: Ներմուծումն ավելացել է 27.8%, կազմելով 4 182 6 մլն.դոլար: Արդյունքում, արտաքին առևտրի շրջանառությունը կազմել է անկախացումից ի վեր ռեկորդային` 6 425,5 ցուցանիշ (26,9% աճ):

Արտահանման առավել կարևոր հոդվածները հաշվետու ժամանակահատվածում ներկայացվել են հետևյալ ապրանքային խմբերի գծով`հանքահումքային արտադրանք - մոտ 692,2 մլն դոլար (մինչև 46,9% աճ), պատրաստի սնունդ - մոտ 531,26 մլն դոլար (27,5% աճ) և թանկարժեք և կիսաթանկարժեք քարեր և մետաղներ, դրանցից պատրաստված իրեր - մոտ 289,5 մլն դոլար (14,1% անկում):

Միևնույն ժամանակ, 2017 -ին ներմուծման գծով գերակշռել են հետևյալ ապրանքային խմբերը`հանքարդյունաբերութոյւն - 647,7 մլն դոլար (11% աճ), մեքենաներ, սարքավորումներ և մեխանիզմներ - 639,3 մլն.դոլար (36.4% աճ), քիմիա և հարակից արդյունաբերություն - 419.9 մլն դոլար (27.9% աճ), պատրաստի սննդամթերք - 378.1 մլն դոլար (14% աճ): ($ 1 - 480.63 դրամ):

Միևնույն ժամանակ, ինչպես նշում է փորձագետը, Հայաստանի կառավարությունը մեծ ջանքեր է գործադրել գնաճի աճի տեմպերը զսպելու համար: 2017 թվականի հունվար-դեկտեմբերին հանրապետությունում արձանագրվել է 1% գնաճ: Սա տարածաշրջանում գնաճի ամենացածր ցուցանիշն է, իսկ երկրում գնաճի հետ կապված իրավիճակն ավելի լավ է, քան այն երկրներում, որոնց կառավարություններն ուղղակիորեն ազդում են գների վրա: Ըստ ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալների, սպառողական գները Հայաստանում 2017-ի դեկտեմբերին, 2016-ի դեկտեմբերի համեմատ, աճել են 2,6%,  պարենային ապրանքների գները (ներառյալ ոգելից խմիչքը և ծխախոտը) - 5,3%, ոչ պարենային ապրանքների գները - 1,7%, իսկ ծառայությունների սակագներիը - 0,5%:

Ինչ վերաբերում է ակցիզային հարկի բարձրացման արդյունքում վառելիքի գնի բարձրացմանը, ապա դա չպետք է հանգեցնի այլ ապրանքների գների բարձրացմանը: Ըստ վիճակագրության, 2018-ի հունվարին բենզինի, դիզվառելիքի և հեղուկ գազի գները համապատասխանաբար աճել են 5,4%, 16,3% և 11,8%, 2017 թվականի հունվարի`28.7%, 37.3% և 10.9% համեմատ: